Rozwiewać wątpliwości będzie adwokat kościelny Michał POCZMAŃSKI, członek Stowarzyszenia Kanonistów Polskich, kanonista z ponad 12letnim doświadczeniem w procesach o stwierdzenie nieważności małżeństwa.
Nie da się uzyskać „rozwodu kościelnego”
To stwierdzenie najczęściej słyszę od osób, które tak naprawdę nie miały żadnego doświadczenia z procedurą kościelną albo nie mają żadnej wiedzy w tym temacie. Oczywiście jest ono nieprawdziwe. Dlaczego? To już wyjaśniam. Stwierdzenie nieważności małżeństwa to proces kościelny, który ma na celu wykazanie czy małżeństwo zostało ważnie zawarte. Każdy z Państwa, kto uważa, że jego małżeństwo jest nieważne może złożyć do sądu kościelnego pismo zwane skargą powodową, w której na podstawie konkretnych tytułów prawnych poda stosowne uzasadnienie.
Podstawę prawną odnajdziemy w Kodeksie Prawa Kanonicznego z 1983 r. Jest ich wiele – do najczęściej wnoszonych na wokandę sądową jest ta z kan. 1095 n3, czyli niezdolność do podjęcia istotnych obowiązków małżeńskich z przyczyn natury psychicznej, ale nie tylko. Oprócz tego - symulacja całkowita bądź częściowa małżeństwa. Opisy wszystkich podstaw prawnych możecie Państwo znaleźć na moim blogu pod adresem https://www.kancelaria-kanoniczna.com/blog/. Chciałbym jeszcze zaznaczyć, że obecnie 75 % spraw wnoszonych na wokandę sadową kończy się wyrokiem pozytywnym. Są to oficjalne statystyki kościelne.
„Rozwód kościelny" ciągnie się latami
Na początku zaznaczę, że na długość procesu unieważnienia małżeństwa ma wpływ wiele czynników. Po pierwsze jest to diecezja, w której toczy się proces. Nie ma co ukrywać, że jedne sądy kościelne rozpatrują więcej spraw, a drugie mniej. Dlatego też ma to znaczny wpływ na długość trwania procesu kościelnego. Kolejną kwestią jest prawidłowo sporządzona skarga powodowa. Pismo kompletne, bez błędów także ma wpływ na ilość miesięcy, w których toczy się, unieważnienie ślubu”. Nie bez znaczenie pozostaje również udział stron oraz świadków. Zawsze powtarzam swoim Klientom jak bardzo ważny jest czynny udział w procesie o stwierdzenie nieważności małżeństwa. Nie mniej - odpowiedni dobór świadków, którzy powinni posiadać wiedze zarówno z okresu kojarzenia się małżonków jak i po. Nie tylko ma to istotny wpływ na długość procesu kościelnego, ale także na wartość materiału dowodowego. Większość spraw trwa około 2,5 roku. Są też takie, które kończą się wcześniej albo później. Nie są to jednak diametralne różnice.
Koszt „rozwodu kościelnego" to kilkadziesiąt tysięcy złotych
Bardzo często pojawiające się w Internecie pytanie to: Ile kosztuje rozwód kościelny? Kwestia pieniędzy chyba zawsze wzbudza najwięcej kontrowersji. Zetknąłem się z wieloma opiniami na temat kosztów związanych z przeprowadzeniem procesu o stwierdzenie nieważności małżeństwa. Jak to wygląda w praktyce? Po raz kolejny istotna jest diecezja, w której prowadzimy naszą sprawę. Każdy sąd indywidualnie reguluje koszty związane ze stwierdzeniem nieważności małżeństwa. Są one też różne dla osób zamieszkujących na terenie Polski oraz poza jej granicami. Zazwyczaj wahają się w granicach 1-2 tys. za proces w I instancji. Oprócz tego należy doliczyć honorarium dla biegłego (jeżeli jego udział jest konieczny w procesie), które wynosi między 300 zł, a 500 zł. Zgodnie z przepisami prawa kanonicznego istnieje możliwość rozłożenia kosztów sądowych na raty lub częściowe bądź całkowite ich umorzenie. Wpływ na to ma nasza sytuacja materialna. Warto też zaznaczyć, że nie wszystkie koszty ponosimy od razu – rozkładają się one w czasie i jest to zależne od każdego sądu kościelnego. W niektórych z nich z chwilą wniesienia skargi powodowej jesteśmy zobowiązani do wpłaty opłaty wpisowej, która wynosi 100-200 zł.
W przypadku skorzystania z pomocy adwokata kościelnego należy doliczyć dodatkowe honorarium. Koszt sporządzenia skargi powodowej oscyluje w okolicach 1500 zł. Reprezentacja i redagowanie kolejnych pism procesowych są już ustalane indywidualnie, jednak mogę Państwa zapewnić, że koszty nie wynoszą kilkudziesięciu tysięcy złotych. Są o wiele niższe.
Pomoc adwokata kościelnego nie jest potrzebna
Adwokat kościelny to osoba pełnoletnia, która posiada odpowiednie cechy i uprawnienia wymagane przez prawo kanoniczne, a przede wszystkim służy radą oraz fachową pomocą. Należy pamiętać, że nie każdy prawnik jest adwokatem kościelnym. Jest to zupełnie odrębna dziedzina, która wymaga ukończenia studiów na Wydziale Prawa Kanonicznego. Adwokat czy radca prawny, który ukończył kierunek "prawo” i aplikację nie jest osobą kompetentną do pomocy i prowadzenia spraw o stwierdzenie nieważności małżeństwa.
Czy udział adwokata kościelnego w procesie jest obligatoryjny? Oczywiście, że nie. Czy jego pomoc jest nam potrzebna? Doświadczenie pokazuje, że jego obecność może pozytywnie wpłynąć na czas trwania,,unieważnienia ślubu”. Najwięcej błędów jest popełnianych na samym początku, a więc podczas redagowania skargi powodowej. Osoba bez znajomości prawa kanonicznego nie zawsze jest w stanie prawidłowo określić tytuły, z których ma toczyć się proces. To powoduje wiele komplikacji i niepotrzebnego stresu. Aby tego uniknąć na pewno przyda się pomoc profesjonalisty w tej dziedzinie, który indywidualnie i rzetelnie podejdzie do naszej sprawy oraz wytłumaczy wszelkie aspekty prawne. Adwokat kościelny szczegółowo opowie, jak wygląda proces stwierdzenia nieważności małżeństwa, a także wyjaśni każdą wątpliwość. Bez wątpienia sprawi, że zaoszczędzicie Państwo nie tylko czas, ale i niepotrzebne nerwy.
„Rozwód kościelny”, a wina jednego z małżonków
Wymaga podkreślenia, że stwierdzenie nieważności małżeństwa nie ma na celu wskazania winnego małżonka, tak jak to wygląda w przypadku procesów cywilnych o rozwód. Proces kościelny ma na celu odpowiedź na pytanie, "czy małżeństwo zostało ważnie zawarte?”. Dlatego tak ważny jest czas przed zawarciem małżeństwa, jak i w chwili jego zawierania. W odróżnieniu od procesów w sądach powszechnych, tu ważne jest dojście do prawdy obiektywnej. Współpraca małżonków będzie na pewno ułatwieniem i pomoże wykazać, czy małżeństwo zostało nieważnie zawarte z podjętych tytułów prawnych.
„Unieważnienie ślubu” wygląda tak samo jak rozwód cywilny
Wielu z Państwa wciąż mylnie uważa, że przebieg procesu w sądzie kościelny jest tożsamy z tym w sądach powszechnych. Otóż nie "Rozwód kościelny” to proces dokumentowy, a więc nie spotkacie się Państwo twarzą w twarz w siedzibie sądu kościelnego. Wszelkie pisma procesowe otrzymacie Państwo pocztą – również wyrok sądowy. Osobiście należy stawić się jedynie na przesłuchanie i badanie psychologiczne (o ile jest wymagane). Zarówno strony jak i świadkowie zeznają w innych terminach, więc spotkanie fizyczne jest niemożliwe. To zdecydowanie plus dla osób, które chcą tego uniknąć, bo nadal odczuwają negatywne emocje związane ze sprawą w sądzie cywilnym.
Posiadanie dzieci jest przeszkodą w rozpoczęciu procesu kościelnego
Jest to mit. Kwestia posiadania potomstwa nie ma wpływu na możliwość rozpoczęcie procesu stwierdzenia nieważności małżeństwa. O unieważnienie ślubu” mogą starać się osoby posiadające dzieci, jak i te, które ich nie mają. W zależności od wniesionego tytułu sąd będzie skupiał się na okolicznościach przed zawarciem małżeństwa, które są kluczowe dla większości wnoszonych tytułów prawnych.
Im dłuższy czas pożycia małżeńskiego, tym mniejsze szanse na uzyskanie pozytywnego wyroku
To kolejne przeświadczenie wielu osób, które nie jest prawdą. Jak już wspomniałem wcześniej, w procesach o stwierdzenie nieważności małżeństwa najważniejszy jest czas kojarzenia się małżeństwa. Po zebraniu materiału dowodowego bardzo często okazuje się, że jeden z małżonków nie był zdolny do nawiązania trwałej wspólnoty życia i miłości, gdyż miał poważne zaburzenia osobowości. Kolejnym przykładem może być wykluczenie dobra potomstwa. Bez względu na fakt czy małżeństwo trwało 5 czy 10 lat, osoba, która pozytywnym aktem woli wyklucza posiadanie dzieci, zawiera sakramentalny związek nieważnie.
Wątpliwości, a także pytań przed rozpoczęciem procesu o stwierdzenie nieważności małżeństwa jest na pewno więcej. Każda sprawa jest inna, dlatego ciężko zebrać wszystkie pytania i odpowiedzi w jednym miejscu. Zespół naszej Kancelarii Kanoniczej chętnie odpowie na Państwa pytania. Zapraszamy do kontaktu: https://www.kancelaria-kanoniczna.com.