Jak poinformowała rzeczniczka Zachęty, Olga Gawerska, galeria organizuje aukcję "w celu uporządkowania kolekcji, uczynienia jej bardziej przemyślaną i harmonijną".
Za pozyskane w ten sposób środki Zachęta będzie mogła uzupełnić swoją kolekcję o brakujące dzieła i nabyć prace młodych twórców. Jest to praktyka uznana na świecie, realizowana chociażby przez Los Angeles County Museum of Art (LACMA).
Obrazy - od 25 do 28 listopada - będzie można oglądać na przedaukcyjnej wystawie w Zachęcie. Wstęp na nią będzie wolny.
Wśród wystawionych na licytację obrazów znajdą się dzieła Eugeniusza Arcta, Olgierda Bierwiaczonka, Piotra Bogusławskiego, Kazimierza Drejasa, Jerzego Dudy-Gracza, Janusza Kaczmarskiego, Ludwiga Maciąga, Kazimierza Ostrowskiego, Józefa Skrobińskiego, Ewy Żelewskiej.
Historia kolekcji Zachęty rozpoczęła się wraz z powołaniem do życia Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych. Postawiło ono sobie za cel m.in. stworzenie narodowej kolekcji, a do czasu II wojny światowej zgromadziło pokaźny zbiór dzieł sztuki polskiej, w którym znalazły się takie prace jak "Bitwa pod Grunwaldem" Jana Matejki czy "Dirce chrześcijańska" Henryka Siemiradzkiego.
Podczas wojny gmach Zachęty został zajęty przez okupanta i służył jako kasyno niemieckim żołnierzom, dzięki czemu był jednym z nielicznych w Śródmieściu budynków ocalałych ze zniszczeń wojennych. W czasie wojny w celu ochrony kolekcji całe zbiory TZSP przeniesiono do Muzeum Narodowego w Warszawie, gdzie pozostają do dziś, tworząc trzon galerii sztuki polskiej.
Po wojnie powrót dzieł z depozytu do prawowitego właściciela okazał się niemożliwy ze względów proceduralnych - Towarzystwo zostało rozwiązane, a w siedzibie Zachęty powołano w 1949 roku nową instytucję - Centralne Biuro Wystaw Artystycznych.
Jednym z jego zadań statutowych było "dokonywanie zakupów dzieł sztuki z bieżącej twórczości plastycznej". Do zbiorów CBWA trafiały również prace kupowane przez ministerstwo kultury, a także różnego rodzaju dzieła pozyskane dzięki środkom Funduszu Rozwoju Twórczości Plastycznej. Powstały w ten sposób zbiór miał niespójny, często przypadkowy charakter.
Od początku lat 90., czyli od momentu, gdy galeria Zachęta stała się samodzielną instytucją, rozpoczęło się systematyczne porządkowanie i inwentaryzowanie kolekcji. Wtedy także odbyły się pierwsze aukcje dzieł ze zbiorów, powołano również Komisję ds. Zakupów, Darowizn i Depozytów, która od tego czasu decyduje o zakupach prac do kolekcji.
Priorytety i zasady zakupów są wyraźnie określone - galeria przede wszystkim stara się pozyskiwać prace polskich twórców współczesnych prezentowanych w Zachęcie oraz dzieła, które współprodukowane są w ramach projektów realizowanych zarówno w gmachu Zachęty, jak i poza nim (np. w pawilonie polskim na Biennale w Wenecji).
Najnowszym nabytkiem są prace z wystawy "Hotel Polonia. Budynków życie po życiu", dzięki której polski pawilon nagrodzono Złotym Lwem dla Najlepszego Pawilonu Narodowego - najwyższą nagrodą za prezentację narodową - na 11. Międzynarodowej Wystawie Architektury w Wenecji w 2008.
ND, PAP