Prawosławna wigilia

Prawosławna wigilia

Dodano:   /  Zmieniono: 
Wyznawcy prawosławia i innych obrządków wschodnich obchodzą dziś wigilię Świąt Bożego Narodzenia według kalendarza juliańskiego.
Przy świętach religijnych korzystają z niego wierni ze wschodniej Polski, a zwłaszcza Białostocczyzny, która jest centrum polskiego prawosławia. Tak wyliczone Boże Narodzenie przypada 13 dni później niż u katolików korzystających z kalendarza gregoriańskiego.
Zwierzchnik Cerkwi w Polsce metropolita Sawa będzie przewodniczył wieczorem uroczystościom w  Siemiatyczach (podlaskie). Nabożeństwo stamtąd retransmitować będzie w poniedziałek publiczna telewizja. Nocną liturgię sprawować będzie na Górze Grabarce koło Siemiatycz, w świętym miejscu wyznawców prawosławia w Polsce.
Boże Narodzenie prawosławnych poprzedza 40-dniowy post, bardzo ściśle przestrzegany przed ostatnich pięć dni przed wigilią. 6 stycznia nakazuje się nawet powstrzymanie od picia napojów, aż do spożycia kolacji wigilijnej. Według duchownych np. zapalanie w tym dniu papierosa jest złamaniem postu.
Cerkiew ma kilka nazw wigilii. Wierni mówią na nią m.in. nawieczerie lub soczelnik. Ta druga nazwa pochodzi od "socziwa", czyli gotowanej pszenicy polewanej miodem, która była poprzednikiem współczesnej kutii, zawsze obecnej na wigilijnym stole.
Posiłek wigilijny rozpoczyna się od dzielenia prosforą (wypiekanym przaśnym chlebem) - odpowiednikiem opłatków w tradycji katolickiej. Zwyczaj dzielenia się prosforą w czasie wigilii pojawił się niezbyt dawno pod wpływem kultury zachodniej. We wschodniej tradycji tę rolę spełniało niegdyś właśnie socziwo, czyli kutia.
Wieczerza wigilijna składa się tradycyjnie z dwunastu dań. Na stole, zgodnie z tradycją, powinny się znaleźć: chleb- symbol pożywienia, czosnek - symbol zdrowia, sól - symbol obfitości oraz miód - symbol słodyczy (powodzenia) oraz postne potrawy. Bardzo ortodoksyjni wierni nie podają na stół wigilijny ryb. Tak jest np. w klasztorach.
Ocenia się, że w kraju zamieszkuje ok. 550-600 tys. wiernych Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego, z czego połowa przypada na Białostocczyznę. Tam głównymi skupiskami są m.in.: Białystok, Hajnówka, Bielsk Podlaski i Siemiatycze.

nat, pap