Trzęsienie ziemi to gwałtowne zaburzenie równowagi we wnętrzu planety, gdy naprężenia w skorupie ziemskiej w raptowny sposób się rozładowują. Zjawisko powoduje wyzwolenie dużych ilości energii - w postaci fal sejsmicznych, ciepła oraz ruchu i deformacji skał.
Część fal sejsmicznych pod postacią niszczących fal powierzchniowych dociera na powierzchnię Ziemi. Najsilniejsze i najczęstsze (ok. 90 proc. wszystkich) są trzęsienia wywołane ruchami tektonicznymi. Zazwyczaj mniej poważne skutki mają trzęsienia wulkaniczne (związane z erupcją wulkanów) lub antropogeniczne (związane z działalnością człowieka, np. tąpnięcia górnicze).
2,0-2,9: rejestrowane przez sejsmograf, nieodczuwalne przez człowieka (ok. 365 tys. rocznie)
3,0–3,9: często odczuwalne, rzadko powodują zniszczenia (ok. 50 tys. rocznie)
4,0–4,9: przedmioty mogą drgać, poważne zniszczenia mało prawdopodobne (ok. 6,2 tys. rocznie)
5,0–5,9: średnie wstrząsy; niewielkie zniszczenia; mogą poważnie uszkodzić nieodpowiednio skonstruowane budynki (800 rocznie)
6,0–6,9: silne wstrząsy; powodują znaczne zniszczenia (120 rocznie)
7,0–7,9: bardzo poważne wstrząsy, poważne zniszczenia (18 rocznie)
8,0–8,9: ogromne zniszczenia na rozległym terytorium (1 rocznie)
9,0–9,9: katastrofalne skutki na obszarze wielu państw (1 na 20 lat)
> 10,0: katastrofa na skalę globalną (nienotowane)
(na podstawie danych United States Geological Survey, amerykańskiej państwowej służby geologicznej)
Hipocentrum trzęsienia to położone w głębi Ziemi źródło rozchodzenia się fal sejsmicznych. Z kolei epicentrum to położony nad hipocentrum punkt na powierzchni ziemi. Rejon, w którym trzęsienia występują często, nazywa się strefą sejsmiczną.
Do mierzenia trzęsień ziemi używa się skali Marcallego i Richtera. Tę drugą - ze względu na przyzwyczajenie odbiorców - stosują dziennikarze. To skala logarytmiczna, która określa wielkość trzęsienia na podstawie amplitudy drgań wstrząsów sejsmicznych. W skali Richtera każdy kolejny stopień oznacza ok. 31-krotny wzrost wyzwalanej w czasie trzęsienia energii.Siła trzęsień ziemi w skali Richtera
< 2.0: wstrząsy nieodczuwalne nawet przez sejsmograf (ok. 2,9 mln rocznie)2,0-2,9: rejestrowane przez sejsmograf, nieodczuwalne przez człowieka (ok. 365 tys. rocznie)
3,0–3,9: często odczuwalne, rzadko powodują zniszczenia (ok. 50 tys. rocznie)
4,0–4,9: przedmioty mogą drgać, poważne zniszczenia mało prawdopodobne (ok. 6,2 tys. rocznie)
5,0–5,9: średnie wstrząsy; niewielkie zniszczenia; mogą poważnie uszkodzić nieodpowiednio skonstruowane budynki (800 rocznie)
6,0–6,9: silne wstrząsy; powodują znaczne zniszczenia (120 rocznie)
7,0–7,9: bardzo poważne wstrząsy, poważne zniszczenia (18 rocznie)
8,0–8,9: ogromne zniszczenia na rozległym terytorium (1 rocznie)
9,0–9,9: katastrofalne skutki na obszarze wielu państw (1 na 20 lat)
> 10,0: katastrofa na skalę globalną (nienotowane)
(na podstawie danych United States Geological Survey, amerykańskiej państwowej służby geologicznej)
Jakub Czermiński