W środę 16 lutego Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej oddalił skargi wniesione przez Polskę oraz Węgry. Sędziowie uznali, że mechanizm warunkowości, który uzależnia korzystanie z finansowania z budżetu Unii od poszanowania przez państwa członkowskie zasad państwa prawnego, jest zgodny z unijnym prawem. Decyzja TSUE miała fundamentalne znaczenie dla rozdzielania unijnych pieniędzy dla państw członkowskich. Oznacza to, że KE będzie nadal mogła blokować wypłatę środków z Funduszu Odbudowy dla Polski. Co więcej, wstrzymane mogą zostać także dotacje z wieloletniego budżetu UE w wysokości ponad 100 mld euro. Szefowa Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen „z zadowoleniem” przyjęła wyrok TSUE. „W nadchodzących tygodniach wprowadzimy w życie zawarte w uzasadnieniu wskazówki i uściślimy zasady, na jakich funkcjonować będzie przyjęty mechanizm” – zapowiedziała.
TSUE zdecydował w sprawie mechanizmu warunkowości, debata w PE
Tego samego dnia po południu rozpoczęła się w Parlamencie Europejskim debata plenarna na temat wyroku TSUE w sprawie mechanizmu warunkowości. Przewodnicząca PE Roberta Metsola powiedziała na wstępie, że „to dobry dzień dla sprawiedliwości”. – Rozporządzenie na temat zasady warunkowości jest historycznym osiągnięciem dla Unii Europejskiej, ponieważ Unia będzie miała narzędzie, żeby chronić swój budżet przed łamaniem praworządności – mówił z kolei komisarz ds. budżetu i administracji Johannes Hahn.
W czasie debaty głos zabrali także eurodeputowani PiS. Patryk Jaki oświadczył, że „wyjaśni, o co chodzi w tym całym sporze”. – Otóż chodzi o oskarżenie, o upolitycznienie wyboru sędziów do Krajowe Rady Sądownictwa – ocenił.
Beata Szydło: Polska broni przed Putinem
Była premier Beata Szydło odpowiedziała na pytanie jednej z europosłanek o to, „co się dzieje w Polsce, co robi Polska”. Polska zajmuje się tym, co w tej chwili jest najważniejsze dla mieszkańców Europy – bezpieczeństwem. I tego bezpieczeństwa, również waszego, broni. Broni przed Putinem, któremu m.in. tutaj w tej izbie pozwalano na realizację Nord Stream 2, któremu oddano bezpieczeństwo energetyczne w Europie. Warto o tym przypominać, bo to są realne troski Europejczyków w dniu dzisiejszym – powiedziała Szydło. Eurodeputowana PiS przypominała, że „Unia Europejska powstała jako wspólnota wolnych, niezależnych, suwerennych państw, które chcą, na podstawie traktatów, które podpisały, ze sobą współpracować”. – To demokratycznie wybrane rządy tych państw mają mandat do podejmowania decyzji o przyszłości Europy i o tym, co w UE się dzieje – zaznaczyła.
– Należy zadać pytanie: co oznacza orzeczenie TSUE? W którym kierunku zmierza UE? Czy decyzje podejmować będą suwerenne państwa członkowskie, czy decyzje podejmować będą biurokraci unijni, którzy według własnych reguł chcą, by Unia się kształtowała – wskazywała Szydło.
Z kolei europosłanka Polski 2050 Róża Thun oceniła, że „mamy teraz narzędzie, żeby chronić obywateli europejskich przed tymi, którzy niszczą ich dostęp do niezależnego wymiaru sprawiedliwości”. – Tylko instytucje europejskie mogą zakończyć degradację praworządności w Unii Europejskiej – uznała.