„Ona będzie latać”
Mary Wallece „Wally” Funk urodziła się 1 lutego 1939 roku w Las Vegas. Dorastała w Taos. Od najmłodszych lat była zafascynowana samolotami. Gdy miała roczek, jej rodzice zabrali ją na lotnisko w pobliżu miejsca, w którym mieszkali w Nowym Meksyku, a ona mogła z bliska zobaczyć Douglasa DC-3, jednego z najpopularniejszych samolotów w historii transportu lotniczego. W wywiadzie Funk opowiadała, że od razu podeszła do kierownicy i próbowała przekręcić nakrętkę. – Moja mama powiedziała: „Ona będzie latać” – wspominała. „Wally” szybko zaczęła budować modele samolotów i statków. Kiedy miała 7 lat tworzyła je z drewna. W wieku 9 lat odbyła swoją pierwszą lekcję latania.
List of Eisenhowera
Funk miała jednak różnorodne zainteresowania. Lubiła jeździć na rowerze, koniach czy nartach, chodziła z rodzicami na polowania oraz wędkowała. W wieku 14 lat została strzelcem wyborowym. National Rifle Associtation przesłała jej niesamowite wyniki strzelania do prezydenta Dwighta Eisenhowera, a ten nawet odpisał na list. W tym samym czasie reprezentowała południowo-zachodnie Stany Zjednoczone na zawodach w narciarstwie alpejskim.
Rzuciła szkołę i została pilotką
W szkole Funk nie miała łatwo. Interesowały ją zajęcia takie jak „mechanika samochodowa” czy „rysunek techniczny”, jednak, ze względu na to, że była dziewczyną, mogła jedynie odbywać kursy typu „ekonomia domu”. Sfrustrowana, w wieku 16 lat, postanowiła opuścić szkołę i wstąpić do Stephens College w stanie Missouri. Szybko została najlepszą członkinią „Flying Susies”. Ukończyła szkołę w 1958 roku z licencją pilota i stopniem Associate of Arts. Studia licencjackie Funk ukończyła na Uniwersytecie Stanowym Oklahoma, który przyciągnął ją głównie ze względu na swój słynny program „Flying Aggies”, służący wzbudzaniu zainteresowania lotnictwem, pogłębianiu wiedzy o dziedzinach aeronautyki i pokrewnych. Podczas pracy w klubie zdobyła wiele uprawnień w zakresie lotnictwa. Z ramienia „Flying Aggies” Funk poleciała na imprezę International Collegiate Air Meets, gdzie otrzymała trofeum „Wybitna Kobieta Pilot”, „„Flying Aggie Top Pilot” i „Alfred Alder Memorial Trophy” dwa lata z rzędu. Jej praca w lotnictwie została także doceniona w 1964 roku, gdy jako najmłodsza kobieta w historii Stephen's College otrzymała nagrodę za osiągnięcia dla jej absolwentów.
W wieku 20 lat Funk została zawodową pilotką. Swoją pierwszą pracę otrzymała w Fort Sill w stanie Oklahoma. Pełniła tam funkcję cywilnej instruktorki lotów dla podoficerów i oficerów Armii Stanów Zjednoczonych. Była pierwszą kobietą-instruktorką latania w amerykańskiej bazie wojskowej. Jesienią 1961 roku została certyfikowaną instruktorką lotów i główną pilotką w firmie lotniczej w Hawthorne w Kalifornii.
„Mercury 13”
W lutym tego samego roku zgłosiła się na ochotnika do programu „Kobiety w Kosmosie”, prowadzonego przez Williama Randolpha Lovelace'a, któremu jednak brakowało oficjalnego sponsorowania rządowego. Pomimo tego, że „Wally” była młodsza od zakładanego przedziału wiekowego (25-40 lat), prowadzący słysząc o jej sukcesach, postanowił nieco naciągnąć reguły. Funk była jedną z 13 kobiet, które ukończyły program i najmłdoszą z nich (miała 21 lat). W niektórych testach uzyskała lepsze wyniki niż John Glenn. Media nazywały tę grupę niezwykłych kobiet „Mercury 13”, nawiązując do Mercury 7.
Podobnie, jak inni uczestnicy, Funk została poddana podczas programu rygorystycznym testom fizycznym i psychicznym. W jednym z takowych, ochotnicy byli umieszczani w zbiornikach deprywacji sensorycznej. Funk wytrzymała tam, bez halucynacji, przez 10 godzin i 35 minut, co było absolutnym rekordem.
Gdy Funk zdała testy, została zakwalifikowana do lotów w kosmos. Program jednak odwołano, zanim kobiety zdołały przejść ostatni z testów.
Praca w FAA
W 1968 roku zdobyła licencję Airline Transport Rating, będąc 58. kobietą w historii USA, której się to udało. Później składała podania o prace w wielu liniach lotniczych, jednak odrzucano ją, jak inne pilotki w tamtych czasach, ze względu na płeć.
W 1971 roku uzyskała stopień instruktora lotu od Federalnej Administracji Lotnictwa (FAA), stając się pierwszą kobietą, która ukończyła kurs Akademii Generalnego Inspektora Operacji Lotniczych FAA, który obejmuje procedury certyfikacji pilotów i testów w locie, a także postępowań w przypadku wypadków i naruszeń. Była pierwszą kobietą, która pracowała w FAA jako egzaminator terenowy. W 1973 roku otrzymała awans do FAA SWAP (Systems Worthiness Analysis Program), jako pierwsza kobieta w Stanach Zjednoczonych na tym stanowisku. Rok później do pracy zaangażowała ją Narodowa Rada Bezpieczeństwa Transportu (NTSB). Funk zbadała ponad 450 wypadków lotniczych. Odkryła m.in. że ludzie, którzy giną w katastrofach małych samolotów, często tracą biżuterię, buty i ubrania.
W tym samym czasie pilotka brała czynny udział w wyścigach lotniczych, w tym Race Powder Puff Derby, Pacific Air Race czy Palms to Pines All Women Air Race. W 1975 roku, lecąc swoją czerwono-białą Citabria, wygrała Pacific Air Race z San Diego w Kalifornii do Santa Rosa w Kalifornii, w którym udział brało 80 uczestników.
W 1985 roku, po 11 latach służby, „Wally” odeszła ze stanowiska inspektora bezpieczeństwa lotniczego i została mianowana doradcą ds. bezpieczeństwa w FAA. Pełniła także funkcję trenerki pilotów i nauczycielki w kwestii bezpieczeństwa lotniczego. Do tej pory Funk pracowała w pięciu szkołach lotniczych w całych Stanach Zjednoczonych. Przeszkoliła ponad 700 studentów.
Funk nie poprzestawała w swoich staraniach o lot w kosmos. Kiedy pod koniec lat 70. NASA w końcu zaczęła przyjmować kobiety, Funk składała podania trzy razy. Odrzucano ją jednak ze względu na to, że nie posiada dyplomu inżyniera ani doświadczenia jako pilot testowy.