– Uniwersytet to my wszyscy. Społeczność akademicką tworzą naukowcy i wszyscy inni pracownicy uniwersytetu, doktoranci, a także oczywiście studenci – rozpoczął przemówienie rektor UW prof. Marcin Pałys i przypomniał, że uczestnictwo w życiu uczelni poza satysfakcją poznawczą wiąże się z odpowiedzialnością. Zwrócił przy tym uwagę na obecne i - jego zdaniem - bardzo niepokojące zjawiska w polskiej przestrzeni publicznej.
– Populizm, który zdominował politykę, media, a nawet język dużych grup społecznych wyraża się m.in. afirmacją uproszczeń, półprawd, myślowego niewyrafinowania. Obserwujemy próby rozwiązywania problemów bez odniesienia się do nauki, a nieraz wręcz urągające myśleniu według naukowych standardów. Widać, że w dyskursie publicznym mamy do czynienia z jakąś inwazją postaw antynaukowych, które negują dorobek pokoleń uczonych i sens uporządkowanego myślenia, na którym nauka się opiera – mówił prof. Pałys. – Bo przecież to nie jest tak, że mamy homeopatię, znachorów, ruchy antyszczepionkowe i jeszcze jeden pogląd, który nazywa się medycyna. Nauka to nie jest jeszcze jeden pogląd – podkreślił.
Apelował też do osób, które publicznie podejmują dyskusje - nie tylko w mediach, ale także na uniwersytetach - o przejawianie szacunku wobec oponentów. – Musimy przeciwstawiać się tendencjom, które są groźne dla kultury słowa, dialogu i kultury myślenia. Uniwersytet to nie jest jeszcze jeden ring – zaakcentował.
Rektor komentuje propozycje zmian w szkolnictwie wyższym
Rektor UW odniósł się również do przedstawionych we wrześniu przez szefa resortu nauki, wicepremiera Jarosława Gowina propozycji zmian w polskiej nauce i w szkolnictwie wyższym, czyli założeń tzw. Ustawy 2.0. Pałys podkreślił, że generalne założenia zmian, wypracowywane m.in. w dialogu ze środowiskiem akademickim, odpowiadają na oczekiwania badaczy i nauczycieli akademickich. – Z niepokojem jednak przyjmujemy głosy pojawiające się w przestrzeni publicznej sugerujące, że wypracowane w toku dyskusji kompromisy i rozwiązania mogą na dalszym etapie prac nad ustawą po prostu zostać zignorowane – powiedział, zastrzegając przy tym, że dialog z resortem nauki jeszcze się nie zakończył.
– Przy uważnej lekturze ustawy i przepisów przejściowych wyraźnie widać, że są w niej jeszcze elementy wymagające poprawy, pewne niedociągnięcia, braki lub sprzeczności, których pozostawienie może zdecydowanie utrudnić realizację głównych celów ustawy. Widać, że miejscami jest to jeszcze trochę taki „patchwork pomysłów” – zauważył prof. Pałys.
Podał też kilka konkretnych przykładów zmian, którego w jego ocenie wymagają poprawek. Odnosząc się do postulowanego przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego zwiększenia autonomii uczelni, rektor UW zauważył, że władze państwowe wciąż przejawiają brak pełnego zaufania wobec środowiska akademickiego. Przykładem braku zaufania są też - jak mówił - proponowane przepisy dotyczące procedury nadawania stopni naukowych. – Rola uczelni, zwłaszcza w procedurze nadawania habilitacji, została tak bardzo zmarginalizowana, że - moim zdaniem - utraciła ona sens – ocenił prof. Pałys. Zwracając się do studentów rektor UW zapewnił, że będzie wspierał wszelkie ich inicjatywy, które będą służyć doskonaleniu jakości kształcenia.
W inauguracji, która rozpoczęła się od uroczystego pochodu orszaku przedstawicieli władz uczelni z Pałacu Kazimierzowskiego do Auditorium Maximum, wzięli udział m.in. I prezes Sądu Najwyższego Małgorzata Gersdorf, prezes NIK Krzysztof Kwiatkowski, Rzecznik Praw Obywatelskich Adam Bodnar. Obecni byli także metropolita warszawski kard. Kazimierz Nycz oraz przedstawiciele Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, innych urzędów i władz lokalnych. Szczególnie ciepło, długimi brawami na stojąco, przywitani zostali weterani Armii Krajowej - powstańcy warszawscy.