12 kwietnia Sejm uchwalił nowelizację ustaw sądowych autorstwa Prawa i Sprawiedliwości. Nowelizację poparło 238 posłów, 164 było przeciw, a 23 wstrzymało się od głosu. 16 kwietnia Senat zakończył rozpatrywanie tzw. ustaw sądowych i odbyło się głosowanie w tej sprawie.
Senat przyjął bez poprawek ustawę dotyczącą publikacji zaległych orzeczeń TK. Za przyjęciem nowelizacji głosowało 48 senatorów, 25 było przeciw, a trzech wstrzymało się od głosu. Senat przyjął także nowelizację ustawy o Sądzie Najwyższym. Za przyjęciem nowelizacji głosowało 52 senatorów, przeciw było 24, a dwóch wstrzymało się od głosu. Po głosowaniu w Senacie ustawy trafią do prezydenta.
Co zakładają nowelizacje ustaw?
Ustawa dotycząca Trybunału Konstytucyjnego umożliwia publikację wyroków TK z 9 marca, 11 sierpnia i 7 listopada 2016 r. Jak wskazano w uzasadnieniu noweli, jej autorzy „stoją na stanowisku, że choć publikacja rozstrzygnięć TK z 9 marca, 11 sierpnia i 7 listopada 2016 r., co do zasady nie jest konieczna z punktu widzenia polskiego prawa, to istnieją powody, dla których może to być pod pewnymi warunkami pożądane”.
Senatorowie rozpatrzyli także ustawę o zmianie ustawy o Sądzie Najwyższym. Nowelizacja m.in. ma na celu zapewnienie realizacji zasady autonomii budżetowej Izby Dyscyplinarnej SN. Przewiduje, że prezes SN będzie samodzielnie – bez udziału czy upoważnienia prezesa SN – dysponował budżetem związanym z jej funkcjonowaniem. Nowela zawiera także regulację, mającą zagwarantować, że obsadzenie stanowisk prezesa SN lub prezesa SN nastąpi w trybie nowej ustawy o Sądzie Najwyższym. Zgodnie z dotychczas obowiązującą ustawą o SN wybór ławników do tego sądu Senat ma przeprowadzić w ciągu 3 miesięcy.
Nowelizacja ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz ustawy o Sądzie Najwyższym przewiduje 2-stopniową procedurę konsultacji przy odwoływaniu prezesów i wiceprezesów sądów. KRS będzie mogła odmówić zgody większością 2/3 głosów, co będzie wiążące dla ministra. Nowelizacja zrównuje standardowy wiek przejścia w stan spoczynku do 65 lat dla sędziów kobiet i mężczyzn, ale pozostawia kobietom możliwość wyboru i wcześniejszego przejścia w stan spoczynku po ukończeniu 60 lat, niezależnie od stażu pracy. Zgodnie z nowymi przepisami to KRS, a nie prezydent, będzie mogła wyrazić zgodę na dalsze zajmowanie stanowiska sędziego po ukończeniu przez niego 65. roku życia. Decyzje Rady w tym zakresie mają być ostateczne. W noweli określono ponadto zasady zwoływania pierwszego posiedzenia Krajowej Rady Sądownictwa po zwolnieniu stanowiska jej przewodniczącego. Zwoływać je będzie pierwszy prezes Sądu Najwyższego na dzień przypadający nie później niż w ciągu 30 dni od dnia zwolnienia stanowiska przewodniczącego. Jeśli tego nie zrobi, posiedzenie będzie mógł zwołać najstarszy wiekiem członek rady, będący sędzią lub sędzią w stanie spoczynku.
Czytaj też:
Sejm przegłosował pakiet ustaw o sądownictwie. PiS nieznacznie cofa się przed Unią