Obaj polscy laureaci byli nieco zaskoczeni wygraną. Jak podkreślał ich opiekun, profesor prof. Jan Madey z Uniwersytetu Warszawskiego, do konkursu zakwalifikowano w tym roku wiele prac wartościowych pod względem naukowym, które spełniały wymogi stawiane pracom magisterskim, a nawet doktorskim. Aleksander Kubica jest studentem Międzywydziałowych Indywidualnych Studiów Matematyczno-Przyrodniczych Uniwersytetu Warszawskiego, zaś Wiktor Pilewski - studentem II roku Wydziału Elektrycznego Politechniki Poznańskiej.
Komputer zamiast 20 tysięcy pomiarów
Polacy badali wtórne ogniska spiralnych płytek strefowych Fresnela - przezroczystych płytek ze spiralnymi liniami, które potrafią skupiać światło - tyle że nie w jednym, a w wielu ogniskach, leżących na jednej linii. Takie płaskie "soczewki" można wydrukować na przezroczystej folii - wystarczy drukarka laserowa o dużej rozdzielczości. Przeprowadzone za pomocą starego skanera i aparatu cyfrowego badania pozwoliły zbadać nietypowy kształt ognisk wtórnych - zamiast robić 20 tys. eksperymentalnych pomiarów, wystarczyło zaprogramować komputer.
Przez płytki do gwiazd
Spiralne płytki strefowe mogą znaleźć zastosowanie m.in. w skupianiu promieni rentgenowskich oraz budowie optycznej "pęsety" służacej do przemieszczania mikroskopijnych obiektów. Ich wyjątkową właściwością jest to, że "zakręcone" przez nią światło umożliwia także obracanie, np. cząsteczek koloidów. Ponadto płytki mogą posłużyć do uzyskiwania ostrzejszych obrazów odległych gwiazd.
Zachęta dla młodych
Wynik ogłoszono podczas oficjalnej imprezy w paryskim Palais de la decouverte, kończącej konkursowe zmagania. Odbywający się co roku konkurs ma zachęcić młodzież do pracy badawczej i wybrania kariery naukowej. Oprócz prac europejskich, prezentowane są także dokonania reprezentantów, Chin, Gruzji, Japonii, Kanady, Korei Południowej, USA i Nowej Zelandii.
Prace ocenia wielonarodowe jury. Konkurs obejmuje nauki ścisłe, przyrodnicze, technikę, a od 2004 roku także nauki społeczne i ekonomiczne. Każdy kraj może zgłosić najwyżej trzy prace. Nie mogą one mieć więcej niż trzech autorów.
PAP, arb