Pod tym tytułem jest przygotowywana w Galerii Studio wystawa twórczości Piotra Potworowskiego, jednego z najwybitniejszych artystów powojennej sztuki polskiej. W szerokim kontekście biograficznym pokazane zostaną dzieła świadczące o jego śmiałym przekraczaniu barier w poszukiwaniu nowoczesnego malarstwa.
Pejzaże, wnętrza i akty Potworowskiego są przetworzeniem inspiracji z natury w abstrakcyjne syntezy. Wybór prac obejmuje wyrafinowane kolorystycznie wczesne kompozycje na płótnie, dojrzałe przestrzenne obrazy z elementami malarstwa materii oraz późne rzeźby. Pokazane zostaną również prace na papierze w tym projekty scenografii i plakatów do przedstawień teatralnych oraz liczne szkicowniki w większości dotychczas niewystawiane. Dzięki współpracy z rodziną artysty mieszkającej w Wielkiej Brytanii i Polsce, na wystawie będzie można zobaczyć także niepublikowane archiwalia i pamiątki rodzinne.
Legiony i pędzel
Piotr Tadeusz Potworowski urodził się 14 czerwca 1898 r. w Warszawie. Wybuch I wojny światowej zastał jego rodzinę w Moskwie. Potworowski wywodzący się z rodziny o tradycjach patriotycznych, wziął czynny udział w walkach, służąc w Pułku Ułanów Krechowieckich i później, przerywając studia na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej, w wojnie z bolszewikami. Po wojnie rozpoczyna studia malarskie w Warszawie, a następnie w latach 1923-24 w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, gdzie wraz z grupą studentów - m.in. Janem Cybisem, Hanną Rudzką-Cybisową, Józefem Czapskim, Arturem Nacht-Samborskim i Zygmuntem Waliszewskim z pracowni Józefa Pankiewicza, założył Komitet Paryski (Kapiści), z którymi w 1924 pojechał do Paryża z zamiarem pogłębiania doświadczeń w dziedzinie koloryzmu i studiów malarstwa postimpresjonistycznego. Szybko jednak zmienił swoje zainteresowania i zaczął pracować samodzielnie. Zapisał się do pracowni Fernanda Legera, studiował też obrazy Paula Cézanne’a, Pierre’a Bonnarda, Henri Matisse’a, Degas'a, a także George’a Braque’a i Pabla Picassa. W 1926 roku wziął udział w Salonie Niezależnych.
Zmiany, zmiany...
W tym samym roku żeni się w Paryżu z Magdaleną z Mańkowskich, której rodzina wywodzi się od twórcy legionów Henryka Dąbrowskiego, wymienionego w Hymnie Polskim. Po powrocie do kraju Potworowski wystawia w Poznaniu i Warszawie i współpracuje z Teatrem Cricot. Rodzą mu się też kolejno – syn Jan i córka Anusia. W 1939 r. Piotr zostaje zmobilizowany i bierze udział w kampanii wrześniowej. Traci wówczas swój dorobek malarski, który zostaje zniszczony w czasie transportu. Po przegranej kampanii wrzesniowej Potworowski decyduje się opuścić Polskę i ostatecznie osiada w Szwecji, gdzie pozostaje do 1943 roku. Cudem Magdalena otrzymuje paszporty dla siebie i dzieci i w 1941 rdołącza do męża.
Dom na Wyspach
W 1943 r. Potworowski zostaje wezwany do Szkocji do stawienia się przed komisją wojskową, zostaje jednak uznany za niezdolnego do służby na froncie. Artysta przenosi się wówczas do Londynu gdzie nawiązuje kontakty ze środowiskiem polskim - Stefanem i Franciszką Themersonami, Jankielem Adlerem, Feliksem Topolskim i Markiem Żuławskim. Odcina się od wojennych wiadomości z Polski i uznaje twórczość za swój jedyny język do komunikacji ze światem. Kupuje następnie dom w Corsham, wystawia obrazy w centrum Londynu w Gimpel Fils Gallery. W 1949 roku zostaje profesorem w znanej szkole, Bath Academy of Art w Corsham w otoczeniu wybitnych artystów.
Nowe inspiracje: Polska
W 1956 roku decyduje się na wystawę w Polsce. Przez dwa lata szykuje nowe prace, by w 1958 r. pokazać obrazy w Muzeum Narodowym w Poznaniu. Przyjazd do Polski wyzwala w nim nowe siły twórcze, pozostaje więc w kraju, gdzie poznaje środowisko twórców awangardy, wykłada w Poznaniu i Gdańsku, tworzy scenografie teatralne, współpracując między innymi z Jerzym Grotowskim, maluje, tworzy rzeźby i przedmioty. Tu powstaje też kilka obrazów o tematyce wojennej: Getto Warszawskie, Ślad Wojny, Obóz koncentracyjny, Więzień pożerany przez wszy. W 1959 roku uczestniczy w wystawie polskiej sztuki na Documenta w Kassel. Jest pokazywany w Amsterdamie, Sztokholmie i Genewie. W 1960 jedzie z obrazami do Włoch. Mimo to w 1961 roku nie jest jeszcze zdecydowany czy pozostanie w Polsce na stałe. W tym czasie Potworowski jest już bardzo chory. Umiera 24 kwietnia 1962 roku.
Piotr Potworowski oprócz przynalezności do grupy Kapistów, był też członkiem London Group oraz od 1956 roku Royal West England Academy. Jego obrazy eksponowane były na wielu prestiżowych wystawach w kraju i na świecie, m.in. w Documenta II w Kassel (1959), XXX Biennale w Wenecji (1960), gdzie zdobył nagrodę; Musée d’Art Moderne w Paryżu (1961), Museum of Modern Art w Nowym Jorku (1961). Prace artysty znajdują się w kolekcjach prywatnych i publicznych, m.in. w Tate Gallery St Ives, Bristol City Art Gallery, Royal West of England Academy oraz w wielu muzeach w Polsce.
Wystawa "Potworowski. Człowiek bez granic" potrwa od 3 października do 24 listopada 2013 r. Jej kuratorami są Katarzyna Jankowska-Cieślik i Agnieszka Zawadowska
Wystawa powstała we współpracy z Fundacją im. Piotra Potworowskiego i Janem Potworowskim, synem artysty. Honorowy patronat objął nad nią prezydent Bronisław Komorowski. Została też dofinansowana przez Narodowe Centrum Kultury .
"Wprost" jest patronem medialnym wystawy.
mat. prasowe
Galeria:
Potworowski. Wystawa bez granic
Legiony i pędzel
Piotr Tadeusz Potworowski urodził się 14 czerwca 1898 r. w Warszawie. Wybuch I wojny światowej zastał jego rodzinę w Moskwie. Potworowski wywodzący się z rodziny o tradycjach patriotycznych, wziął czynny udział w walkach, służąc w Pułku Ułanów Krechowieckich i później, przerywając studia na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej, w wojnie z bolszewikami. Po wojnie rozpoczyna studia malarskie w Warszawie, a następnie w latach 1923-24 w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, gdzie wraz z grupą studentów - m.in. Janem Cybisem, Hanną Rudzką-Cybisową, Józefem Czapskim, Arturem Nacht-Samborskim i Zygmuntem Waliszewskim z pracowni Józefa Pankiewicza, założył Komitet Paryski (Kapiści), z którymi w 1924 pojechał do Paryża z zamiarem pogłębiania doświadczeń w dziedzinie koloryzmu i studiów malarstwa postimpresjonistycznego. Szybko jednak zmienił swoje zainteresowania i zaczął pracować samodzielnie. Zapisał się do pracowni Fernanda Legera, studiował też obrazy Paula Cézanne’a, Pierre’a Bonnarda, Henri Matisse’a, Degas'a, a także George’a Braque’a i Pabla Picassa. W 1926 roku wziął udział w Salonie Niezależnych.
Zmiany, zmiany...
W tym samym roku żeni się w Paryżu z Magdaleną z Mańkowskich, której rodzina wywodzi się od twórcy legionów Henryka Dąbrowskiego, wymienionego w Hymnie Polskim. Po powrocie do kraju Potworowski wystawia w Poznaniu i Warszawie i współpracuje z Teatrem Cricot. Rodzą mu się też kolejno – syn Jan i córka Anusia. W 1939 r. Piotr zostaje zmobilizowany i bierze udział w kampanii wrześniowej. Traci wówczas swój dorobek malarski, który zostaje zniszczony w czasie transportu. Po przegranej kampanii wrzesniowej Potworowski decyduje się opuścić Polskę i ostatecznie osiada w Szwecji, gdzie pozostaje do 1943 roku. Cudem Magdalena otrzymuje paszporty dla siebie i dzieci i w 1941 rdołącza do męża.
Dom na Wyspach
W 1943 r. Potworowski zostaje wezwany do Szkocji do stawienia się przed komisją wojskową, zostaje jednak uznany za niezdolnego do służby na froncie. Artysta przenosi się wówczas do Londynu gdzie nawiązuje kontakty ze środowiskiem polskim - Stefanem i Franciszką Themersonami, Jankielem Adlerem, Feliksem Topolskim i Markiem Żuławskim. Odcina się od wojennych wiadomości z Polski i uznaje twórczość za swój jedyny język do komunikacji ze światem. Kupuje następnie dom w Corsham, wystawia obrazy w centrum Londynu w Gimpel Fils Gallery. W 1949 roku zostaje profesorem w znanej szkole, Bath Academy of Art w Corsham w otoczeniu wybitnych artystów.
Nowe inspiracje: Polska
W 1956 roku decyduje się na wystawę w Polsce. Przez dwa lata szykuje nowe prace, by w 1958 r. pokazać obrazy w Muzeum Narodowym w Poznaniu. Przyjazd do Polski wyzwala w nim nowe siły twórcze, pozostaje więc w kraju, gdzie poznaje środowisko twórców awangardy, wykłada w Poznaniu i Gdańsku, tworzy scenografie teatralne, współpracując między innymi z Jerzym Grotowskim, maluje, tworzy rzeźby i przedmioty. Tu powstaje też kilka obrazów o tematyce wojennej: Getto Warszawskie, Ślad Wojny, Obóz koncentracyjny, Więzień pożerany przez wszy. W 1959 roku uczestniczy w wystawie polskiej sztuki na Documenta w Kassel. Jest pokazywany w Amsterdamie, Sztokholmie i Genewie. W 1960 jedzie z obrazami do Włoch. Mimo to w 1961 roku nie jest jeszcze zdecydowany czy pozostanie w Polsce na stałe. W tym czasie Potworowski jest już bardzo chory. Umiera 24 kwietnia 1962 roku.
Piotr Potworowski oprócz przynalezności do grupy Kapistów, był też członkiem London Group oraz od 1956 roku Royal West England Academy. Jego obrazy eksponowane były na wielu prestiżowych wystawach w kraju i na świecie, m.in. w Documenta II w Kassel (1959), XXX Biennale w Wenecji (1960), gdzie zdobył nagrodę; Musée d’Art Moderne w Paryżu (1961), Museum of Modern Art w Nowym Jorku (1961). Prace artysty znajdują się w kolekcjach prywatnych i publicznych, m.in. w Tate Gallery St Ives, Bristol City Art Gallery, Royal West of England Academy oraz w wielu muzeach w Polsce.
Wystawa "Potworowski. Człowiek bez granic" potrwa od 3 października do 24 listopada 2013 r. Jej kuratorami są Katarzyna Jankowska-Cieślik i Agnieszka Zawadowska
Wystawa powstała we współpracy z Fundacją im. Piotra Potworowskiego i Janem Potworowskim, synem artysty. Honorowy patronat objął nad nią prezydent Bronisław Komorowski. Została też dofinansowana przez Narodowe Centrum Kultury .
"Wprost" jest patronem medialnym wystawy.
mat. prasowe
Galeria:
Potworowski. Wystawa bez granic