Ruch lotniczy
W 2017 roku polskie porty obsłużyły blisko 40 mln pasażerów, wynik ten było o 18 proc. wyższy niż w roku poprzednim 1. Dynamika ruchu na polskich lotniskach przewyższała o 10pp wyniki lotnisk europejskich. Prognozy na kolejne lata są również wzrostowe. Oczywiście cieszy fakt, że również Polacy coraz chętniej podróżują, jednak niestety infrastruktura i zasoby nie zwiększają proporcjonalnie. W praktyce oznacza to często m. in. zatłoczenie lotnisk, opóźnienia, pomyłki, oczekiwania na bagaż. Biorąc pod uwagę szacowane 2 proc. zaburzonych lotów rocznie, to mówimy o 800 tysiącach pasażerów dotkniętych utrudnieniami w ruchu lotniczym na dzień dzisiejszy. W skali europejskiej, przy 1 mld podróżnych, jest to ponad około 19 mln osób rocznie 2.
Pasażer i jego prawa
Nietrudno wyobrazić sobie frustrację związaną z przymusowym przestojem na lotnisku. Oczywiście czasu, zmęczenia oraz nerwów nie sposób wynagrodzić ani wycenić ale regulacje europejskie przewidują wsparcie dla poszkodowanych na podstawie rozporządzenia WE 261/2004, które reguluje prawa oraz obowiązki przewoźników. Najważniejsze prawa pasażera to dostęp do informacji, opieka oraz rekompensata od 250 EUR do 600 EUR w zależności od dystansu za opóźnienie powyżej 3 godz. lub odwołanie lotu z przyczyn zależnych od przewoźnika. Rozporządzenie dotyczy lotów regularnych, czarterowych i niskobudżetowych, nie ma znaczenia klasa lotu ani cena biletu. Według danych Komisji Europejskiej ok. 30 proc. lotów zaburzonych kwalifikuje się do rekompensat z ww. tytułu, jednak tylko 5-10 proc. uprawnionych pasażerów zgłasza się po nie. W Polsce wartość tą szacuje się na 1-2 proc. Potwierdzają to również dane Delayfix, gdzie tylko 15 proc. osób już trafiających do firmy zna swoje prawa. Głównymi powodami niepodejmowania takich działań to brak odpowiedniej informacji, wiedzy na ten temat oraz obawy przed długą i skomplikowaną procedurą.
Polskie orzecznictwo ciągle się tworzy, głównie pod wpływem pojawiających się spraw oraz prokonsumenckiego orzecznictwa Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. Ostatnia istotna zmiana dotyczyła odrzucenia strajku pracowników linii lotniczej jako okoliczności nadzwyczajnej, a więc dyskwalifikującej ubieganie się o rekompensatę.
Wiedza i działanie
Z jednej strony ruch pasażerki rośnie, z drugiej komfort podróży spada, a pasażerowie postawieni z trudnej sytuacji sami muszą zadbać o swoje prawa. Warto je poznać oraz skorzystać z dostępnych narzędzi, aby o siebie zadbać – samodzielnie albo za pomocą ekspertów oszczędzając sobie czas oraz ewentualne koszty sądowe. Delayfix nie pobiera żadnego wynagrodzenia do momentu uzyskania rekompensaty dla Klienta, a więc podróżny nie ponosi tutaj ryzyka. Ważne dla poszkodowanego jest, że obowiązek udzielenia rekompensaty ciąży na przewoźniku formalnie odpowiedzialnym za lot, a nie np. pośredniku sprzedającego bilet czy biurze podróży sprzedającym wycieczkę. Stroną nie jest również ewentualny podwykonawca lotu, co często ma miejsce. Podróżni mają 1 rok na ubieganie się o należną rekompensatę.
Nie bez znaczenia jest pomoc biur podróży, pośredników sprzedających bilety, lotnisk oraz szerokich mediów w kształtowaniu wiedzy oraz udzielania niezbędnych informacji, które pomogą podjąć właściwe kroki podróżnym.
Spółka Passenger Rights jest właścicielem marki Delayfix (wcześniej Opóźniony Samolot). Firmę w 2014 roku założyli adwokaci, specjaliści prawa lotniczego Marcin Maciejewski oraz Piotr Ratnicki-Kiczka. Aby odpowiednio wspierać podróżujących, firma posiada własny dział prawny oraz dział obsługi klienta. Wszystko odbywa się w jednym miejscu, od konsultacji po prowadzenie sprawy klienta i przekazanie rekompensaty. Głównymi działaniami blisko 50 osobowego zespołu jest informowanie Pasażerów o przysługujących prawach oraz wsparcie w uzyskaniu należnej rekompensaty. Delayfix wyróżniają na rynku proste zasady współpracy oraz łatwy sposób przekazywania informacji i dokumentów. Przez 4 lata działalności pomoc merytoryczną jak i tą liczoną w milionach uzyskało tysiące podróżnych.
Dodatkowo w 2018 roku powołana została Fundacja, której głównym celem będą działania informacyjne oraz edukacja pasażerów.
-
Departament Rynku Transportu Lotniczego, kwiecień 2018
-
Eurostat 2016