Monument Tolerancji, którego pomysłodawcą i ofiarodawcą jest polski biznesmen Aleksander Gudzowaty, powstał według projektu Czesława Dźwigaja, znanego z autorstwa kilkudziesięciu pomników papieża Jana Pawła II.
Wałęsa powiedział, że odsłonięcie monumentu to "ciekawa inicjatywa, która zauważa, że w świecie jest brak tolerancji, że jesteśmy podzieleni".
"Z tego pomnika ma iść w świat impuls o tym, żeby było więcej tolerancji i zrozumienia. Zaproponowano mi, żebym był szefem tej akcji, mającej poparcie mera Jerozolimy i prezydenta Izraela. Zgodziłem się oczywiście, ale warunek jest taki, abym mógł kierować aktywną grupą ludzi. Szczegóły tego wszystkiego będą jeszcze ustalone w przyszłości" - dodał b. prezydent.
Pomnik stanął między osiedlem żydowskim a arabskim, na wzgórzu Armon Hanatziv, w najlepszym punkcie widokowym Jerozolimy, odwiedzanym przez setki tysięcy ludzi rocznie.
Rozpościera się stąd ku północy widok na Stare Miasto, a na południe - na Pustynię Judzką i rzymski pałac Heroda.
Nazwa wzgórza - Armon Hanatziv - oznacza Pałac Komisarza i związana jest z leżącą u jego podnóża siedzibą byłego Wysokiego Komisarza Brytyjskiego ds. Palestyny z czasów protektoratu brytyjskiego. Po proklamowaniu państwa Izrael w pałacu utworzono kwaterę Narodów Zjednoczonych.
Odsłonięciu pomnika przez dzieci z sąsiednich osiedli towarzyszyło wykonanie przez zespół Jerusalem Israel Camerata "Hymnu Tolerancji", skomponowanego specjalnie na tę okazję przez Zygmunta Krauzego.
Sam pomnik, o wysokości 15 metrów, przedstawia połówki rozłupanej kolumny, z której wyrastają gałązki oliwne o złotych listkach. Monument okolony jest ścieżką spacerową i parkiem otoczonym "Murem Tolerancji". Pojawiają się na nim nazwy miast, które wyraziły poparcie dla idei budowy Monumentu Tolerancji. Swoje tablice mają tam Kraków i Wrocław.
Pomnik wzniesiony został przez Fundację Jerozolimską, założoną 40 lat temu przez mera miasta Teddy'ego Kolleka oraz władze municypalne jako dar dla dwóch narodów zamieszkujących miasto - czytamy na stronach Fundacji.
Fundacja Jerozolimska zajmuje się filantropią i działaniami, które służą społeczności żydowskiej, muzułmańskiej i chrześcijańskiej. Prowadziła też pionierskie prace archeologiczne; Jerozolima zawdzięcza jej m.in. Biblijne Zoo.
Gudzowaty, jeden z pięciu najbogatszych Polaków, o majątku szacowanym na 1,2 mld dolarów, wchodzi w skład dziewięcioosobowej Rady Gubernatorów Centrum Pokoju Szimona Peresa.
Uważa, jak mówił w wywiadzie dla "Dziennika Wschodniego", że świat podąża "w bardzo niebezpiecznym kierunku i ważne jest, że to w Jerozolimie rozpoczyna się wołanie o tolerancję".
Pomysłodawca pomnika chciałby, żeby repliki Monumentu Tolerancji stanęły także w innych miastach, m.in. Nowym Jorku. "Wyobrażamy sobie to jako misję, w której "impuls jerozolimski" będzie powtarzany w szlachetnym zamiarze podtrzymania idei" - mówił w wywiadzie.
ND, PAP