Turcja: oficerowie aresztowani za krytykę islamskiego premiera

Turcja: oficerowie aresztowani za krytykę islamskiego premiera

Dodano:   /  Zmieniono: 
Cevik Bir, fot. TSGT Perry Heimer/defenseimagery.mil 
Turecka prokuratura wydała w czwartek nakazy aresztowania kilkudziesięciu byłych oficerów oskarżonych o zmuszenie w 1997 roku ówczesnego premiera, islamisty Necmettina Erbakana do ustąpienia z urzędu.

Obecny rząd Turcji, mający islamskie korzenie, stara się zmniejszyć wpływy armii w kraju.

Policja przeszukała mieszkania byłych oficerów, w tym szefa misji pokojowej ONZ w Somalii w 1993 roku,  emerytowanego generała Cevika Bira, oraz trzech innych generałów. Bir uznawany był za jednego z najbardziej zdecydowanych krytyków radykalnego islamu. - pisze Associated Press.

"Postmodernistyczny pucz"

Turecka armia przypisuje sobie rolę strażnika laickiego charakteru państwa - wyjaśnia agencja AP. W latach 1960-80 dokonała w kraju trzech zamachów stanu, a w 1997 roku zmusiła do ustąpienia pierwszy rząd o  proweniencji islamskiej.

BBC określa nakaz zatrzymania Bira i innych wojskowych "kolejną akcją (rządu) przeciw armii". Associated Press przypomina, że gabinet premiera Recepa Tayyipa Erdogana stara się zmniejszyć wpływy sił zbrojnych.

Byli oficerowie, których zatrzymania zażądała prokuratura oskarżeni są o to, że zmusili w 1997 roku Erbakana do rezygnacji, ponieważ - jak pisze AP - zmierzał do znacznego zwiększenia roli islamu w muzułmańskim, ale oficjalnie laickim kraju. Gabinet Erbakana upadł, zaś akcję oficerów, która wymusiła na nim zrzeczenie się urzędu nazwano "postmodernistycznym puczem" - przypomina BBC.

Dowódca oskarżony o zdradę stanu

Szef tureckiej dyplomacji Ahmet Davutoglu powiedział, że postępowanie wobec byłych oficerów ma zapobiec w przyszłości wojskowym zamachom stanu.

4 kwietnia rozpoczął się w Ankarze proces autorów zamachu stanu w  Turcji w 1980 roku. Były prezydent Kenan Evren - symbol epoki, gdy wojsko dominowało w tureckiej polityce, i były dowódca sił powietrznych Tahsin Sahinkaya są oskarżeni o zdradę stanu.

W wyniku puczu z 12 września 1980 roku ówczesny szef Sztabu Generalnego generał Evren stanął na czele Rady Bezpieczeństwa Narodowego.

Przywódcy przewrotu bez immunitetu

Evren, który w latach 1982-89 był prezydentem Turcji, uważa, że  przewrót zakończył lata konfliktów pomiędzy lewicowymi i prawicowymi ugrupowaniami politycznymi, w wyniku których zginęło ok. 5 tysięcy ludzi. Przywódcy puczu obawiali się też wzrostu wpływów islamu po  rewolucji w Iranie.

Świeccy konserwatyści w kręgach wojskowych i cywilnych twierdzą, że  ograniczając rolę wojska, reformując sądownictwo i zmieniając konstytucję rząd Erdogana dąży do wprowadzenia ustroju islamskiego.

Postawienie Evrena przed sądem umożliwiło referendum z 12 września 2010 roku. Wówczas Turcy, obok innych zmian w konstytucji, zgodzili się na zniesienie immunitetu, który dotąd przysługiwał przywódcom wojskowego przewrotu.

mp, pap