Sześćdziesiąt lat temu gen. Władysław Anders dowodził w Iraku liczącą 74 tys. żołnierzy Armią Polską na Wschodzie, która dotarła nad Tygrys i Eufrat przez Persję ze Związku Radzieckiego. Polacy stacjonowali głównie na północnym wschodzie Iraku - w Kirkuku i Chanakinie - chroniąc tam szyby naftowe, rafinerie i linię kolei bagdadzkiej.
Jesienią 1943 roku, gdy wiadomo było, że wbrew obawom Niemcy nie zdołali przedrzeć się przez Kaukaz, większość Polaków opuściła Irak, kierując się do Palestyny, Egiptu, a następnie do Włoch. Ci, którzy zmarli z chorób i wycieńczenia, na zawsze pozostali w irackiej ziemi. Po polskiej armii pozostały cmentarze wojenne w Bagdadzie i paru innych miejscowościach.
Największy cmentarz, w Chanakinie, został w latach 70. zlikwidowany z powodu rozbudowy rafinerii. 438 oficerów i żołnierzy tam pochowanych upamiętnia okazała marmurowa tablica na cmentarzu w Bagdadzie. "Oddali życie w służbie dla swojego kraju" - głosi napis.
Bagdadzki cmentarz brytyjski robi wrażenie zaniedbanego. Między mogiłami rosną bujne cierniste zarośla; przy płocie pełno puszek po napojach i innych śmieci, a niektóre kamienne nagrobki są uszkodzone. Mieszkańcy Bagdadu mówią, że kiedyś miejsce to było otoczone staranną opieką, a popadło w zapomnienie w ostatnich latach.
sg, pap