Flota dryfuje na złom

Flota dryfuje na złom

Dodano:   /  Zmieniono: 
Polskie okręty wypływające z portu na manewry Anakonda-14
Polskie okręty wypływające z portu na manewry Anakonda-14 Źródło: Newspix.pl / MIchal Fludra
Do operacji NATO na Morzu Egejskim Polska wysłała ORP Kościuszko – okręt, który ma niesprawne systemy bojowe. To nie przypadek, bo w takim stanie jest cała Polska Marynarka Wojenna.

Jak dowiedział się „Wprost”, w prezydenckim Biurze Bezpieczeństwa Narodowego powstał zespół, który ma opracować „Strategiczną koncepcję bezpieczeństwa morskiego Rzeczypospolitej Polskiej”. – Będzie to pierwszy tego typu dokument w naszym kraju. Niestety dotychczas sprawy morskie były traktowane dość powierzchownie, o ile nie lekceważąco – mówi Jarosław Brysiewicz, zastępca szefa BBN, który kieruje zespołem. W jego skład wchodzą nie tylko eksperci biura, lecz teoretycy i praktycy związani z morzem i Marynarka Wojenną. – Zdiagnozujemy stan obecny, tło międzynarodowe, kwestie bezpieczeństwa. Podam prosty przykład. Gdyby teraz zostały zamknięte morskie szlaki handlowe, to z półek w polskich sklepach znikną trzy czwarte wszystkich produktów. Aż 90 proc. światowej wymiany handlowej odbywa się drogą morską – podkreśla Brysiewicz.

Zobowiązania i możliwości

Dramat polskich sił morskich można byłoby zamieść pod dywan, ale są one ważnym elementem działań NATO. Sojusz utrzymuje cztery stałe zespoły okrętów: MCM1 i MCM2 – zajmują się poszukiwaniem i zwalczaniem min morskich. Z kolei zespoły o kryptonimach SNMG1 i SNMG2 działają na wodach północnych i południowych. Ich główne zadania to monitoring i ochrona szlaków morskich. Reagują też na pojawiające się zagrożenia. Obecnie na przykład okręty wchodzące w skład SNMG2 na Morzu Egejskim pomagają w rozwiązaniu kryzysu migracyjnego na południu Europy.

Jeżeli więc Polska chce być wiarygodnym partnerem Sojuszu, musi brać udział w operacjach morskich. Problemem jest jednak sprzęt. Średnia wieku polskich okrętów wojennych to 35 lat, a ich technologiczna i taktyczna wartość jest daleko poza sojuszniczym standardem.

Antoni Macierewicz, szef MON, gdy wiosną deklarował, że wyśle na Morze Egejskie polski okręt, wiedział doskonale, w jakim stanie jest Marynarka Wojenna. Decyzja polityczna o rozpoczęciu misji jednak zapadła. Wnioskowały o to Niemcy, Turcja i Grecja. Do współdziałania z nimi w ramach SNMG2, składającego się w większości z nowoczesnych, sprawnych i dobrze uzbrojonych fregat i korwet, został wysłany wiekowy ORP Generał Tadeusz Kościuszko. Okręt ma niesprawne systemy bojowe łącznie z armatą okrętową o kalibrze 76 mm, a rakietom przeciwokrętowym Harpoon dwa lata temu skończył się okres przydatności do użycia. Nowego uzbrojenia nie montowano na fregacie od 14 lat.

– W takim stanie okręt może być kulą u nogi, nie wsparciem. Szczególnie gdy sytuacja zacznie robić się gorąca – ocenia jeden z marynarzy. I przypomina sytuację z 2008 r. Wówczas zespół okrętów bojowych NATO w czasie trwania wojny rosyjsko-gruzińskiej został skierowany na Morze Czarne. W składzie zespołu była polska fregata ORP Generał Kazimierz Pułaski. Jednak nie miała żadnego uzbrojenia, nie mogłaby się więc bronić, a co dopiero odpierać potencjalny atak. – Taki sprzęt na misjach NATO przynosi niestety polskiej armii wstyd – uważa prof. Romuald Szeremietiew, były wiceminister obrony, ekspert do spraw wojskowości.

Fregaty ORP Kościuszko i ORP Pułaski typu Oliver Hazard Perry to dar amerykańskiej armii. Wysłużone okręty trafiły do Marynarki Wojennej w marcu 2000 r. Miały być protezą pomiędzy poradzieckim sprzętem, powoli wycofywanym ze służby, a nowym, który, jak oczekiwali marynarze, miał wkrótce do nich trafić. To „wkrótce” przeciągnęło się jednak do dziś.

Polska ma piękne tradycje morskie z okresu międzywojennego. Wtedy udało się zbudować port wojenny, wokół którego powstało miasto Gdynia, i całkiem pokaźną flotę wojenną. Jak mogło się więc stać, że dziś państwo z ponad 540-kilometrową granicą morską nie ma ani jednego nowoczesnego okrętu? – Polska to kraj lądowy. Tradycje naszego oręża też są silnie związane z lądem. Stąd niska świadomość morska – uważa Brysiewicz. – Granicę morską traktujemy jak lądową, dlatego wielu uważa, że dywizjon rakietowy i kilka kutrów wystarczy do obrony wybrzeża. Tymczasem w powołaniu i utrzymywaniu Marynarki Wojennej nie chodzi o obronę brzegu morskiego. Ma ona zapewnić bezpieczeństwo wszystkich procesów, które dzieją się na morzu i za jego pomocą są realizowane. Chodzi na przykład o transport, nieskrępowany przesył, eksploatację zasobów – wymienia wiceszef BBN.

Zatopiony projekt Gawron

Początek XXI w. dawał nadzieje na lepszą przyszłość. W listopadzie 2001 r. położona została stępka pod budowę korwety wielozadaniowej projektu Gawron. Miała to być jedna z siedmiu jednostek na licencji niemieckiej. W planach zostało zapisane, że do 2012 r. w Marynarce Wojennej będą co najmniej dwa w pełni operacyjne okręty, dwa następne według harmonogramu budowy miały powstać do końca 2015 r. To był bardzo optymistyczny plan. Rzeczywistość go jednak zweryfikowała. – Wiedzieliśmy, że siły morskie trzeba było wyposażyć w nowe okręty, bo powstawała luka po radzieckim sprzęcie, który nie spełniał już standardów NATO. Fregaty projektu Gawron to miał być trzon naszej Marynarki Wojennej. Miała ona dostać okręty wielofunkcyjne, uniwersalne i dobrze uzbrojone. Niestety, zaraz po moim odejściu z MON program był systematycznie niszczony – wspomina Szeremietiew.

W końcu rząd Leszka Millera zdecydował, że z programu siedmiu okrętów zbudowane zostaną tylko dwa. Potem PO znowu obcięła fundusze i już tylko jeden gawron miał być zwodowany. Ale nawet jego budowa się ślimaczyła, pochłaniała też gigantyczne fundusze. Były premier Donald Tusk nazwał niedokończoną fregatę najdroższą motorówką świata.

Nie bez winy była też Stocznia Marynarki Wojennej. Popadała w coraz większe kłopoty finansowe, aż w końcu została postawiona w stan likwidacji, w którym jest do dziś. Dla zarządzających stocznią Gawron był jak kroplówka. Pieniądze, które miały iść na budowę okrętu, służyły do podtrzymywania przy życiu źle zarządzanego przedsiębiorstwa.

W 2012 r. projekt Gawron został zarzucony. Zapadła decyzja, że na bazie prawie gotowego kadłuba zbudowany zostanie słabiej uzbrojony i wyposażony okręt patrolowy ORP Ślązak. W połowie 2015 r. został zwodowany i miał wejść do służby. Znowu pojawiły się opóźnienia. W ten sposób w budowie gawrona Skarb Państwa utopił około 1,5 mld zł. To oznacza, że ORP Ślązak będzie rzeczywiście jednym z najdroższych okrętów na świecie w swojej klasie. Gdyby jednak zbudowano serię tych okrętów, koszt jednostkowy byłby znacznie niższy i nie odbiegałby od standardów.

Na drugim biegunie jest budowa niszczyciela min Kormoran. Przebiega planowo, bez problemów, opóźnień i dodatkowych kosztów. Kormoran będzie jednym z najnowocześniejszych i największych na świecie okrętów w swojej klasie. Ma prawie 59 m długości, 10 m szerokości, kadłub zbudowany jest z amagnetycznej stali. W 2013 r. wojsko podpisało umowę na jego budowę z prywatnym konsorcjum Remontowa Shipbuilding. Pierwszy kormoran zostanie oddany jesienią tego roku. Nie wiadomo jednak, czy zapisana w umowie opcja budowy dwóch kolejnych jednostek zostanie zrealizowana.

W planach Ministerstwa Obrony były jeszcze zakupy dla Polskiej Marynarki Wojennej trzech mieczników, czyli okrętów obrony wybrzeża, oraz trzech czapli, czyli okrętów patrolowych z funkcją zwalczania min. Jednak nadal pozostają one tylko na papierze. Być może znajdą się w nowym programie zapowiadanym przez wiceministra obrony Bartosza Kownackiego, jednak dziś trudno wyrokować, jak będą wyglądały ich założenia taktyczno-techniczne. Podobnie zresztą jak ewentualne plany zakupów okrętów podwodnych.

Zobaczyć Bałtyk z Warszawy

Marynarze coraz częściej słyszą pytanie: po co Polsce Marynarka Wojenna? Skoro Polska należy do NATO i jest krajem z długą granicą morską, to powinna również posiadać zdolności obronne w tym zakresie. Ale musi też działać na Bałtyku. Ma tu osłaniać porty i morskie szlaki handlowa. Bezpieczeństwa dróg strzeże policja, a szlaków morskich floty poszczególnych państw. Strzegąc jednak naszych statków, wymagają tego samego od nas. Chcą, by ich transport morski był bezpieczny również na Bałtyku, pod opieką polskiej floty. Eksperci do spraw terroryzmu przestrzegają, że rośnie zagrożenie atakiem z morza z wykorzystaniem porwanych statków. Skutki zdetonowania niewielkiego gazowca LPG są podobne do wybuchu bomby atomowej.

– Bałtyk jest też bardzo ważnym kierunkiem operacyjnym, biorąc pod uwagę Kaliningrad, który jest drogą zaopatrzenia tam sił rosyjskich – ocenia Romuald Szeremietiew. Przypomina, że porty w Świnoujściu, Szczecinie, Gdyni i Gdańsko są wyznaczone jako bazy przyjmowania sił NATO-wskich na cały teatr Europy Środkowo-Wschodniej.

Więcej możesz przeczytać w 28/2016 wydaniu tygodnika Wprost.

Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App StoreGoogle Play.

Spis treści tygodnika Wprost nr 28/2016 (1744)

  • Upadków upatrujcie we wzlotach10 lip 2016, 20:00Terminologia została, ale świat, który nas otacza, już do niej nie przystaje. Integracja, globalizacja, wyrównywanie przepaści między wznoszącym się a bogatym światem. To wszystko należy do poprzedniej epoki.3
  • Machina – reaktywacja10 lip 2016, 20:00Machina to jedna z najbardziej rozpoznawalnych marek na rynku muzycznym i lifestyle’owym w Europie Środkowej i jednocześnie tytuł magazynu muzycznego z ponad dwudziestoletnią historią.6
  • Auta bez lusterek10 lip 2016, 20:00Japonia jest jednym z pierwszych krajów, które zezwoliły na korzystanie z aut bez lusterek8
  • Zdarzyło się jutro10 lip 2016, 20:00Trwa festiwal upamiętniania pamięci prezydenta Lecha Kaczyńskiego pt. kto zrobi najbrzydszy pomnik. Skoro Republika Czeska zmieniła nazwę na Czechia, powstał pomysł, aby zmienić nazwę Polska na Lechia. Albo lepiej dwa w jednym – Klechia. Każdy...10
  • Szczyt czy przesilenie w polskiej polityce10 lip 2016, 20:00Szczyt NATO pokazał miałkość polskiej wewnętrznej polityki. Zamiast poważnej dyskusji o aktualnych zagrożeniach dla Polski, mieliśmy naparzankę o to, czy minister obrony spotykał się z byłym agentem bezpieki. Próbując unurzać rządzącą ekipę w...16
  • Wakacje z Amber Gold10 lip 2016, 20:00PiS, powołując komisję śledczą ds. afery Amber Gold, otworzył sezon polowań na Donalda Tuska i PO. Gdy Polacy będą się wylegiwać na plażach, dziennikarze będą roztrząsać wszystkie aspekty afery Amber Gold, w której poszkodowanych zostało 18 tys....21
  • Flota dryfuje na złom10 lip 2016, 20:00Do operacji NATO na Morzu Egejskim Polska wysłała ORP Kościuszko – okręt, który ma niesprawne systemy bojowe. To nie przypadek, bo w takim stanie jest cała Polska Marynarka Wojenna.24
  • O niektórych kosztachcentralizacji rządów10 lip 2016, 20:00Są takie koszty, których zwolennicy centralizacji rządów nie biorą pod uwagę: nadmierna rozbudowa biurokracji, inercja i blokowanie innowacji.26
  • Nawałka dał przykład10 lip 2016, 20:00Niestrzelony przez Jakuba Błaszczykowskiego rzut karny w ćwierćfinale mistrzostw Europy, choć dramatyczny w swoich skutkach, nie jest w stanie przysłonić nowej reprezentacji Polski, która we Francji zaprezentowała jakość nieznaną najmłodszemu...28
  • To nie było oczywiste10 lip 2016, 20:00Na Euro była grupa „starych mistrzów” i grupa pretendentów. Spośród tych drugich najdłużej walczyła reprezentacja Walii – doszła do półfinału, w którym uległa Portugalii dowodzonej przez Ronaldo. I uznana została odkryciem tegorocznych mistrzostw...29
  • Gimnazjalne fakty i mity10 lip 2016, 20:00MEN zapowiedziało likwidację gimnazjów. Jedni tę deklarację przyjęli z entuzjazmem, inni mówią o zamachu na edukację. Jak naprawdę od blisko 20 lat funkcjonuje ten rodzaj szkoły? Sprawdzamy pięć mitów na temat gimnazjów.30
  • Pełnia życia seniora10 lip 2016, 20:00Niedawno naukowcy zgłosili postulat podniesienia granicy starości o 15 lat. Nic dziwnego: dzisiejszy emeryt jest zadbany, aktywny i chce żyć ciekawie.31
  • Trzy sygnały, że związek się sypie10 lip 2016, 20:00Rozmowy przez telefon przyciszonym głosem czy znikanie na całe wieczory – to często oczywiste znaki, że w związku pojawił się ktoś trzeci. Zanim to się stanie, zwykle można dostrzec symptomy, które świadczą, że w relacji dzieje się źle.36
  • Podróże z historią10 lip 2016, 20:00„Wprost” poleca 10 niezwykłych miejsc, w których można odkryć najbardziej tajemnicze rozdziały polskiej historii.37
  • Wakacyjna podróż po rondach!10 lip 2016, 20:00Kuba Giermaziak, utytułowany kierowca wyścigowy, uczy jeździć po rondach. Wszystko to w ramach akcji „Jak jeździsz” pod patronatem Banku Zachodniego WBK.41
  • Jak jeździć oszczędnie10 lip 2016, 20:00Każdy wie, że na urlopie lepiej wydawać pieniądze na przyjemności niż na rachunki na stacjach benzynowych. Podpowiadamy, co zrobić, by wydawać jak najmniej na paliwo.42
  • BMW Gran Tourer – idealny dla rodziny10 lip 2016, 20:00BMW to firma, która nie pozostawia nisz na rynku aut osobowych – mnogość modeli z biało-niebieskim logo może przyprawić o ból głowy. Dla klientów to dobra wiadomość – mogą dopasować samochód do swoich potrzeb, a nie odwrotnie.43
  • Wielki problem małych ludzi10 lip 2016, 20:00Co piąte polskie dziecko w wieku szkolnym ma problemy z nadwagą i otyłością. Dorośli mogą pomóc, narzucając zdrowe nawyki i pomagając unikać błędów.44
  • Rozsądne grillowanie10 lip 2016, 20:00Jak latem cieszyć się smakowitymi potrawami z grilla, pamiętając o zdrowiu i unikając zbędnych kalorii? Czy jest to możliwe? Podpowiadamy, co i w jaki sposób grillować.45
  • E-państwo w zawieszeniu10 lip 2016, 20:00Polscy konsumenci chętnie korzystają z nowinek technologicznych. W bankowości, telekomunikacji i innych branżach innowacja goni innowację. Za to polscy obywatele nadal ganiają do urzędów z papierami.46
  • Wybudzanie giełdy10 lip 2016, 20:00Wiele osób nie zdaje sobie sprawy z tego, że GPW jest jedną z niewielu giełd europejskich, gdzie w ogóle są debiuty. Mogę wymieniać giełdy, na których w tym roku nie zadebiutowała ani jedna spółka. Tak było na przykład w Irlandii, Chorwacji,...48
  • Nie ma już nic10 lip 2016, 20:00System emerytalny w Polsce nie jest systemem, lecz bałaganem. To wydmuszka, której trzeba się pozbyć.52
  • Ustawy testowane w ogniu10 lip 2016, 20:00Przy okazji pomysłu na zmianę OFE widać, w jaki sposób rząd wprowadza ustawy gospodarcze. PiS najpierw wysyła próbny balon z propozycjami zmian, potem te zmiany modyfikuje, a gdy już coś uchwali, to zaraz zapowiada nowelizację.54
  • Czy dopadnie nas włoska choroba bankowa?10 lip 2016, 20:00Brexit odsłonił wstydliwie ukrywane grzechy europejskiej finansjery. Włoskie, greckie i portugalskie banki są na skraju bankructwa, a brytyjski rynek nieruchomości to bańka spekulacyjna. Czy mamy się czego bać?56
  • Lista 100: kto zyskał, kto stracił10 lip 2016, 20:00Producent pasz dla zwierząt w rok podwoił swój majątek. W tym samym czasie największy sprzedawca bananów w kraju stracił ponad pół miliarda złotych. Sprawdziliśmy, którzy z bohaterów listy 100 najbogatszych najszybciej biednieli, a którzy w...58
  • Hossa Bessa10 lip 2016, 20:00To już oficjalne. Silvio Berlusconi sprzedał chińskim inwestorom włoski klub piłkarski AC Milan.60
  • Inwestycje na Bliskim Wschodzie – szansa dla polskich firm10 lip 2016, 20:00Kraje Bliskiego Wschodu – Oman, Zjednoczone Emiraty Arabskie czy Arabia Saudyjska – oferują inwestorom bardzo atrakcyjne warunki. W uporaniu się z kwestiami prawnymi i podatkowymi pomagają biznesowi polscy prawnicy.61
  • Na Zachodzie bez zmian10 lip 2016, 20:00Brexit miał być sygnałem ostrzegawczym la Europy. Jednak mimo wrzawy i lamentów Unia ciągle zajmuje się sama sobą.63
  • Szary pokój10 lip 2016, 20:00W Donbasie słowo „pokój” brzmi wyjątkowo ironicznie. Do tej pory nie wykonano żadnego punktu porozumień mińskich, a walki właśnie przybierają na sile.66
  • "Jeśli Putin zaatakuje, to nie będzie bawił się w wojnę hybrydową. Zaatakuje wszystkimi siłami"17 lip 2016, 16:12Obecne wzmocnienie wschodniej flanki Sojuszu nie jest wystarczające do powstrzymania Rosji. Jeśli Putin zdecyduje się na konfrontację z NATO, nie będzie się bawił w wojnę hybrydową, tylko zaatakuje z zaskoczenia wszystkimi siłami, które zgromadził...68
  • Billboard na szczycie10 lip 2016, 20:00Światowych przywódców, którzy przyjechali do Warszawy na szczyt NATO, witały wielkie billboardy z przekreślonymi wizerunkami Hillary i Billa Clintonów. To pomysł Matthew Tyrmanda, polsko-amerykańskiego ekonomisty.70
  • Szlaban na Schengen10 lip 2016, 20:00Jeśli na unijne granice powrócą szlabany, może nas to drogo kosztować. Nie tylko w sensie materialnym. Kolejne podziały osłabią też tkankę łączną europejskiego organizmu.72
  • Powrót Czerwonej Książeczki10 lip 2016, 20:00W Chinach hasła komunistyczne przez 20 lat zepchnięte były na polityczny margines. Dziś prezydent Xi Jinping promuje „nowoczesny marksizm”, a tłumy młodzieży po krótkiej fascynacji kapitalizmem znowu studiują nauki Mao Zedonga.75
  • Bycze jaja w telewizji10 lip 2016, 20:00Pojawienie się w TVP 3 Pawła Dłużewskiego i Ryszarda Makowskiego z nowym programem kabaretowym wywołało lawinę niepochlebnych recenzji i na nowo sprowokowało dyskusję na temat roli humoru w telewizji.78
  • Świeże pająki i odgrzewane kotlety10 lip 2016, 20:00Najpopularniejsze skecze youtuberów mają dziesiątki milionów odtworzeń. Ale pamiętajmy, że to najczęściej humor dość infantylny, dla tzw. gimbazy, a gimbaza kiedyś dorośnie – mówi Robert Górski, lider Kabaretu79
  • Średnio mnie obchodzi, kto na kogo głosuje10 lip 2016, 20:00Wszędzie są ludzie, którzy wolą humor prostszy, bardziej naturalistyczny, fekalny, seksualny, i jest ich większość. Bo to dotyczy nas wszystkich. Każdy je, śpi, uprawia seks. Takie żarty są uniwersalne – mówi „Wprost” Abelard Giza, popularny...80
  • Zdrowie wasze w gardła nasze, czyli Vodka Tour po Polsce10 lip 2016, 20:00Pić trzeba umieć. Najlepiej jeszcze z fantazją. Dlatego coraz większą popularność zdobywa nowy sposób na zwiedzanie naszego kraju – alkoholowym szlakiem.84
  • Ten dziki kontynent10 lip 2016, 20:00Brexit nie jest żadnym wybrykiem Anglików. Ich kraj rozwijał się i rozrósł do rozmiarów globalnego imperium właśnie na przekór kontynentalnej Europie.90
  • Francuski pocałunek10 lip 2016, 20:00Jeśli wizytówką koncernów samochodowych są auta segmentu D – jak Passat czy Avensis – to przez ostatnie lata francuski Renault nie miał czym się pochwalić. Jeszcze nie tak dawno serca polskich kierowców zdobywała Laguna, ale potem nastąpiła...96
  • Jak rozliczyć rzeź10 lip 2016, 20:00W rocznicę Rzezi Wołyńskiej przypomnimy sobie o banderowcach – zbrodniarzach, którzy, podobnie jak wcześniej Sowieci, uznali, że nie da się wyprzeć Polaków z Kresów inaczej niż przez eliminację fizyczną.98