Między utopią a koniecznością
Artykuł sponsorowany

Między utopią a koniecznością

Rolnictwo 4.0
Rolnictwo 4.0
Z jednej strony poprawa wydajności produkcji rolniczej, z drugiej – szansa na wyposażenie wsi w możliwości polepszenia warunków życia. Jak nowe technologie wpływają na życie na wsi.
Anna Urban

Rządowa Strategia zrównoważonego rozwoju wsi, rolnictwa i rybactwa 2030 pełna jest odniesień do nowych technologii, przemysłu 4.0, internetu rzeczy. Za tym jednak kryje się obawa o możliwości realizacji, która pobrzmiewa choćby w słowach ministra rolnictwa, gdy mówi, że cyfryzacja nie może stać się nowym bożkiem. Próbę sprawdzenia, w jakim stopniu polska wieś sięga po nowoczesne rozwiązania, podjął Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa Polskiej Akademii Nauk. Program w formule konkursu „Smart Village” (patrz ramka), w ramach którego gminy mogły przedstawiać swoje innowacyjne projekty, zbliża się do finału. – Głównym wnioskiem, który się nasuwa, jest trudność w zrozumieniu samej koncepcji. Większość osób nie potrafi trafnie zdiagnozować, co stanowi rozwiązanie „smart”, a co jest zwykłym elementem infrastruktury lub czynnikiem poprawy dobrobytu – mówi kierownik programu prof. IRWiR PAN Sławomir Kalinowski.

Nic w tym dziwnego, skoro jednym z warunków innowacyjnej wsi jest to, by wdrażała rozwiązania korzystne dla niej i adresowane do jej potrzeb, a nie jeden model cyfryzacji, bo taki po prostu nie istnieje. – W koncepcji smart village nie ma uniwersalnych rozwiązań. Chodzi o wrażliwość terytorialną, a nie standardowość rozwiązań. Należy zatem badać potrzeby i potencjał danego terytoriumi na tej podstawie tworzyć strategie terytorialne – wskazuje prof. Kalinowski. Koncepcja inteligentej wsi jest odpowiedzią na ideę inteligentnego miasta. Zmierza do przeciwdziałania podziałom na linii wieś – miasto i podniesienia poziomu życia mieszkańców wsi, choć jednocześnie nie chodzi o to, by wieś upodobniła się do miasta, ale by miała równe możliwości rozwoju. Tak też definiują ją wytyczne Komisji Europejskiej. Technologie cyfrowe i innowacje mogą zatem – jak wymienia prof. Kalinowski – wspierać jakość życia oraz wyższy standard usług publicznych dla obywateli, umożliwiać lepsze wykorzystanie zasobów, usprawniać produkcję rolniczą, zmniejszać uciążliwość pracy czy wreszcie tworzyć rozwiązania bardziej przyjazne środowisku.

Rolnictwo 4.0

Rządowa Strategia zrównoważonego rozwoju wsi, rolnictwa i rybactwa do roku 2030 stawia zaś na praktyczny wymiar innowacyjnych rozwiązań dla produkcji rolniczej i sektora rolno-spożywczego. – Trwa rewolucja technologiczna w rolnictwie. Jej głównym obszarem jest tworzenie i wdrażanie innowacji, szybki rozwój nauki i badań, cyfryzacja, robotyzacja, wykorzystanie danych satelitarnych, analiza dużych zbiorów danych (big data), automatyzacja, genetyka (w hodowli) czy informatyzacja procesów gospodarczych – czytamy w dokumencie. Minister rolnictwa Krzysztof Ardanowski, prezentując dokument w czerwcu tego roku, wymieniał przykłady rozwiązań cyfrowych w takich procesach jak obrazowanie działek rolnych czy zarządzanie zdrowiem zwierząt. Ogólnie zarządzanie w rolnictwie, doradztwo, pomoc publiczna dla tego sektora są tymi obszarami, w których cyfryzacja powinna wspierać uproszczenie procesów i przyspieszenie wymiany informacji. Strategia rozwoju rolnictwa do 2030 r. sporo uwagi poświęca także internetowi rzeczy, to znaczy takim systemom, w których maszyny, przedmioty, rozwiązania komunikują się ze sobą za pośrednictwem sieci. Wydaje się, że internet rzeczy praktyczne zastosowanie ma tam, gdzie chodzi o automatyczne monitorowanie określonych procesów lub sterowanie nimi. W rolnictwie może być zatem wykorzystany np. do monitorowania stanu gleby czy sterowania nawadnianiem, co w kontekście coraz większego problemu z suszą ma niebagatelne znaczenie.

Cyfryzacja musi się opłacić

Przejście ze „zwykłej wsi” do „wsi inteligentnej” musi kosztować. Wdrażanie innowacji jest obarczone ryzykiem. Jednak minister Ardanowski zachowawczo kreśli scenariusz cyfryzacji wsi. – Kwestia podjęcia decyzji o wchodzeniu w nowoczesność jest poza dyskusją, ale pozostaje pytanie, jak to realizować, żeby korzyść odnieśli polscy rolnicy, a nie zostali tylko obciążeni kosztami dla realizacji jakiejś utopijnej idei. Uważam, że trzeba rozwijać to, co przynosi konkretne dochody polskim obszarom wiejskim – deklaruje. Środki na badania i rozwój (B+R) w sektorze rolnym stanowią tylko 5 proc. całości funduszy na ten cel, a to może okazać się za mało. Z tego zagrożenia autorzy Strategii także zdają sobie sprawę. – W polskim rolnictwie znacznie wolniej niż w przetwórstwie rolno-spożywczym następuje przejście z podstawowej cyfryzacji do internetu rzeczy. Na poziomie wielu gospodarstw rolnych i rybackich głównym wyzwaniem jest nadal racjonalizacja/optymalizacja produkcji i wzrost wydajności niż automatyzacja czy robotyzacja. Istnieje więc prawdopodobieństwo, że polski sektor rolno-spożywczy nie będzie dostatecznie uczestniczył w kreowaniu rozwoju, tylko będzie naśladowcą rozwiązań zagranicznych – piszą w dokumencie.

Plan na przyszłość

Zdaniem prof. Kalinowskiego cyfryzacja wsi to wspólne zadanie wielu podmiotów, a rolnicy nie powinni z tym zostać sami. – Państwo powinno inicjować takie działania. Instytuty naukowe takie jak ten, w którym pracuję, powinny wspierać je naukowo, dawać wskazówki, badać i sugerować najlepsze sposoby wprowadzania innowacji tak, by przynosiły oczekiwany efekt. Biznes powinien wspierać finansowo takie rozwiązania, bo oczywiste jest, że im wyższy poziom życia społeczeństwa, tym bardziej biznes prywatny na tym zyskuje, chociażby w postaci zwiększonej konsumpcji.

Z kolei trzeci sektor powinien takie działania inspirować, ale zanim to nastąpi, znajdować problemy, które są do rozwiązania. Zarówno sektor organizacji pozarządowych, jak i organizacje rolnicze są najbliżej ludzi, widzą, z jakimi problemami te grupy się zmagają i czego potrzebują – mówi. Wśród głównych barier rozwoju cyfryzacji w najbliższych latach wymienia: niską opłacalność i wysokie koszty doprowadzenia sieci do miejscowości oddalonych od ośrodków miejskich (im bardziej peryferyjny obszar, tym w gorszej jest sytuacji), starzejące się społeczeństwo, a tym samym ograniczone kompetencje tej grupy przy korzystaniu z internetu, niewielką świadomość zalet rozwiązań cyfrowych oraz ograniczoną pomoc przy aplikowaniu o środki z funduszy europejskich.

Inteligentna wieś na świecie

Przykłady rozwiązań innowacyjnych zbiera Europejska Sieć na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (ENDR). Często mają one charakter lokalny, ale mogą być inspiracją dla rozwiązań autorskich w innych miejscach. Skupiają się na działalności gospodarczej, innowacjach społecznych, przedsiębiorczości i cyfryzacji. Te elementy są komplementarne i służą zintegrowanemu rozwojowi terytorialnemu. Jednym z prowadzonych projektów jest SIMRA, która gromadzi innowacje społeczne w rolnictwie, leśnictwie i rozwoju obszarów wiejskich. Innym przykładem może być projekt kataloński COWOCAT, którego celem było ograniczenie ucieczki młodych ludzi ze wsi. Chodziło o założenie sieci służącej przyciąganiu specjalistów i rozwijaniu umiejętności cyfrowych lokalnych przedsiębiorców. W kilka lat projekt zainicjował stworzenie 14 przestrzeni coworkingowych.

Program Polskiej Akademii Nauk „Smart Village”

Do 15 września gminy przedstawiały realizowane na swoim terenie projekty innowacyjne. Nagrodzone i najciekawsze projekty będą opublikowane na stronie Instytutu Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN (www.irwirpan.waw.pl) po to, by mogły być wskazówką dla innych wsi i społeczności. IRWiR PAN planuje, że strona będzie na bieżąco uzupełniana o kolejne warte naśladowania propozycje rozwiązań i stanie się platformą wymiany pomysłów i koncepcji. To pierwsza w Polsce zakrojona na szeroką skalę próba diagnozy, w jakim miejscu, jeśli chodzi o innowacyjność, znajduje się polska wieś.

Więcej możesz przeczytać w 40/2019 wydaniu tygodnika Wprost.

Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App StoreGoogle Play.

Spis treści tygodnika Wprost nr 40/2019 (1905)

  • Syndrom Martyny29 wrz 2019, 20:00Macho jest dobry, gdy się przygotowujesz do walki z dinozaurami. Tyle że dziś nie ma już dinozaurów i aby przeżyć we współczesnym świecie, potrzebujesz inteligencji, nie siły – twierdzi Philippe Starck, uważany za najbardziej innowacyjnego...8
  • Niedyskrecje parlamentarne29 wrz 2019, 20:00WE WROCŁAWIU WYTWORZYŁA SIĘ CIEKAWA SYTUACJA – DWAJ ZAPIEKLI WROGOWIE – GRZEGORZ SCHETYNA I JACEK PROTASIEWICZ (obaj kiedyś byli szefami dolnośląskiej PO) – walczą tam o mandat z konkurencyjnych list. Protasiewicz, który kandyduje z listy PSL,...12
  • Obraz tygodnia29 wrz 2019, 20:0030 lat minęło od premiery pierwszego odcinka „Słonecznego patrolu”, a jego gwiazda Pamela Anderson niezmiennie mieści się w słynny czerwony kostium Przegrany Sara Boruc Bramkarz nie wpuścił jej z czteromiesięcznym synkiem do restauracji...15
  • Info radar29 wrz 2019, 20:00Katolicy ze świata kontra polscy biskupi Katoliccy reformatorzy z całego świata napisali list do polskich biskupów. Protestują w nim przeciwko nagonce na osoby LGBT. List wystosowali działacze katoliccy skupieni w International Church Reform...16
  • Déją vu z greckich wysp29 wrz 2019, 20:00CODZIENNIE CZYTAM DANE PUBLIKO- WANE PRZEZ NORWESKĄ ORGANIZA- CJĘ POZARZĄDOWĄ Aegean Boat Report i mam déją vu, wrażenie, że śnię koszmarny sen z 2015 r., gdy na Lesbos, stojąc na brzegu Morza Egejskiego i wypatrując napływających łodzi,...17
  • Napiszę książkę o Kosińskim29 wrz 2019, 20:00Jerzy Kosiński pomógł mi się narodzić na nowo. Mówił mi wiele pięknych rzeczy, w które z czasem uwierzyłam – mówi Urszula Dudziak, wybitna wokalistka jazzowa.18
  • (D)efekt Grety29 wrz 2019, 20:00Starzy zawalili sprawę, niech teraz świat ratują czyste dziecięce serduszka, jak w XIII wieku. Wiemy, jak się skończyła krucjata dziecięca. Czy można mieć nadzieję, że Greta Thunberg uratuje świat?20
  • Świat jest w rękach kobiet29 wrz 2019, 20:00Nie o to chodzi, żebyśmy zachowywały się, jak niektórzy aroganccy mężczyźni trzymający do tej pory władzę. Nie potrzebuję sięgać po takie narzędzia, by udowodnić swoją siłę – mówi Martyna Wojciechowska, podróżniczka i dziennikarka.22
  • Jak przegrywa Platforma29 wrz 2019, 20:00W szeregach Platformy Obywatelskiej panuje przekonanie, że dla opozycji wybory są już praktycznie przegrane. Wielu regionalnych działaczy chce, by przywództwo w partii przejęła Małgorzata Kidawa-Błońska.28
  • Kaczyński ukradł demokrację29 wrz 2019, 20:00Można sobie wyobrazić sytuację, że po wyborach nasza kandydatka na premiera Małgorzata Kidawa-Błońska zostanie utrącona przez koalicjantów – mówi Sławomir Nitras, poseł PO.31
  • Dziennikarstwo jest w kryzysie29 wrz 2019, 20:00Platforma zintensyfikowała hejt, żeby przykryć pustkę programową – mówi Joanna Lichocka, posłanka PiS, członkini Rady Mediów Narodowych.34
  • Homoseksualni dzieciożercy29 wrz 2019, 20:00Czy wyście się szaleju najedli z tą histerią na temat adopcji dzieci przez pary jednopłciowe? Naprawdę uważacie, że Holendrzy, Szwedzi, Hiszpanie, Belgowie, Niemcy, Norwegowie, Duńczycy, Francuzi, Anglicy, Irlandczycy, Szkoci, Austriacy,...37
  • Więzienia grozy29 wrz 2019, 20:00Wymuszanie przez policję zeznań torturami, stosowanie gróźb, do tego ciasne cele, trzykrotnie mniejsze niż w innych krajach europejskich. I brud sprzyjający chorobom zakaźnym. Rzecznik praw obywatelskich alarmuje: polskie państwo nie zapewnia...38
  • Czy ukraiński ogon kręci amerykańskim psem?29 wrz 2019, 20:00Przyjęliśmy za pewnik, że jesteśmy dla Amerykanów najważniejszym państwem w regionie. Najnowsza próba dwołania Donalda Trumpa przypomina jednak, że większą rolę w polityce USA odgrywa Ukraina.42
  • Polska obsesja Macrona29 wrz 2019, 20:00Nie po raz pierwszy prezydent Francji nawołuje do manifestacji przeciwko Polsce. Dokładnie dwa lata temu, podczas wykładu dla zagranicznych studentów na Sorbonie, Macron wzywał „młodych Polaków, aby stawiali opór” polskiemu rządowi, którego...46
  • Lista 50 Najbogatszych Polek29 wrz 2019, 20:00Eris, Inglot, Kulczyk, Grycan. Polskie kobiety są bogate jak nigdy dotąd. Pieniądze robią na wszystkim. Budują elektrownie wiatrowe, montują szyny, odlewają aluminium.47
  • Szansa dla najzdolniejszych29 wrz 2019, 20:00Ruszyła rejestracja do szóstej edycji programu edukacyjnego ADAMED SmartUP. Dzięki niemu uczniowie zainteresowani naukami ścisłymi i przyrodniczymi mają szansę na rozwój naukowy.71
  • Innowator w spódnicy29 wrz 2019, 20:00Polki dziś coraz częściej prowadzą firmy specjalizujące się w dziedzinach dotychczas zdominowanych przez mężczyzn: nowych technologiach, przemyśle, motoryzacji czy budownictwie.74
  • Musimy odchodzić od węgla29 wrz 2019, 20:00W mojej opinii w perspektywie 10 lat powinna powstać w Polsce elektrownia atomowa, a około 2050 r. Polska będzie mogła całkowicie zrezygnować z węgla – przekonuje Henryk Kowalczyk, minister środowiska.76
  • Elektrownia atomowa w Polsce? Minister środowiska mówi o perspektywie 10 lat4 paź 2019, 18:05W wywiadzie ministra Henryka Kowalczyka dla tygodnika „Wprost” padły pytania o przyszłość polskiego węgla i  alternatywne źródła energii. Jak podkreślał polityk zmiana w tej materii jest wyłącznie kwestią czasu.76
  • Przywrócić czyste powietrze29 wrz 2019, 20:00Planujesz wymianę pieca, ocieplenie domu, montaż solarów lub pompy ciepła? Możesz liczyć na dofinansowanie. Podpowiadamy, jak je zdobyć.80
  • Ze smogiem można wygrać29 wrz 2019, 20:00Mieszkańcy Żywca już ponad dekadę temu zabrali się do poprawy jakości powietrza, którym oddychają. O tym, jak to robią, opowiada burmistrz Antoni Szlagor.82
  • Kultura ekologii29 wrz 2019, 20:00Kraków jako pierwsze polskie miasto mocno skoncentrował się na kwestiach ekologii, zwłaszcza ochrony jakości powietrza.83
  • Wrocław dla klimatu29 wrz 2019, 20:00Zmiany klimatyczne są obecnie jednym z największych zagrożeń i wyzwań, z którymi musimy się wspólnie zmierzyć. Stolica Dolnego Śląska podejmuje wiele działań, których celem jest przygotowanie miasta na warunki, które przyniesie przyszłość.84
  • Między utopią a koniecznością29 wrz 2019, 20:00Z jednej strony poprawa wydajności produkcji rolniczej, z drugiej – szansa na wyposażenie wsi w możliwości polepszenia warunków życia. Jak nowe technologie wpływają na życie na wsi.86
  • Już zawsze będzie susza29 wrz 2019, 20:00Straty w rolnictwie z powodu suszy szacuje się na 3 mld zł. Klimat się zmienia, więc za rok nie będzie lepiej. Ratunkiem może być zmiana podejścia rolników do upraw.88
  • Do ARiMR po pomoc29 wrz 2019, 20:00Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa ma obecnie w swojej ofercie cztery programy pomocy rolnikom, którzy ponieśli straty w uprawach z powodu tegorocznej suszy.89
  • Nowa odsłona ŠKODY29 wrz 2019, 20:00ŠKODA właśnie wkracza w erę elektromobilności z pierwszym w 124-letniej historii marki bezemisyjnym modelem CITIGOe iV, dostępnym w kredycie z niskimi ratami.90
  • Kupuj polskie29 wrz 2019, 20:00Dla siedmiu na dziesięciu Polaków polskie pochodzenie produktu jest zachętą do zakupu. Znak „Produkt polski” ma ułatwić rozpoznanie towaru.91
  • Sukcesy na eksport29 wrz 2019, 20:00Podczas gali Orłów Wprost nagrody odebrali przedsiębiorcy, którzy odnoszą sukcesy w kraju oraz na całym świecie.92
  • Szybciej, dalej, wygodniej29 wrz 2019, 20:00Coraz więcej osób wybiera podróż koleją – na ten najbardziej ekologiczny środek transportu zdecydowało się w ubiegłym roku 310 mln podróżnych. PKP zapewnia, że dzięki inwestycjom wkrótce będzie mogło obsłużyć jeszcze więcej pasażerów.94
  • Klient w centrum uwagi29 wrz 2019, 20:00Zrozumienie potrzeb klienta i znalezienie najlepszego sposobu na ich zaspokojenie to największe wyzwania, jakie stoją przed PKP w zakresie przewozów pasażerskich i towarowych.96
  • Wszystko dla wnętrz29 wrz 2019, 20:00Warsaw Home to największe targi wnętrz w naszej części Europy. Ruszają już 3 października.98
  • Jak powstają leki29 wrz 2019, 20:00Wynalezienie nowego leku kosztuje 2 mld dolarów – mówi Jarosław Oleszczuk, prezes zarządu AstraZeneca Pharma Poland.104
  • Chelatacja – niedocenione odkrycie szansą na zdrowie29 wrz 2019, 20:00Chelatacja powinna być znana wszystkim lekarzom. To antidotum na większość przewlekłych chorób XXI w., których przyczyną są zmiany miażdżycowe i zatrucie organizmu metalami ciężkimi.106
  • Czas na ekopudełko29 wrz 2019, 20:00Przejście branży cateringu dietetycznego na opakowania biodegradowalne to kwestia czasu. Najwięksi już nad tym pracują.107
  • Narty niebanalnie. Nasze top 5!29 wrz 2019, 20:00Wyprawa do Zakopanego czy Szczyrku napełnia cię lękiem przed tłumami na stokach, a w Alpy za daleko? Polecamy 5 nieoczywistych ośrodków w Polsce i u naszych sąsiadów. Są tu i śnieg, i dobra infrastruktura. Emocje (nie tylko narciarskie) gwarantowane!108
  • Zdrowa rewolucja w sieci Q Hotel29 wrz 2019, 20:00Sieć hoteli Q Hotel prezentuje gościom nową odsłonę oferty gastronomicznej pod hasłem „Tu się dzieje zdrowie”. Tradycyjna oferta śniadaniowa została wzbogacona o „Stół od natury”.111
  • Cierpienia pod maską klauna29 wrz 2019, 20:00„Joker” Todda Phillipsa to porażające studium obłędu. Świetny film oddaje przemianę dzisiejszej popkultury. Ale również naszych wyobrażeń o genezie zła.112
  • Ten koszmar już nadszedł29 wrz 2019, 20:00Ludzi, którzy nie są białymi Amerykanami, nasze społeczeństwo pozbawia dziś głosu – twierdzi Stephen King. W jego „Instytucie” doskonale odbija się rzeczywistość współczesnych Stanów Zjednoczonych.116
  • Wydarzenie29 wrz 2019, 20:00Łukasz Maciejewski Polski hit Narzekamy, najzupełniej słusznie, że rodzima dramaturgia od lat cierpi na deficyt dobrych sztuk, które mogłyby śmiało konkurować z zachodnimi. „Wstyd” Marka Modzelewskiego w Teatrze Współczesnym wypełnia tę lukę z...120
  • Film29 wrz 2019, 20:00Życie po Zagładzie Wysoką dziewczynę” zainspirowały reportaże „Wojna nie ma w sobie nic z kobiety” Swietłany Aleksijewicz. Akcja filmu rozgrywa się w Leningradzie, w pierwszą jesień po zakończeniu drugiej wojny światowej. Dziewczyna wróciła z...121
  • Muzyka29 wrz 2019, 20:00ROCK Nowe szaty Barona Większość fanów muzyki rockowej podchodzi do nich jak pies do jeża. Bo popowa przeszłość, bo praca Tomsona i Barona jako jurora-trenera w popularnym talent show, bo niemal ciągła obecność w portalach plotkarskich. Tymczasem...122
  • Kalejdoskop29 wrz 2019, 20:00SERIAL Dziesięć stóp pod ziemią Dziś opowieści o chirurgu, który w opuszczonych tunelach pod stacją metra Temple w Londynie otwiera klinikę, gdzie przyjmuje nielegalnych imigrantów, przestępców i outsiderów, trudno nie rozpatrywać w kategoriach...123
  • Książka29 wrz 2019, 20:00W imię prawdy Najsłynniejszy spośród „sygnalistów”, Edward Snowden, kilka lat temu wstrząsnął światem, ujawniając bezprawny system inwigilacji osób, jaki tworzą tajne służby, wykorzystując – mówiąc najkrócej – internet. Teraz napisał...124
  • Zostań produktem29 wrz 2019, 20:00Niektórzy literaccy tradycjonaliści mają mi za złe,że wprowadzam do moich powieści wynalazki typowe dla komercyjnego rynku mediów. Właściwie można powiedzieć, że z owego rynku pochodzą tu tylko nazwy: product placement i personal placement. Co...126
  • Wybieram politykę miłości29 wrz 2019, 20:00Co mnie inspiruje mówi Michał Piróg127
  • Pani Suska Sechlońska29 wrz 2019, 20:00Przed wielu laty legendarny proboszcz z Łącka zadawał wiernym jako pokutę sadzenie drzew owocowych na słonecznych stokach Beskidu Sądeckiego.128
  • Zrób sobie... Johnsona29 wrz 2019, 20:00Czy to Arthur „Dwie Szopy” Jackson z Latającego Cyrku Monty Pythona? Nie, to Boris „Dwa Mopy” Johnson z Kabaretu Brexit!130
  • Prawdziwe święto medycyny estetycznej29 wrz 2019, 20:00Światowy Kongres Medycyny Estetycznej odbył się w Polsce po raz pierwszy. Do Warszawy przyjechało tysiąc lekarzy z całego świata, wśród nich największe nazwiska medycyny estetycznej.135
  • Wiem, jak wygrać ze zmarszczkami29 wrz 2019, 20:00Jak odmłodzić twarz i szyję, likwidując zmarszczki – mówi dr Mariusz Kaczorowski.136
  • Spa w rytmie miasta29 wrz 2019, 20:00Jak zadbać o urodę, gdy wciąż brakuje nam czasu? Jak znaleźć spokój i ciszę w centrum zatłoczonego miasta? Twórcy Spa & Beauty Clinique – L’ECHAPPEE BELLE znaleźli sposób. Nawet kilka. Wszystkie niezwykle przyjemne.138
  • Idealne piersi29 wrz 2019, 20:00Od lat pomagam kobietom z różnymi problemami: od piersi bardzo małych po piersi ogromne – mówi Elżbieta Radzikowska-Büchner, dr n. med., specjalista chirurgii plastycznej, właścicielka kliniki medycyny estetycznej Radzikowska Clinic.140
  • Złoty środek dla zdrowia i piękna twojej skóry29 wrz 2019, 20:00Hiszpańska firma farmaceutyczna Endor Technologies specjalizująca się w zakresie opracowania i produkcji leków onkologicznych stworzyła i opatentowała cząsteczkę, która rewolucjonizuje rynek dermokosmetyki.142
  • Światło, które leczy i odmładza29 wrz 2019, 20:00Frakcjonowanie 3D to zabieg wykonywany nowoczesnym laserem Fotona Dynamis SP. Ten inteligentny system laserowy może być stosowany w głębokim liftingu skóry, który nie wymaga rekonwalescencji, oraz w leczeniu trądziku.143
  • Operacja przez dziurkę od klucza29 wrz 2019, 20:00Powiększenie piersi bez widocznych blizn? To możliwe. O powiększaniu piersi metodą endoskopową mówi dr Janusz Jaworowski z kliniki chirurgii plastycznej Timeless w Warszawie.146
  • Skalpel może poczekać29 wrz 2019, 20:00Czasem niewielki, mało inwazyjny zabieg może naprawdę dużo zmienić – mówi dr n. med. Tadeusz Witwicki, specjalista chirurgii plastycznej, rekonstrukcyjnej i estetycznej.148
  • Fabryka młodości29 wrz 2019, 20:00PULSOTERAPIA STENDO to doskonały sposób na to, by kompleksowo zadbać o samopoczucie, zdrowie i wygląd – mówi dr Beata Kociemba z Beauty Derm.150
  • Piękny uśmiech to nie tylko zęby29 wrz 2019, 20:00Stomatologia i medycyna idą w parze. Magdalena Noris, właścicielka kliniki Dental&Beauty, stworzyła miejsce, gdzie pacjent może nie tylko zadbać o zęby, ale też sprawić, że poczuje się pięknie i młodo.152
  • Urlop bez cellulitu29 wrz 2019, 20:00Technologia Icoone wyszczupla, modeluje sylwetkę i pomaga pozbyć się cellulitu – tłumaczy Agata Wendzonka, właścicielka sieci salonów Kandara.153
  • Jak zrewitalizować skórę29 wrz 2019, 20:00Ci, którzy trafiają do mnie, chcą wyglądać bardziej świeżo, młodziej, atrakcyjniej. I oczywiście naturalnie – mówi dr Ewa Rybicka, certyfikowany lekarz medycyny estetycznej.154
  • Kobieca rewolucja29 wrz 2019, 20:00Prx-t® lady to nowy innowacyjny zabieg bezigłowej rewitalizacji okolic intymnych, który nie wymaga okresu rekonwalescencji. Działa regenerująco, odmładzająco, ujędrniająco i rozjaśniająco – w sposób bezinwazyjny, szybki, bezpieczny i dyskretny....156
  • Aksamitna technologia dla naturalnego piękna29 wrz 2019, 20:00Wypełniacz na bazie kwasu hialuronowego cytosial® to absolutna nowość na rynku medycyny estetycznej.157
  • Alternatywa dla chirurgicznego modelowania sylwetki29 wrz 2019, 20:00Dobre samopoczucie i nienaganny wygląd są obecnie cenione niezwykle wysoko. Z tej perspektywy nadprogramowe kilogramy, „skórka pomarańczowa” czy oznaki starzenia mają niewątpliwy wpływ na komfort naszego życia.158
  • Pora na depilację29 wrz 2019, 20:00Chcieliśmy stworzyć miejsce przyjazne dla kobiet. Miejsce, w którym mogą być sobą. Cudowne metamorfozy? Widzimy je codziennie – mówi Marta Szymczak, właścicielka marki DEPILCONCEPT POLSKA.160
  • A gdyby tak cofnąć czas… Naturalnie29 wrz 2019, 20:00Czy można to zrobić w zgodzie z naturą? Czy można cofnąć czas i wyglądać naturalnie? Dr n. Med. Aleksandra Rymsza tłumaczy, jak to zrobić. Jej najnowsze dzieło – kosmetyki pure story – to nowy wymiar dbania o młodą, jędrną, świeżą skórę.162
  • Sztuka upiększania twarzy29 wrz 2019, 20:00Makijażu permanentnego nie sposób zmyć, pozostaje na lata. Dlatego na zabieg u prawdziwego mistrza tej sztuki trzeba czekać nawet rok. Tak jak u Magdaleny Szczęsnej.164