Dotacje to nie wszystko

Do banku wchodzi smutny klient, pokazuje pani za biurkiem puste kieszenie i od razu dostaje do ręki gotową umowę. Składa podpis i wychodzi zadowolony z pełnym portfelem. Tak beztrosko wyglądają jedynie telewizyjne reklamy pożyczek bankowych, w których klient nie musi robić nic, żeby dostać kredyt. W rzeczywistości bankowcy sprawdzają nasze zdolności kredytowe, analizują zarobki, oceniają biznesplan, przeglądają nasze poprzednie umowy, szukając pretekstu do odmowy udzielenia kredytu.

Po pożyczkę tylko do banku? Niekoniecznie. W latach 2007-2013 Unia Europejska dała nam 4,1 mld zł na korzystanie z różnych instrumentów finansowych zaproponowanych przez Brukselę. Pożyczki, kredyty, poręczenia mają być alternatywą dla dotacji unijnych. Unia nie chce jednak stanowić konkurencji dla banków czy firm ubezpieczeniowych, ale wypełnić lukę na rynku i zachęcić większą liczbę Polaków do inwestowania. Wsparcie jest zwrotne i przysługuje w ramach najpopularniejszych programów unijnych: Innowacyjna Gospodarka, Rozwój Polski Wschodniej, Kapitał Ludzki i 16 Regionalnych Programów Operacyjnych. W Polsce dotychczas najbardziej rozpowszechnione są dwie alternatywne inicjatywy pomocy unijnej. Jessica i Jeremie to inicjatywy pozadotacyjnego wsparcia powołane przez Komisję Europejską, Europejski Bank Inwestycyjny. Jessica oferuje odnawialne instrumenty finansowe, takie jak pożyczki czy gwarancje. Kładzie się w niej nacisk przede wszystkim na rozwój miast, wspiera się inwestycje w edukację, kulturę, transport, odnawialne źródła energii i rewitalizację zabudowy miejskiej. Zakres wsparcia jest bardzo szeroki, ale należy pamiętać, że kredytowany projekt musi być dochodowy. W Polsce Jessica jest wdrażana w ramach Regionalnych Programów Operacyjnych, więc decyzja w sprawie przystąpienia do tej inicjatywy należy do zarządów województw. Na ten krok dotychczas zdecydowało się pięć województw: śląskie, pomorskie, mazowieckie, wielkopolskie i zachodniopomorskie. Dwa ostatnie są najbardziej zaawansowane w realizacji nowej inicjatywy, na którą Unia Europejska przeznaczyła 256 mln euro.

KREDYT DLA MIASTOWYCH

Jessica umożliwia uzyskanie pożyczki z bardzo dogodnym, niskim oprocentowaniem i okresem spłaty do 20 lat. Przystąpić do programu mogą zwykli przedsiębiorcy, którzy mają pomysł na miejską inwestycję. Jednocześnie inwestor musi zapewnić rentowność projektu, przedstawić jego wymiar komercyjny oraz udowodnić, że podniesie on jakość życia mieszkańców. Tak więc środki unijne w ramach tej inicjatywy mogą zostać przeznaczone na przedsięwzięcia partnerstwa publiczno-prywatnego albo inne projekty, które wpisują się w plany zrównoważonego rozwoju miejskiego. O tym, który z nich zrealizować, współdecydują gminy, bo na tym szczeblu odbywa się tworzenie lokalnych planów rewitalizacji.

Projekty, które mają szansę na najszybsze uzyskanie pożyczki, powinny stawiać przede wszystkim na odnowę powojskowych i poprzemysłowych obszarów miejskich. Pierwszeństwo mają również inwestycje, które mają na celu przekształcenie zdegradowanych obiektów w ośrodki kultury, handlu i rozrywki albo dbałość o opuszczone zabytki. Jessica w odróżnieniu od zwykłych dotacji pozwala na wielokrotne wykorzystanie tych samych środków. Nie jest to kolejna bezzwrotna unijna pożyczka, lecz odnawialny instrument finansowy, dzięki któremu unijne fundusze na projekty miejskie będą dostępne dłużej.

– Województwo zachodniopomorskie jest jednym z pierwszych regionów w Polsce i w całej Unii, które zdecydowały się wdrożyć inicjatywę Jessica. Baltic Park Molo to nie tylko inwestycja biznesowa. Dodatkowo spełnia funkcje społeczne, generuje nowe miejsca pracy, wzbogaca infrastrukturę turystyczną, drogową i rekreacyjno-sportową na Pomorzu Zachodnim. Wręcz pokazowo obrazuje to idee inicjatywy Jessica – mówił kilka miesięcy temu marszałek województwa zachodniopomorskiego Olgierd Geblewicz.

Unia na budowę tego kompleksu hotelowo-rozrywkowego w Świnoujściu pożyczy wykonawcy 25 mln zł. Do 2015 r. ma powstać pierwsza część projektu – 61 apartamentów, 16 lokali usługowych, do tego promenada, pasaż, część sportowa oraz hotel z centrum konferencyjnym. W drugim etapie inwestor wybuduje kolejny hotel i molo z kawiarnią. Łącznie cała inwestycja zaoferuje turystom 600 pokoi i apartamentów nad samym morzem. – Jeszcze niedawno nie mieliśmy prawdziwego zaplecza wypoczynkowo- -konferencyjnego. Ta inwestycja podnosi prestiż i wzbogaca ofertę turystyczną naszego kurortu – powiedział prezydent Świnoujścia Janusz Żmurkiewicz. Baltic Park Molo ma dać w sumie 300 miejsc pracy.

Z kolei w Czechowicach-Dziedzicach za 30,7 mln zł pożyczki z inicjatywy Jessica powstanie dwupiętrowe centrum handlowo-usługowe Stara Kablownia. Wielofunkcyjny kompleks będzie zlokalizowany w zrewitalizowanym budynku o powierzchni 11,5 tys. mkw. Znajdą się tam: kino, kręgielnia, plac zabaw dla dzieci, galeria, sala koncertowo-teatralna, centrum szkoleniowo-konferencyjne i biblioteka multimedialna. Wcześniej podobną pożyczkę dostały Tychy. Za 4,5 mln zł z inicjatywy Jessica przebudowano dawne kino Andromeda na nowoczesny pasaż kultury z galerią sztuki, mediateką i salą konferencyjno-audiowizualną.

Na kulturę postawili też na Pomorzu. W 2015 r. w Gdańsku-Wrzeszczu na dawnych terenach wojskowych przy ul. Słowackiego zostanie otwarty Garnizon Kultury – nowe centrum promocji kultury i sztuki w Gdańsku-Wrzeszczu. Za 19,2 mln zł pożyczki z Jessiki powstanie nowoczesna powierzchnia usługowa przeznaczona na działalność konferencyjną lub targowo-wystawienniczą. W środku – miejsce na lokale usługowe klub muzyczny oraz małą salę kinową. Jak powiedział marszałek województwa pomorskiego Mieczysław Struk, Garnizon ma szanse wpisać się na stałe w kulturalną mapę całego Trójmiasta. Najważniejsza jest jednak rewitalizacja wpisanych do rejestru zabytków obiektów wojskowych, w których ma powstać część Garnizonu Kultury.

Bank dla przedsiębiorczych

Inny charakter ma inicjatywa Jeremie. Skierowana przede wszystkim do małych przedsiębiorców, którzy ze względu na krótki okres prowadzenia działalności, brak odpowiednio długiej historii kredytowej lub wystarczająco wysokiego zabezpieczenia nie mogą skorzystać z kredytów bankowych. Co zrobić, żeby taką pożyczkę dostać? Najpierw należy sprawdzić, które banki lub inne instytucje finansowe honorują poręczenia Jeremie bądź udzielają unijnych pożyczek w danym województwie. Wykaz instytucji finansowych współpracujących w ramach tej inicjatywy w sześciu województwach można znaleźć na stronie www.jeremie.com. pl w zakładce „Strefa dla przedsiębiorcy”. Należy również pamiętać, że kredytodawca preferuje pożyczkobiorców, którzy chcą wykorzystać kredyt na inwestycje w rozwiązania techniczne lub technologiczne oraz zakup maszyn, urządzeń i tworzenie nowych miejsc pracy. Przed podjęciem decyzji o skorzystaniu z Jeremie warto porozmawiać z doradcą lub firmą konsultingową, która pomaga w zdobyciu takiego kredytu oraz sprawdzi, czy nasza inwestycja na pewno kwalifikuje się do korzystania z poręczeń czy pożyczek w ramach tej inicjatywy.

Jeremie jest bardzo dobrą alternatywą dla pożyczek bankowych, które z racji słabnącej koniunktury coraz trudniej dostać. Poza tym dzięki tej inicjatywie możemy dostać zastrzyk pieniędzy, jeżeli chcieliśmy uzyskać pomoc w ramach innego unijnego programu, ale pula środków jego w ramach została już wyczerpana. Największą grupę odbiorców kredytów w ramach tej inicjatywy stanowią mikroprzedsiębiorcy, którzy podpisali już ponad 18 tys. umów dot. poręczeń i pożyczek. Kolejną grupą są małe przedsiębiorstwa, które wykorzystały 14 proc. wsparcia z Jeremie, a następną – średnie firmy (2 proc.).

Sławomir Perwejnis z wrocławskiej firmy poligraficznej Etprint wziął już z inicjatywy Jeremie dwie pożyczki na łączną kwotę 410 tys. zł. Pieniądze przeznaczył na zakup zaawansowanych maszyn poligraficznych drukujących samoprzylepne etykiety. Inwestycja zaczęła mu się zwracać już kilka tygodni po zakupie, przynosząc tylko w pierwszym roku działalności rekordowe 4 mln zł obrotu.

Andrzej Pabich z Borysewa koło Łodzi założył w 2007 r. prywatne zoo. 22 hektary, 60 gatunków egzotycznych zwierząt, ale zwiedzających brakowało. Postanowił przyciągnąć turystów rzadką atrakcją – reklamą ogrodu miały zostać białe lwy. Zakup zwierząt był nie na kieszeń przedsiębiorczy, a bank raczej nie udzieliłby na ten cel kredytu. Pabich postanowił więc skorzystać z inicjatywy Jeremie. Pięć dni załatwiania formalności i pożyczka przyznana – pół miliona złotych na 2,5 proc. w skali roku. Mariola i Roman Tenderowie z firmy drobiarskiej Ton-Drób z Lubochni w województwie łódzkim otrzymali w ramach Jeremie 147 tys. zł pożyczki. Pieniądze przeznaczyli na zakup specjalistycznej maszyny do przetwarzania mięsa. – Dotąd już dwukrotnie zwiększyła nasze możliwości produkcyjne. A okazuje się, że jeszcze nie wykorzystaliśmy jej możliwości w 100 proc. – mówi Mariola Tonder.

Na razie w całej Polsce udzielono ponad 13,3 tys. pożyczek w ramach inicjatywy Jeremie. Cieszą się zainteresowaniem wśród przedsiębiorców ze względu na atrakcyjne warunki spłaty i przede wszystkim niskie oprocentowanie, które może wynosić nawet 0,3 proc. w skali roku. Najwięcej pieniędzy z tej inicjatywy wydało dotychczas województwo wielkopolskie, które udzieliło już przedsiębiorcom pożyczek wartych 571 mln zł. Na drugim miejscu jest zachodniopomorskie (245 mln zł), a na trzecim województwo pomorskie (225 mln zł). Instrumenty finansowe proponowane przez Unię to atrakcyjna opcja dla już dobrze znanego wsparcia dotacyjnego.

Więcej informacji o alternatywnych źródłach unijnego wsparcia można znaleźć na stronie www.funduszeeuropejskie.gov.pl. W zakładce „instrumenty finansowe” znajdziemy informacje na temat zasad przyznawania pożyczek i kredytów dla przedsiębiorców, osób fizycznych oraz samorządowców. ■

Chcesz uzyskać więcej informacji? Odwiedź:

– najbliższy Punkt Informacyjny Funduszy Europejskich

– ich lokalizacje znajdziesz na www.funduszeeuropejskie.gov.pl,

– www.FUNDUSZEEUROPEJSKIE.GOV.PL/IF

– profil „Fundusze Europejskie” na Facebooku.