FILM
W poszukiwaniu piękna
Najważniejsza po 65. urodzinach była dla mnie myśl, że nie mam już czasu na robienie tego, czego nie chcę” – mówi główny bohater „Wielkiego piękna” Paolo Sorrentino. Intelektualista, bon vivant, ważna persona rzymskich elit. A jednocześnie zgorzkniały ironista, który nie umie się odnaleźć w XXI w. Film jest jego wędrówką po Rzymie. Wieczne Miasto to pełnoprawny bohater tego obrazu. Wciąż się zmienia, odkrywa kolejne oblicza. Rzym intelektualistów, księży, prostytutek, artystów, striptizerek, zakonnic, mafiosów. Rzym, w którym stare rzeźby stają się tłem imprez celebrytów. Rzym luksusowych apartamentów, ale i pracujących w nich pomocy domowych. Miejsce, które mimo piękna potrafi zawieść. Skupia wszystkie cechy współczesności. Sąsiad odgradza się od drugiego murem. Na imprezach na dachach modnych klubów w bachicznym szale tańczą gwiazdki seriali. W hipsterskich dzielnicach show dają perfomerki: uderzają głową o ścianę, tłumacząc, że „poetyckiej istoty ich wibracji nie oddadzą pospolite słowa”. Nic dziwnego, że świetnie zagrany przez Toniego Servillo Jep Gambardella staje na uboczu tych gier. Jest znudzony, zbyt inteligentny, by poczuć się częścią otaczającego go cyrku. Ma dość masek, przetasowań towarzyskich układów, kurtuazji i konwenansów. Z dystansem obserwuje. Ale nawet w jego bezpieczny, odgrodzony cynizmem świat wdziera się rzeczywistość, której nie da się zbyć uśmiechem i wzruszeniem ramion. Starość, poczucie pustki, śmierć. Paolo Sorrentino ogląda się na dawne Włochy. Wyróżniony Europejską Nagrodą Filmową, perfekcyjnie napisany obraz jest hołdem dla Federica Felliniego. Jego kina, ale i realiów, które portretował. „Wielkie piękno” okazuje się nie satyrą, lecz poszukiwaniem wspólnoty, sensu, tytułowego zachwytu. W jednej ze scen Jep widzi się ze swoją dawną przyjaciółką, redaktorką naczelną ważnej gazety. W jej gabinecie jedzą odgrzewany ryż. „Stare jest zawsze lepsze od nowego” – wzdycha po cichu kobieta. Krzysztof Kwiatkowski
TEATR
Sztuka konwersacji
Rzecz o banalności miłości” Savyon Liebrecht w Dramatycznym w reżyserii Wawrzyńca Kostrzewskiego komponuje się z nowym filmem Margarethe von Trotty o Hannah Arendt i z telewizyjną adaptacją sztuki w reżyserii Feliksa Falka ze wspaniałą rolą Teresy Budzisz-Krzyżanowskiej. W 1975 r. dziennikarz (Mateusz Weber) przeprowadza w Ameryce wywiad z Arendt (kreacja Haliny Skoczyńskiej). Dla autorki „Eichmanna w Jerozolimie” rozmowa to szansa na przemówienie do ojczyzny, która ją odrzuciła. W tle są retrospekcje z przeszłości. Młoda Żydówka Hannah (Martyna Kowalik), studentka filozofii w Marburgu, nawiązuje romans z charyzmatycznym prof. Martinem Heideggerem (Adam Ferency), który poprze idee narodowego socjalizmu. Biografia Arendt jak w soczewce skupia dylematy i dyskusje epoki: wojenną traumę, Holocaust, problem „banalnego zła” i kłopotliwego dziedzictwa. Spektakl Kostrzewskiego nie ma takich ambicji, zresztą dramat Liebrecht nie daje szans na pogłębiony rysunek postaci. Sensem jest obrona racji filozofki rozpisana na sztukę konwersacji. To spektakl oszczędny, skupiony na aktorstwie, konwencjonalny. Doceniam tego rodzaju propozycje. Choć serce współczesnego teatru bije gdzie indziej. Łukasz Maciejewski
„RZECZ O BANALNOŚCI MIŁOŚCI”, REŻ. WAWRZYNIEC KOSTRZEWSKI, TEATR DRAMATYCZNY, WARSZAWA
MUZYKA
Psychodelia i jazz
Kiedy w końcówce zeszłego roku ukazał się „Don’t care”– pierwszy singiel nikomu jeszcze nieznanej formacji Evorevo – wszyscy byli zdumieni. Energetyczny kawałek oparty na mistrzowsko pociętym samplu funkowego Chicago Gangsters miażdżył brzmieniem i skłaniał do tańca. Wrażenie potęgował świetny klip. Powiało światową produkcją. Pod nazwą Evorevo kryją się dwaj starzy wyjadacze, bez których trudno sobie wyobrazić polską scenę muzyczną. Magierski – naczelny hiphopowy beatmaker RP (twórca bitów m.in. dla Pei czy Sokoła), oraz znany ze Skalpela Igor Boxx stworzyli niezwykłą płytę. „Underpop” to swoisty kolaż tego, co się działo na przestrzeni ostatnich dwóch dekad w muzyce pod hasłem „nowe brzmienia”. Dubstep, avant-pop, psychodelia, chillout, house, jazz – to klimaty, które dominują na debiutanckim albumie Evorevo. Najlepsze na płycie, poza singlem „Don’t care”, to hipnotyczny, kraftwerkowy „Bowie w Warszawie”, narkotyczny „Moon” mogący być czołówką nowego „Bonda”, „Frank” i zaśpiewana przez Basię Wrońską z Pustek „Czerwona kartka”. Evorevolucja w polskiej muzyce? Jak najbardziej! Antoni Zamojski
„EVOREVO”, UNDERPOP, T1- TERAZ / PARLOPHONE
„WPROST” Z DVD
Elegancki morderca
W PRZYSZŁYM TYGODNIU „WPROST” będzie można kupić z filmem „Mr. Brooks” na DVD. To współczesna wariacja na temat dr. Jekylla i pana Hyde’a, kryminalna opowieść o ułożonym biznesmenie, który skrywa twarz mordercy. W gwiazdorskiej obsadzie: Kevin Costner, Demi Moore i William Hurt. KK
TVP
Pieniądze z obozu
W CZWARTEK W TELEWIZYJNEJ DWÓJCE „Fałszerze” Stefana Ruzowitzkiego. Nagrodzony Oscarem, oparty na faktach film o grupie więźniów obozu koncentracyjnego. W zamian za lepsze warunki mają fałszować dolary, aby psuć zachodnie rynki. Austriak opowiada fascynującą historię, ale też zadaje pytanie o cenę, jaką można zapłacić za przetrwanie.
„FAŁSZERZE”, REŻ. STEFAN RUZOWITZKY (W CYKLU „KOCHAM KINO"), TVP 2, CZWARTEK, 6 LUTEGO, GODZ. 22.25
SZTUKA
Papierki lakmusowe
Generacje w sztuce, tożsamość, wspólnota, przyszłość – to słowa klucze ultraciekawej wystawy „Czas przyszły dokonany. Współczesna sztuka z Niemiec” w Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski w Warszawie. Wreszcie nadarza się okazja, by podejrzeć, co się dzieje w młodej sztuce za naszą zachodnią granicą. Wystawa jest skonstruowana trochę jak migawki z ekscytującego wędkowania. 16 zaproszonych artystów – m.in. Cyprien Gaillard, Nasan Tur, Danh Vo, Antje Majewski – przygląda się prądom i tendencjom w niemieckiej współczesności, stojąc jednocześnie w tej rzeczywistości, a jakże, po kolana. Wszyscy zaproszeni twórcy urodzili się albo wybrali Niemcy, a przede wszystkim Berlin, jako miejsce realizowania swojej artystycznej praktyki. Wątki, które rozwijają w pracach, to prywatna historia rodziny i migracji, globalizacja ikonicznych miejsc (a konkretnie niemieckich Alp), niestabilność rynku sztuki i pozorne wsparcie artystycznych karier. Wszystkie spina wyobrażenie o niepewnej, mglistej przyszłości, która już teraz determinuje życie i tworzenie sztuki. Ale spokojnie, daleko tu do dydaktyzmu i publicystyki. Klimatem wystawa zbliża się trochę do „Pikniku pod Wiszącą Skałą” Petera Weira – wiadomo, że zaraz coś się zdarzy, żyjemy w cieniu przyszłych wydarzeń, możemy oddać się refleksji, ale czy nasze przewidywania się spełnią? „Czas przyszły dokonany” to również najwyższej próby prace: wideo, malarskie, obiekty. „Sztuka nie obrazuje historii ani nie tłumaczy świata, ale odzwierciedla pewne trendy w myśleniu wraz z ich ograniczeniami, lukami, paradoksami i szansami, które generują” – twierdzą kuratorzy wystawy Angelika Stepken i Phillip Ziegler. „Czas przyszły dokonany” odzwierciedla je z wdziękiem i biglem. Anna Theiss
„CZAS PRZYSZŁY DOKONANY. WSPÓŁCZESNA SZTUKA Z NIEMIEC”, CENTRUM SZTUKI WSPÓŁCZESNEJ ZAMEK UJAZDOWSKI, WARSZAWA. WYSTAWĘ MOŻNA OGLĄDAĆ DO 21 KWIETNIA.
FILM
Grzeszne obrazy
PETER GREENAWAY WCIĄŻ MALUJE. Po portrecie Rembrandta proponuje „Goltzius and the Pelican Company”. Jego bohater już na początku deklaruje, że chce łamać tabu. Inscenizuje seksualne fragmenty Biblii. Intrygująca opowieść o sztuce i jej funkcjonowaniu w społeczeństwie. Szkoda, że w swojej manierze ciekawe intelektualnie filmy Brytyjczyka niebepiecznie zbliżają się do pretensjonalnego teatru. Krzysztof Kwiatkowski
„GOLTZIUS AND THE PELICAN COMPANY”, REŻ. PETER GREENAWAY, NOWE HORYZONTY
FILM
Ojciec Polak
BOHATER „WYKAPANEGO OJCA” jako chłopak dorabiał, oddając nasienie do banku spermy. Po latach okazuje się, że ma 533 dzieci, z czego 142 chce go poznać. A to zmusza go do rozrachunku z sobą. Hollywoodzka klasyka: dorastanie do odpowiedzialności wiecznego chłopca. Komedia może nie najwyższych lotów, ale w Polsce ma dodatkową wartość: bohater nazywa się Wozniak, chodzi w koszulce z napisem „Warsaw”, a przede wszystkim sympatyczną rolę ojca bohatera gra Andrzej Blumenfeld, ceniony aktor Teatru Narodowego. Krzysztof Kwiatkowski
„WYKAPANY OJCIEC”, REŻ. KEN SCOTT, MONOLITH FILMS
MUZYKA
Biłgorajska nuta
Bardzo ciekawa pozycja wydana z końcem ubiegłego roku, która poza niszą nowofolkową przeszła trochę niezauważona. To nie pierwszy projekt tego typu, łączący polski korzenny folk (w tym wypadku m.in. z okolic Biłgoraja) z nowoczesnym bitem i aranżem. Wyróżnia go jednak specyficzna energia właściwa żeńskim kapelom stricte rockowym, bardzo konkretne i nazwane źródło oryginalnych inspiracji. Zaraźliwa spontaniczność pozwala przymknąć oko na mniej od niej istotne drobne uchybienia wykonawcze i repertuarowe. Szalenie ciekawe są też teksty. Ten projekt ma z pewnością dwa odrębne, przenikające się życia – studyjne i koncertowe. Ciekawe, jaka będzie jego następna odsłona. Piotr Metz
SAME SUKI „NIEWIERNA” FUNDACJA DZIKA POLSKA
MUZYKA
Minilegenda
Kolejna, jakże inna od tej powyżej, płyta wydana własnym sumptem to znak czasu. Za to wiemy już, że legenda indie rocka, która zainspirowała m.in. Kurta Cobaina do napisania „Smells Like Teen Spirit”, po raz pierwszy przyjedzie w tym roku do Polski. Spotkania po latach rządzą się swoimi prawami i trudno, rzecz jasna, porównywać to wydawnictwo choćby z czterema najbardziej klasycznymi albumowymi pozycjami w dyskografii Pixies,choć np. „Magdalena” brzmi jak bonusowe nagranie z „Bossanovy”. Możliwe, że wydawanie minialbumów (kolejny podobno w drodze) ma właśnie zminimalizować takie trudne porównania, przypominając jednocześnie, że nieco przeobrażony osobowo zespół ma w planie nie tylko kilka koncertów. Fajnie, że wrócili. Piotr Metz
PIXIES „EP2” WYDANIE AUTORSKIE
KSIĄŻKA
Dar choroby?
SŁYNNY FIZYK STEPHEN HAWKING pisze o swoim życiu. Pisze lapidarnie – co poniekąd jest wymuszone ciężką chorobą neurologiczną, która od paru dekad więzi go na wózku inwalidzkim i znacznie ogranicza kontakt ze światem. Ale ta lapidarność wynika również z dystansu: rzeczywistością, w której żyje Hawking, jest abstrakcyjna przestrzeń nauki. Wśród nas bywa tylko gościem, niemniej gościem z całkiem interesującą biografią, relacjonowaną z angielską ironią i powściągliwością, ojcem trójki dzieci, dwukrotnym rozwodnikiem. „Udało mi się zrealizować większość pragnień” – twierdzi Hawking. I pewnie się nie myli. Piotr Kofta
STEPHEN HAWKING, „MOJA KRÓTKA HISTORIA”, PRZEŁ. AGNIESZKA SOBOLEWSKA W.A.B. 2014
KSIĄŻKA
Tajemnice raju
CZY LUDZKOŚĆ BYŁABY GOTOWA zawrzeć pakt z diabłem w imię wiecznej młodości? A może da się obejść bez diabła? Radek Knapp rozważa drugi wariant. Detektyw Juliusz Werkazy jedzie do Kalina, miasta, w którym wszyscy są młodzi i piękni, a nad błogą egzystencją czuwa ojciec założyciel F. Osmos. Werkazy ma wyjaśnić sprawę zabójstwa – zbliży się jednak do tajemnic sztucznego raju. „Podróż do Kalina” to trochę kryminał, trochę antyutopia, trochę powieść satyryczna. Przede wszystkim jednak udana wariacja na temat literatury popularnej z czasów, gdy świat wydawał się jeszcze względnie niewinny. Piotr Kofta
RADEK KNAPP, „PODRÓŻ DO KALINA”, PRZEŁ. ANNA MAKOWIECKA-SIUDYT SONIA DRAGA 2014
TOP 10 KINO
1. „Pod Mocnym Aniołem”
reż. Wojtek Smarzowski
KINO ŚWIAT
2. „Wilk z Wall Street”
reż. Martin Scorsese
MONOLITH FILMS
3. „Sierpień w hrabstwie Osage”
reż. John Wells
FORUM FILM POLAND
4. „Wkręceni”
reż. Piotr Wereśniak
INTERFILM
5. „Robaczki z Zaginionej Doliny”
reż. Thomas Szabo, Helene Giraud
KINO ŚWIAT
6. „Paranormal Activity: Naznaczeni”
reż. Christopher Landon
UIP
7. „Skubani”
reż. Jimmy Hayward
MONOLITH FILMS
8. „Kraina lodu”
reż. Chris Buck, Jennifer Lee
DISNEY
9. „Hobbit: Pustkowie Smauga”
reż. Peter Jackson
FORUM FILM POLAND
10. Sekretne życie Waltera Mitty”
reż. Ben Stiller
IMPERIAL CINEPIX
TOP 10 MUZYKA
1. „Siesta 9 – Muzyka moich ulic – prezentuje Marcin Kydryński”
Różni wykonawcy
UNIVERSAL/UNIVERSAL MUSIC PL
2. „Contact”
ATB
MAGIC RECORDS/UNIVERSAL MUSIC PL
3. „Beyoncé”
Beyoncé
SONY MUSIC PL
4. „Kometa – The Best of Nohavica”
Jaromír Nohavica
MAGIC RECORDS/UNIVERSAL MUSIC PL
5. „MTV Unplugged: Kult”
Kult
SP RECORDS
6. „Jestem…”
Bednarek
LOU & ROCKED BOYS/ROCKERS PUBLISHING
7. „Lepszego życia diler”
Paluch
BOR RECORDS/CD-CONTACT
8. „High Hopes”
Bruce Springsteen
SONY MUSIC PL
9. „Perfect (2013)”
Perfect
POLSKIE RADIO/WARNER MUSIC PL
10. „Miłość i przyjaźń”
Verba
MY MUSIC/SONY MUSIC PL
TOP 10 KSIĄŻKI
1. „Jestem bardzo w rękach Bożych. Notatki osobiste 1962- -2003”
SPOŁECZNY INSTYTUT WYDAWNICZY ZNAK
2. „Media. Resortowe dzieci”
Dorota Kania, Jerzy Targalski, Maciej Marosz
FRONDA
3. „Zagrożeni”
C.J. Daugherty
WYDAWNICTWO OTWARTE
4. „Jesteś cudem”
Regina Brett
WYDAWNICTWO INSIGNIS
5. „Wilk z Wall Street”
Jordan Belfort
ŚWIAT KSIĄŻKI
6. „Pod Mocnym Aniołem”
Jerzy Pilch
ŚWIAT KSIĄŻKI
7. „Anioły jedzą trzy razy dziennie”
Grażyna Jagielska
SPOŁECZNY INSTYTUT WYDAWNICZY ZNAK
8. „Sześć lat później”
Harlan Coben
WYDAWNICTWO ALBATROS
9. „Zmień swoje życie z Ewą Chodakowską”
Ewa Chodakowska, Lefteris Kavoukis
WYDAWNICTWO K.E. LIBER
10. „Zaklinacz czasu”
Mitch Albom
SPOŁECZNY INSTYTUT WYDAWNICZY ZNAK
Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App Store i Google Play.
