Wyjątkowość Europy
Udostępnijdodaj Skomentuj
Tygodnik Wprost Wydanie: 1/2016 (1718)
Okładka tygodnika Wprost nr 1/2016 (1718)
Dziękujemy, że jesteś z nami. Tylko prawda jest ciekawa, piszemy o niej wprost.
Czytaj lub pobierz
Platformy prasy cyfrowej:

Wyjątkowość Europy

Dodano:   /  Zmieniono: 

Europa zawdzięcza swoją wyjątkowość splotowi okoliczności wewnętrznych i zewnętrznych, które nie wystąpiły w innych cywilizacjach. W końcowym efekcie powstało społeczeństwo oparte na osobistej wolności, oddzieleniu sfery świeckiej od religijnej, prawach własności i rozwoju ekonomicznym. W pozostałych dwóch konkurencyjnych cywilizacjach – chińskiej i muzułmańskiej, warunki te łącznie nie są i nie będą spełnione.

Despotyczne imperia w Europie (macedońska Grecja, cesarski Rzym) upadały na korzyść zdecentralizowanej struktury krajów, która była bardziej odporna przed jednorazowym podbojem w przeciwieństwie do imperiów Azji czy Ameryki Południowej. Decentralizacja władzy sprzyjała wolności i rozwojowi demokracji, której dały początek prawa miejskie. Rozwój miast sprzyjał powstaniu gospodarki opartej na wzroście produktywności, a nie prostej eksploatacji czynników produkcji – siły roboczej, czyli niewolników i chłopów, oraz kapitału, czyli ziemi.

Rozwój przez produktywność wymagał nie tylko odkrycia wynalazków. Produkujące energię koło wodne znane było w Rzymie, zegar mierzący czas niezależnie od pory dnia – w Chinach, podobnie jak druk, proch i kompas, ale to Europejczycy potrafili je zastosować na masową skalę. To potęgowało efekty w postaci praktycznych zastosowań, takich jak wzrost wydajności produkcji i organizacji pracy, broń niwelująca przewagę ilościową przeciwnika, rozwój nawigacji i odkrycia geograficzne, a w efekcie ekspansja cywilizacji europejskiej. Ani teokratyczny model państwa islamskiego krępujący rozwój nakazami religijnymi, ani homeostatyczny model chińskiego społeczeństwa poddanego nieograniczonej władzy cesarskiej nie były w stanie zapewnić systematycznego rozwoju swoich społeczeństw. Europa potrafiła też oddzielić sferę świecką od religijnej, czerpiąc z tej drugiej wartości stanowiące fundamenty gospodarki i prawa.

Rok 2016 może się okazać przełomowy dla idei zjednoczonej Europy, która podobnie jak u swego zarania będzie musiała stawić czoła zagrożeniom w postaci agresji politycznej i militarnej Rosji oraz gospodarczej i militarnej Chin, ale także partykularyzmom wewnętrznym, począwszy od nachalnej próby ustanowienia drugiego Rzymu przez brukselską administrację po tępe forsowanie swoich interesów przez rząd Angeli Merkel, a wszystko to podlane nieświeżym sosem skrajnie lewicowej ideologii, którą część młodego pokolenia Europejczyków po prostu odrzuca. Europejczycy potrafili efektywnie współdziałać, gdy byli przekonani, że walczą ze wspólnym wrogiem zewnętrznym czy wewnętrznym, tylko trzeba skończyć z krępującą Europę zasadą poprawności politycznej i zacząć nazywać problemy po imieniu. �

* Członek zarządu Deloitte Consulting

Więcej możesz przeczytać w 1/2016 wydaniu tygodnika Wprost.

Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App Store i Google Play.

© ℗ Materiał chroniony prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy tygodnika Wprost.
Regulamin i warunki licencjonowania materiałów prasowych.

Spis treści tygodnika Wprost nr 1/2016 (1718)

  • KOD odwołał Nowy Rok27 gru 2015, 20:00 — Z przykrością informujemy, że Nowego Roku w tym roku nie będzie. Przynajmniej nie w przewidzianym terminie. Grupa posłów postanowiła zablokować rząd i nie dopuścić do ogłoszenia postanowień noworocznych. Środowiska postępowe mocno zestrachane...3
  • SKANER27 gru 2015, 20:00 — POLSKA I ŚWIAT 100, 200... 1000 lat temu JAKUB MIELNIK POLSKA: 1916 Cesarze Niemiec i Austro-Węgier zapowiadają utworzenie niepodległego państwa polskiego. Na wieść o tej deklaracji podobną obietnicę składa także car Mikołaj II. ŚWIAT: W Monachium...6
  • ZDARZYŁO SIĘ JUTRO27 gru 2015, 20:00 — W SAMYM ŚRODKU EUROPY, NO MOŻE TROCHĘ Z PRAWEJ STRONY MAPY, powstało agresywne państwo PISIS, dużo groźniejsze niż ISIS. Specjalnością tego tworu jest porywanie obcojęzycznych dyrektorów banków oraz sklepów wielkopowierzchniowych dla okupu i...12
  • Partii Kaczyńskiego grozi rozłam27 gru 2015, 20:00 — Znając wielu ludzi z PiS na eksponowanych stanowiskach, uważam, że oni nie wytrzymają tego, co się dzieje – mówi „Wprost” prof. Jadwiga Staniszkis, socjolog.16
  • Duda – pierwsza taka dama27 gru 2015, 20:00 — Agata Duda nie błyszczy w mediach, a uczy społecznie w szkole. To różni ją od Jolanty Kwaśniewskiej, która stała się celebrytką i prowadziła własną fundację, i Marii Kaczyńskiej, która nie bała się zabierać głosu w sprawach politycznych.20
  • Dekalog noworoczny27 gru 2015, 20:00 — Co drugi Polak robi noworoczne postanowienia, jednak zaledwie co dziesiątemu udaje się je zrealizować. Co zrobić, by się udało.24
  • Franciszek nas uwiera27 gru 2015, 20:00 — Jeśli ktoś myśli, że papież przyjedzie do Krakowa, żeby dopieścić polski Kościół, to się mocno zdziwi. Raczej da nam prztyczka, żebyśmy nie obrośli za bardzo w piórka – mówi Piotr Żyłka, najpopularniejszy polski bloger katolicki.28
  • Pozorowanie działań a problem imigrantów27 gru 2015, 20:00 — Gorącym tematem w ostatnich tygodniach byli imigranci. Wypowiadają się o nich politycy, etatowi „krytycy polskiego ciemnogrodu”, oraz społeczeństwo poprzez badania opinii i wystąpienia publiczne. Uczestnikiem milczącym jest...30
  • Zet idzie do pracy27 gru 2015, 20:00 — W dorosłość wchodzi pokolenie, które socjologowie nazwali generacją Z. Mało o nim wiemy, ale jedno jest pewne: czeka nas rewolucja na rynku pracy.32
  • Podróże roku 201627 gru 2015, 20:00 — Bezpieczeństwo i natura to dwa słowa klucze, które w rozpoczynającym się roku będą decydowały o wyborach podróżniczych Polaków. Po latach dalekich wojaży docenimy też turystycznie nasz kraj. „Wprost” przedstawia 21 miejsc, które warto...34
  • Kisielewski – szorstki przyjaciel27 gru 2015, 20:00 — Był twardy wobec swojego głównego wroga – ustroju, w jakim żył, ale przyjacielski wobec ludzi, którzy wyznawali bliski mu system wartości. Choć lubił się z nimi droczyć i oceniać po swojemu.38
  • Nowy rok według najbogatszych27 gru 2015, 20:00 — Przejęcia firm, ekspansja zagraniczna, wprowadzanie nowych produktów, ale także podróże, dieta… O biznesowe i prywatne plany na rok 2016 spytaliśmy bohaterów naszej listy 100 najbogatszych.40
  • Ekstremalni ludzie biznesu27 gru 2015, 20:00 — Biegają po pustyni 1000 km w temperaturze sięgającej 60 stopni, śpią w dziczy w namiocie lub na hamaku. Ryzykują zdrowiem, a nawet życiem, choć mogliby się delektować luksusem. Prezesi wielkich korporacji i biznesmeni z górnej półki pokochali ryzyko.42
  • Wyjątkowość Europy27 gru 2015, 20:00 — Europa zawdzięcza swoją wyjątkowość splotowi okoliczności wewnętrznych i zewnętrznych, które nie wystąpiły w innych cywilizacjach. W końcowym efekcie powstało społeczeństwo oparte na osobistej wolności, oddzieleniu sfery świeckiej od religijnej,...45
  • Najważniejsze trendy w technologiach w 2016 r.27 gru 2015, 20:00 — Pracę przejmą roboty, samochody będą same jeździły, a przedmioty będziemy drukować w domu. Co nas czeka w technologiach w najbliższym roku?46
  • Wszyscy będziemy programistami27 gru 2015, 20:00 — W najbliższych latach 40 proc. amerykańskich przedsiębiorstw gruntownie się zmieni. Ci, którzy nie zdążą, odpadną – mówi Rowan Trollope.48
  • Biznes we dwóch27 gru 2015, 20:00 — Na polskim rynku, w plątaninie przepisów i biurokracji, w pojedynkę ciężko prowadzić biznes. Przybywa więc biznesowych tandemów.50
  • Siedem ekonomicznych haseł na 2016 rok27 gru 2015, 20:00 — Usłyszysz o nich nawet w tramwaju. W przyszłym roku popularnych będzie siedem trendów, o których mówią ekonomiści.52
  • Czy Unia Europejska przetrwa rok 201627 gru 2015, 20:00 — Wspólna waluta bez wspólnego państwa długo nie przetrwa. To samo dotyczy wspólnego parlamentu bez wspólnego elektoratu. Oraz unijnego prezydenta, który raportuje do podległych mu premierów i nie ma armii do obrony swoich granic.56
  • Nie daj się zrobić w słupa przez urząd27 gru 2015, 20:00 — MEC. ROBERT NOGACKI – jeden z najlepszych ekspertów w zakresie bezprawia urzędniczego – ocenia wydarzenia przez pryzmat interesów klientów swojej kancelarii.59
  • Przyszła wojna światów27 gru 2015, 20:00 — Media pokazują dziś wojnę z Państwem Islamskim. Światowe potęgi militarne przygotowują jednak swoje armie do konfliktu o nieporównywalnie większej skali.60
  • Siedząc na beczce prochu27 gru 2015, 20:00 — Ludzkość zapomniała o zagrożeniu wojną jądrową, ale ryzyko takiego konfliktu wciąż jest realne.62
  • Federaliści kontra separatyści27 gru 2015, 20:00 — Polityczne i ekonomiczne strachy, z jakimi zmaga się dziś Unia, sprowadzają się do wyboru: czy ma być ona superpaństwem, czy federacją suwerennych krajów.64
  • Zmagania o lwowską duszę27 gru 2015, 20:00 — Fala migracji ze wschodu zmienia Lwów nie do poznania. Rdzenni mieszkańcy walczą o zachowanie stylu i atmosfery starego Lwowa.66
  • Romantyczny znaczy kobiecy27 gru 2015, 20:00 — Zapłakać na ekranie może każdy – wystarczy, że charakteryzatorka dmuchnie mentolem w oczy. Ktoś, kto stara się być śmieszny, a nie jest – staje się żałosny – mówi Piotr Adamczyk, którego zobaczymy wkrótce na ekranach w komedii...70
  • Gdy Ameryka była naiwna27 gru 2015, 20:00 — Niemiecka sieć szpiegowska kontra garstka policjantów. Howard Blum w książce „Szpiedzy Kajzera” odtwarza atmosferę Nowego Jorku z czasów I wojny światowej.72
  • Starość i radość27 gru 2015, 20:00 — David Bowie, Elton John, The Rolling Stones nie przyjmują do wiadomości, że czas schodzić ze sceny. To albumy i trasy koncertowe artystów po siedemdziesiątce są najbardziej oczekiwanymi wydarzeniami pierwszych miesięcy 2016 r.74
  • Reformacja małżeńska27 gru 2015, 20:00 — Wbrew temu, co głosili jego przeciwnicy, Marcin Luter nie był apostołem rozwiązłości. To reformacja stworzyła nowoczesną instytucję małżeństwa.76
  • Tropem trunku27 gru 2015, 20:00 — Nie wiadomo, dlaczego szampan najlepiej smakuje w Szampanii, porto w Porto, a szkocka w Szkocji. Ale wiadomo, że najlepiej próbować to odkryć samemu.78
  • Bąbelkowanie27 gru 2015, 20:00 — Wina musujące to nie tylko szampan. Wybraliśmy dziesięć, którymi można godnie przywitać Nowy Rok, nie rujnując domowego budżetu.80
  • Choroba, którą można pokonać27 gru 2015, 20:00 — Wszystko, co chcielibyście wiedzieć o biologii nowotworu piersi, sposobach jego leczenia, szansach na wyleczenie, rekonstrukcji, a boicie się zapytać.82
  • Chirurg na polu minowym27 gru 2015, 20:00 — Są dwa podstawowe warunki do przeprowadzenia rekonstrukcji piersi: chęć pacjentki i zakończony proces terapii onkologicznej – mówi dr n. med. Artur Śliwiński.86
  • Odlot Chopina27 gru 2015, 20:00 — Rok 2015 okazał się dla największego portu lotniczego w Polsce rekordowy pod względem liczby przewiezionych pasażerów.90
  • Potyczki korespondencyjne27 gru 2015, 20:00 — Trudno ocenić, czy ważniejsze są kwestie biznesowe, czy prestiżowe, ale fakt pozostaje faktem, że pod koniec roku Poczcie Polskiej udało się odbić rynek przesyłek sądowych.92
  • Polski Cukier krzepnie27 gru 2015, 20:00 — Uwolnienie unijnego rynku cukru zbliża się wielkimi krokami. Największy krajowy producent widzi w tym swoją szansę.92
  • Nowe oblicze Enei27 gru 2015, 20:00 — Wydarzenia w Grupie Enea jak w soczewce pokazują to, co ważnego dzieje się w polskiej energetyce. Firma przejęła pakiet kontrolny kluczowego dostawcy, zmieniła strategię i kontynuuje inwestycje.94
  • Trzeba bronić niezależnych aptek27 gru 2015, 20:00 — Rok 2015 przyniósł ważne wydarzenia na rynku aptekarskim. Ważne dla przedsiębiorców i pacjentów – mówi Piotr Sucharski, prezes zarządu Grupy Neuca.96
  • Kierunek: chemia27 gru 2015, 20:00 — Azoty to dziś gigant gotowy do walki z globalnymi potentatami. Stawka rośnie z każdym rokiem o kolejne miliardy euro, bo branża jest skazana na wielkie wzrosty.98
  • Postanowienia noworoczne – przejdź do działania!27 gru 2015, 20:00 — Przełom roku to czas refleksji, podsumowań i nowych wyzwań. Postanowienia noworoczne to nieodłączny element rozważań nad minionym rokiem.100
  • Gdy najdzie apetyt na słodycze27 gru 2015, 20:00 — Jesień i zima sprzyjają objadaniu się słodyczami. Czym można oszukać organizm, aby nie jeść cukru, ale czuć przyjemność?101
  • Ostra jazda po błocie27 gru 2015, 20:00 — Kultura SUV-ów już wygrała. Nie tylko dlatego, że społeczeństwo się starzeje i coraz mniej osób jest w stanie wykonać na tyle głęboki skłon, by wejść do zwykłego auta. Nie tylko dlatego, że licząc na remont małych dróg, można stracić koło w...102
  • KNOW-HOW27 gru 2015, 20:00 — Alternatywna deska SA oszalały na punkcie samopoziomujących się desek. Wywołały one też za oceanem sporo kontrowersji i dyskusji o bezpieczeństwie na drogach. W Nowym Jorku zabroniono poruszania się nimi po ulicach. Teraz moda na deski może trafić...104
  • Bać się należy głównie fałszu27 gru 2015, 20:00 — Niewielu jest w Polsce tak zdolnych aktorów jak Maciej Stuhr. Rzadko zdarza się takie połączenie uroku, talentu i ciężkiej pracy. Świetnie odnajduje się w rolach komediowych, ale nie tylko przecież. Nawet do kreacji w wyjątkowo nędznym i podle...106