Tajemnice fundacji posła od Schetyny

Tajemnice fundacji posła od Schetyny

Grzegorz Schetyna
Grzegorz Schetyna Źródło: Newspix.pl / Grzegorz Krzyzewski / Fotonews
Fundacja Państwo Prawa otrzymała od Platformy Obywatelskiej ponad 3 mln zł. W partii ukrywano jednak to, że powołał ją Piotr Borys, prawa ręka Grzegorza Schetyny. Większość polityków PO nic nie wie o działalności tej instytucji.

Fundacja Państwo Prawa istnieje od maja 2016 r. Jej prezesem jest Tomasz Świętoński, były koszykarz i pracownik Ministerstwa Sportu i Turystyki w czasach rządów PO-PSL. Fundację, jak wynika z informacji znajdujących się na jej stronie internetowej, „tworzy grupa prawników, którzy w ramach swojej działalności chcą zajmować się prawem i edukacją prawniczą w sposób otwarty i twórczy”. Wśród nich są prof. Marek Chmaj, prof. Andrzej Bisztyga, prof. Sabina Grabowska, prof. Anna Rakowska-Trela oraz mec. Jacek Dubois. Fundacja, jak wynika z informacji pojawiających się w mediach oraz sprawozdań składanych do Państwowej Komisji Wyborczej, otrzymała od PO przez trzy lata swojej działalności ponad 3 mln zł. Gros środków przelewanych jest z Funduszu Eksperckiego, który musi utworzyć każda partia na opracowanie ekspertyz prawnych, politologicznych, ekonomicznych czy socjologicznych. Tego, jakie usługi świadczy fundacja na rzecz PO, próbowały się dowiedzieć na początku grudnia eurodeputowane tej partii: Róża Thun i Elżbieta Łukacijewska. Obie pytały o to Andrzeja Halickiego na spotkaniu w Brukseli. – Przypadkiem dowiedziałam się o tej fundacji i publicznie na spotkaniu europosłów zapytałam, czy ktoś coś wie na jej temat – potwierdza w rozmowie z „Wprost” Łukacijewska. – O fundacji usłyszałam po raz pierwszy niedawno, na kongresie Europejskiej Partii Ludowej w Zagrzebiu. Chciałam się dowiedzieć, czym ona jest i za co partia płaci jej pieniądze – wyjaśnia z kolei Róża Thun, eurodeputowana PO. Posłanki nie uzyskały jednak żadnej odpowiedzi. Zamiast tego do Róży Thun zadzwonił Piotr Borys, były szef biura krajowego PO, z pytaniem, co ją niepokoi w funkcjonowaniu fundacji. Postanowiliśmy sprawdzić, co i kto kryje się za fundacją, na którą partia przelewa tak pokaźne sumy.

Z dokumentów znajdujących się w Krajowym Rejestrze Sądowym wynika, że fundację założył w maju 2016 r. Piotr Borys, wtedy szef biura krajowego PO. Polityk wpłacił na fundusz założycielski 5 tys. zł. Borys zapewnia, że zainwestował na ten cel własne pieniądze i partia nigdy mu ich nie zwracała. Pochodzący z Lubina Borys uchodzi w PO za zaufanego współpracownika Grzegorza Schetyny. Podąża za przewodniczącym PO jak cień. Pracował z liderem Platformy podczas kampanii wyborczych, a także w Ministerstwie Spraw Zagranicznych.

Człowiek Schetyny zakłada fundację

W 2016 r., kiedy Schetyna został szefem Platformy, Borys objął stanowisko dyrektora Biura Krajowego partii. Wróćmy jednak do Fundacji Państwo Prawa. Jak wynika z dokumentów znajdujących się w KRS, organizacja mieści się w kamienicy przy ul. Flory 9 w Warszawie i wynajmuje 66-metrowy lokal od kancelarii prof. Marka Chmaja. Zgodnie z umową może z niego korzystać raz w tygodniu, po wcześniejszym umówieniu terminu. Płaci za to na rzecz kancelarii 100 zł. Umowę w maju 2016 r. podpisał Witold Pahl, pierwszy prezes Fundacji Państwo Prawa (we wrześniu 2016 r. został wiceprezydentem Warszawy i zrezygnował z funkcji prezesa).

– Fundacja nie zaczęła wtedy jeszcze faktycznej działalności, a lokal przy Flory miał być tymczasowym rozwiązaniem, bo potrzebowaliśmy siedziby – mówi nam Pahl. Fundacja siedziby jednak nie zmieniła. Profesor Chmaj tłumaczy, że udostępnia fundacji swój lokal, by jej pracownicy mieli pomieszczenie, w którym mogliby pracować. Opłata jest symboliczna. Sam przyznaje, że przekazuje pieniądze w odwrotną stronę, bo jest darczyńcą Fundacji Państwo Prawa. W czasie, kiedy fundacja powstawała, w partii działał założony w marcu 2010 r. Instytut Obywatelski. Przygotowywał on na rzecz Platformy ekspertyzy prawne, organizował szkolenia czy konferencje. Oficjalnie nazywany był think tankiem PO. To zadania pokrywające się z zadaniami Państwa Prawa. Po co więc w 2016 r. Piotr Borys tworzył fundację?

– Instytut nie miał osobowości prawnej – tłumaczy Borys. – Potrzebowaliśmy podmiotu, który będzie ją miał. Fundację w polskim prawie może założyć tylko osoba fizyczna. A ja byłem dyrektorem biura krajowego PO i zajnowałem się sprawami organizacyjnymi – dodaje polityk. Według jego słów fundacja była potrzebna po to, by stać się partnerem Martens Centre – think tanku Europejskiej Partii Ludowej, do której należy Platforma. Współpracuje on z fundacjami partii zrzeszonych w EPP. Jak twierdzi Borys, Instytut Obywatelski nie mógł zawrzeć takiego porozumienia, bo nie miał osobowości prawnej. Dlatego właśnie w 2016 r. stworzono fundację.

Nie mam pojęcia, nie wiem

W partii brak jest jednak jakiejkolwiek uchwały na ten temat. Piotr Borys w rozmowie z nami mówi, że decyzję o powołaniu fundacji podjęto podczas rozmowy na jednym z zarządów. Nie sformalizowano tego jednak w postaci uchwały. Działalność fundacji pozostaje tajemnicą dla większości prominentnych polityków Platformy. – Nie zajmuję się sprawami fundacyjnymi ani finansowymi. Proszę dzwonić do skarbnika – ucina nasze pytania w tej sprawie Robert Tyszkiewicz, sekretarz generalny PO. – Nie chcę tej sprawy komentować, bo nie leży ona w moich kompetencjach.

W podobnym tonie wypowiada się Sławomir Neumann, do niedawna szef klubu PO. – Nie zajmuję się Fundacją Państwo Prawa ani tym, co partia tam robi. Trudno mi mówić o rzeczach, co do których nie mam wiedzy – odpowiada Neumann. Bogdan Borusewicz, wiceprzewodniczący PO: – Nie mam pojęcia, co to jest ta fundacja. O to, czym jest fundacja i kto podjął decyzję, by partia z nią współpracowała, pytamy też Rafała Trzaskowskiego, byłego wiceprzewodniczącego PO, jednocześnie prezydenta Warszawy. Odpowiada krótko: – Nie mam pojęcia. Jan Grabiec, rzecznik PO, pytany, kto podjął decyzję o współpracy z Fundacją Państwo Prawa, ma podobną odpowiedź: – Nie mam takiej wiedzy. Tomasz Siemoniak, wiceprzewodniczący PO: – O sprawę trzeba pytać skarbnika, to on zajmuje się takimi kwestiami. Ja wiem, że na czele fundacji stoi prof. Marek Chmaj, organizowała ona wiele konferencji, przygotowywała ekspertyzy.

Szczegółów nie znam, ale mogę o niej mówić tylko dobrze, bo obserwuję jej działalność. – Kto podjął decyzję o współpracy z tą fundacją? – Nie potrafię odpowiedzieć – ucina Siemoniak.

Skarbnik odsyła do zastępcy

Przez kilka dni próbowaliśmy skontaktować się ze wskazanym przez polityków skarbnikiem PO, posłem Mariuszem Witczakiem, który – według informacji Siemoniaka – miał znać szczegóły współpracy partii z fundacją. Nie odbierał od nas telefonów. W końcu wysłał nam SMS, byśmy wysłali pytania do Łukasza Pawełka, jego zastępcy, odpowiedzialnego w partii za wykonywanie przelewów. Zapytaliśmy, na jakiej podstawie PO przelewa pieniądze na Fundację Państwo Prawa? Kto podejmuje decyzje o przelewach? Na jakiej podstawie PO współpracuje z Fundacją Państwo Prawa? Kto personalnie podjął decyzję o współpracy z fundacją? W odpowiedzi otrzymaliśmy lakonicznego e-maila z biura krajowego PO bez podpisu osoby, która go przygotowała. „Fundacja Państwo Prawa stanowi element zaplecza eksperckiego Platformy Obywatelskiej i reprezentuje Platformę w partnerstwie z Martens Centre (think tank Europejskiej Partii Ludowej). Fundacja świadczy na rzecz Platformy Obywatelskiej usługi w zakresie sporządzania ekspertyz, przede wszystkim prawnych (w tym analiz procesu legislacyjnego), ale również politologicznych, ekonomicznych, socjologicznych i innych. Ekspertyzy opłacane są ze środków Platformy, w tym z funduszu eksperckiego partii. Wszystkie wydatki czynione na rzecz Fundacji Państwo Prawa uwzględniane są w sprawozdaniach finansowych składanych corocznie przez Platformę w Państwowej Komisji Wyborczej” – odpisał nam ktoś z PO na pytania wysłane do Łukasza Pawełka.

500 ekspertyz

Ostatecznie udało nam się spotkać z Piotrem Borysem i prof. Markiem Chmajem. – Fundacja współpracuje z 60 naukowcami różnych specjalności. Osoby te przygotowują ekspertyzy, które zamawia PO – klub parlamentarny, gabinet cieni, parlamentarzyści – i nie tylko – mówi Borys. – Stworzono fundację, bo nie wszyscy naukowcy chcieli współpracować z partią. Sam się o tym przekonałem, kiedy przed laty przygotowałem dwie ekspertyzy dla dwóch różnych partii. Nikt nie mówił o tym, czy są one dobre, czy złe, tylko wypominano mi, że wziąłem pieniądze od partii – mówi prof. Chmaj. Według przekazanych przez nich informacji Fundacja Państwo Prawa opracowała i przygotowała ponad 500 różnych ekspertyz dla samej Platformy, klubu parlamentarnego i posłów PO. Ponadto wykonywała zlecenia na rzecz samorządów oraz związków powiatów. Przygotowała też analizę czterech tysięcy aktów prawnych. Pytani o szczegóły, takie jak: kto przygotował ekspertyzy oraz na jaki były one temat, odsyłają nas do Tomasza Świętońskiego, prezesa fundacji. – Całość możliwych do przekazania informacji znajduje się w sprawozdaniach merytorycznych fundacji publikowanych na jej stronie internetowej – odpowiedział nam „Zespół Fundacji”. Problem w tym, że w sprawozdaniach takich informacji nie ma.

Więcej możesz przeczytać w 51/2019 wydaniu tygodnika Wprost.

Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App StoreGoogle Play.

Spis treści tygodnika Wprost nr 51/2019 (1916)

  • Wolność15 gru 2019, 20:00Zgłoszony w nocy z 12 na 13 grudnia przez Prawo i Sprawiedliwość projekt ustawy represyjnej wobec sędziów został nazwany próbą wprowadzenia stanu wojennego w wymiarze sprawiedliwości. Słusznie. Po 1989 r. niezawisłość sędziów jeszcze nigdy nie...8
  • Niedyskrecje parlamentarne15 gru 2019, 20:00GRZEGORZ SCHETYNA lansował w partii pomysł przesunięcia wyborów wewnętrznych na czerwiec. Plan przewodniczącego jednak się nie powiódł i mają się odbyć w normalnym terminie w styczniu. – Schetyna kombinował, żeby odsunąć od siebie widmo wyborczej...12
  • 365 dni dookoła świata15 gru 2019, 20:00PODSUMOWANIE 201914
  • Obraz tygodnia15 gru 2019, 20:008 kobiet złożyło w katedrze na Wawelu śluby czystości po kres swoich dni Wygrana Greta Thunberg Została uznana Człowiekiem Roku przez tygodnik „Time” i otrzymała życiowe rady od prezydenta Donalda Trumpa Przegrany Karol XVI Gustaw Król Szwecji...17
  • Księżna jak ofiara przemocy15 gru 2019, 20:00Rozmowa z Anną Cieślak, aktorką18
  • Krzyż pański15 gru 2019, 20:00Czy ma rację posłanka Magdalena Biejat, mówiąc, że wiszący w Sejmie krzyż powinien zostać zdjęty, bo stanowi się pod nim prawa dla wszystkich obywateli?19
  • Pytania na Boże Narodzenie15 gru 2019, 20:00Przed świętami zachęcam do zadawania pytań. Nie trzeba od razu z grubej rury, sens wszechświata niech sobie poczeka. Wystarczy wziąć telefon, zadzwonić i spytać: co u ciebie?20
  • Dziesięć kluczowych słów15 gru 2019, 20:00Dokładnie 20 lat temu Jerzy Pilch wspomniał w felietonie o karteczce z 10 słowami, którą odnaleziono w archiwum Alberta Camusa. Musiały one być dla francuskiego noblisty ważne. I wtedy też Pilch napisał swoją listę słów. Dzisiaj mu je przypominamy.24
  • Okazuje się, że to modlitwa była15 gru 2019, 20:00– Nie mam wobec Kościoła oczekiwań – o swojej prywatnej rozmowie z Panem B. opowiada Jerzy Stuhr, aktor i reżyser.28
  • Pora burzyć mury15 gru 2019, 20:00– W Polsce mamy właśnie czas stawiania murów w rodzinach, między ludźmi, między emocjami. A mury można burzyć tylko wspólnie. Może przydałoby się zatem szukanie jedności – mówi Maciej Musiał, aktor.32
  • Dar wybaczania15 gru 2019, 20:00Trzeba zrobić wszystko, co możliwe, żeby atmosfera nienawiści między Polakami wreszcie zniknęła albo chociaż zelżała. Tak postąpiłby Paweł. Szukałby naprawy, a nie roztrząsał winy – mówi Magdalena Adamowicz, europosłanka, wdowa po zamordowanym w...36
  • Zbiórka na WOŚP jest jak religia15 gru 2019, 20:00My, Polacy, jesteśmy strasznymi zrzędami. Gdyby nam z nieba spadła kasza manna, to na pewno ktoś by powiedział: „Dlaczego na mnie spadła przypalona?” – mówi Jerzy Owsiak, prezes Fundacji Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy.40
  • W święta jestem tradycjonalistą15 gru 2019, 20:00– Bożonarodzeniowe menu to rodzaj pomostu w przeszłość, to pokłon dla tych, którzy odeszli; myślę o nich wtedy, więc jadam to, co oni by jedli i czego jeść mnie nauczyli – mówi Robert Makłowicz.44
  • Do serca przytul pluskwiaka15 gru 2019, 20:00Zwierzęta zawsze czuły tak samo jak ludzie. Czas, by ludzie zaczęli wreszcie czuć to, co zwierzęta – apeluje Dorota Sumińska, autorka popularnych książek przyrodniczych.48
  • Tajemnice fundacji posła od Schetyny15 gru 2019, 20:00Fundacja Państwo Prawa otrzymała od Platformy Obywatelskiej ponad 3 mln zł. W partii ukrywano jednak to, że powołał ją Piotr Borys, prawa ręka Grzegorza Schetyny. Większość polityków PO nic nie wie o działalności tej instytucji.51
  • Dzieci gorszego sortu15 gru 2019, 20:00Rzecznik praw dziecka: NSA nie zgodził się na wpisanie do polskich ksiąg aktu urodzenia dziecka, w którym rodzicami są dwie matki. Sędziów przekonały moje argumenty, że to precedens zagrażający systemowi prawnemu. Dziecko jest obywatelem polskim....55
  • Pancerny Marian kontra PiS15 gru 2019, 20:00Ostatnie poczynania szefa NIK wskazują, że konflikt między Marianem Banasiem a PiS może się zamienić w otwartą wojnę. Źle to wróży reelekcji Andrzeja Dudy.56
  • Kobietobójcy15 gru 2019, 20:00Sędzia Dorota Bobek z Tarnowskich Gór uniewinniła niedawno mężczyznę oskarżonego o gwałt i przemoc wobec Agnieszki, dziś już jego byłej żony. „Nie wzięto pod uwagę mnóstwa materiałów – powiedziała Agnieszka Codziennikowi Feministycznemu. – Opinii...60
  • Marzenie o Polsce15 gru 2019, 20:00Historia dzieci z dworca Brześć jest jednocześnie straszna i pozytywna. Pokazuje, jak państwo polskie i Polacy traktują uchodźców. Właśnie została opisana w książce.62
  • Dla dobra rodziny15 gru 2019, 20:00Ci, którzy założyli rodzinę, wiedzą, ile trudu trzeba włożyć w to, aby ciepło domowego ogniska nie zgasło. Robimy wszystko, by do tego nie dopuścić – mówi Marlena Maląg, minister rodziny, pracy i polityki społecznej.66
  • Nowy rozkład jazdy15 gru 2019, 20:00Więcej połączeń i pociągów, dodatkowe postoje oraz rozszerzenie oferty międzynarodowej – w niedzielę, 15 grudnia wystartował nowy rozkład PKP Intercity. Każdego dnia na tory wyjedzie ok. 400 składów.68
  • Toy Story PRL15 gru 2019, 20:009 tys. zł za zabawkowy kombajn z lat 60., 1 tys. zł za plastikowego kota-harmonijkę, 500 zł za gumowego żołnierzyka. Zakurzone zabawki z czasów PRL w chwale wracają z piwnic na internetowe aukcje. Można się nimi powzruszać albo zacząć na nich...70
  • Lista 100 najbogatszych: Polak rozmawiał z 21 dolarowymi miliarderami. Wydał milion złotych i napisał o nich książkę. „Miliarderzy nie są chciwi”15 gru 2019, 20:00Jak byłeś szczęśliwy bez dużych pieniędzy, to pieniądze cię nie zmienią. Ale jak byłeś nieszczęśliwy, to pieniądze mogą ci zrobić z życia koszmar – mówi Rafael Badziag, milioner, który odpytał 21 globalnych miliarderów. Żeby napisać o nich...74
  • Po wino do Polski15 gru 2019, 20:00W Polsce powstaje coraz więcej winnic, ludzie zaczynają widzieć w tym i zarobek, i możliwości rozwoju. Niestety, nie nadąża za tym prawo – mówi Magdalena Różniak z Winnicy Słoneczny Zakątek.78
  • Ostre jak Finki15 gru 2019, 20:00Grupa młodych liderek politycznych przejęła władzę w Finlandii. Jest jednak mało prawdopodobne, żeby ich przykład został szybko skopiowany w Europie.80
  • Medialny kryzys NATO15 gru 2019, 20:00Kiedy przywódcy 29 krajów zjeżdżali się do Londynu, aby celebrować 70-lecie NATO, światowe media i ośrodki analityczne prześcigały się w komentarzach na temat „przesilenia” i „kryzysu” w zachodnim sojuszu. Przyznam, że z rosnącym znużeniem brałem...84
  • Wielka obietnica medycyny15 gru 2019, 20:00Naukowcy i lekarze uznają leczenie komórkami macierzystymi za nowy rozdział w medycynie. I wciąż na nowo odkrywają ich potencjał.86
  • W neuronauce jesteśmy niczym Tesla15 gru 2019, 20:00Akcja „Ice Bucket Challenge” przyniosła przełom. Zresztą ja sam w centrum Nowego Jorku, na Broadwayu, pozwoliłem wylać na siebie wiadro lodowatej wody – mówi dr Chris Henderson z firmy Biogen.88
  • W poszukiwaniu natury15 gru 2019, 20:00Wciąż nie ma obowiązującej definicji kosmetyków naturalnych. Jak więc odróżnić ekościemę od organicznych kremów i mydeł?90
  • Sprawa Gorgonowej15 gru 2019, 20:00To była Gorgonowa. Kobieta, o której media od czasów przedwojennych mówią właśnie tak. Nie ma własnego imienia, a po prawdzie i nazwiska, ponieważ „Gorgonowa” to tyle co „należąca do Gorgona”. To też nie jej, a w chwili, gdy staje się sławna,...92
  • Powrót legendy15 gru 2019, 20:00Przemysław Gintrowski, legendarny bard Solidarności, w ostatnich latach życia był nieco zapomniany. Teraz jego twórczość przeżywa niespodziewany renesans – dzięki młodym artystom, którzy sięgają po jego spuściznę.94
  • Miałem szczęście znać Przemka osobiście15 gru 2019, 20:00Muniek Staszczyk otrzymał nagrodę im. Przemysława Gintrowskiego „Za wolność w kulturze”.98
  • Gintrowski międzypokoleniowo15 gru 2019, 20:00W tym roku w czasie koncertu „Gintrowski – a jednak coś po nas zostanie...” po twórczość barda Solidarności sięgnęło młode pokolenie.100
  • Artyści w hołdzie wolności15 gru 2019, 20:00Czym dla artystów jest wolność, także ta artystyczna? Czy ich zdaniem dziś z jej uniwersalnej wartości zdajemy sobie sprawę, wystarczająco ją pielęgnujemy? Na te pytania odpowiedzieli muzycy biorący udział w koncercie „Gintrowski – a jednak coś po...102
  • Czy wiedźmin jest Polakiem?15 gru 2019, 20:00Nowy serial potwierdza, że w naszej popkulturze nie było do tej pory produktu, który cieszyłby się taką światową popularnością jak „Wiedźmin”. Wątpliwe, byśmy szybko doczekali się kolejnego, więc za wszelką cenę próbujemy udowodnić, że Geralt jest...104
  • Od Tokarczuk do Glińskiego15 gru 2019, 20:00Nobel Olgi Tokarczuk, świetne filmowe debiuty, artystyczna młodość i mądrość Krystiana Lupy. A z drugiej strony: brak promocji polskiej muzyki za granicą i fatalne decyzje władz w niemal każdej dziedzinie sztuki. Autorzy tygodnika „Wprost”...108
  • Siostra zakonna nauczyła mnie empatii15 gru 2019, 20:00W dzieciństwie największy wpływ wywarła na mnie siostra zakonna, która uczyła religii. Miała na imię Adela, była brunetką o śmiejących się oczach.114
  • „The Crown – Korona Rzeczpospolitej”15 gru 2019, 20:00Wolne elekcje to już nie tylko temat lekcji historii, lecz także prawdziwe wyzwanie dla graczy. Fundacja Książąt Lubomirskich stworzyła historyczną grę online przybliżającą realia życia w dawnej Polsce.115
  • Bigos z karpia15 gru 2019, 20:00Karp zasługuje na lepsze traktowanie niż banalne smażenie na patelni w bułce tartej czy zanurzanie w galarecie.116
  • …drugie życie choinki15 gru 2019, 20:00Choinka nie musi, a wręcz nie powinna lądować na śmietniku. Podpowiadamy, w jaki sposób może służyć nam również po świętach.117
  • Co musisz wiedzieć o zabezpieczeniu lakieru auta15 gru 2019, 20:00Powłoka ceramiczna – warto wiedzieć, jakie korzyści wynikają z jej posiadania.118
  • Zrób sobie… karpia15 gru 2019, 20:00Zamiast męczyć karpia w wannie, mordować tasakiem, dusić na patelni, topić w galarecie, sami zróbmy sobie świąteczną rybę z tego, co pod ręką – na szczęście!122