Przywrócenie wieku emerytalnego zakłada przede wszystkim umożliwienie każdemu ubezpieczonemu podjęcie samodzielnej decyzji o momencie zakończenia aktywności zawodowej. Ustawa określa jedynie minimalny wiek, w którym można skorzystać z prawa do emerytury. Polacy mają wybór O faktycznym momencie przejścia na emeryturę zdecydują jednak sami ubezpieczeni. Jeśli zechcą być aktywni na rynku pracy po osiągnięciu wieku emerytalnego, będą mogli pozostawać w zatrudnieniu. Decyzja o przejściu na emeryturę jest kwestią indywidualną. Zależy m.in. od stanu zdrowia, sytuacji w rodzinie i na rynku pracy czy oczekiwań co do wysokości emerytury.
– Wierzymy, że Polacy z prawa do wyboru momentu zakończenia aktywności zawodowej będą potrafili korzystać w pełni świadomie – mówi Elżbieta Rafalska, minister rodziny, pracy i polityki społecznej.
W zgodzie z oczekiwaniami
Przywrócenie wieku emerytalnego to z jednej strony spełnienie obietnicy złożonej wyborcom, a z drugiej – wyjście naprzeciw oczekiwaniom polskiego społeczeństwa, które w znacznej większości nie zgadzało się na podniesienie wieku emerytalnego wprowadzonego przez poprzednią ekipę rządzącą.
Emerytura to nie obowiązek
Osoby, które zdecydują się na dalszą pracę, mogą spac spokojnie. Nikt nie może być bowiem zmuszony do przejścia na emeryturę. Ustawa określająca minimalny wiek emerytalny zapewnia jednakowy 4-letni okres ochronny dla wszystkich pracowników. Pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę pracownikowi, któremu brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego. Oznacza to, że osoby, które skończą 60/65 lat, a znajdują się już w okresie ochronnym, począwszy od października 2017 roku nadal będą z niego korzystać, tak jakby nie przywrócono niższego wieku emerytalnego.
Wysokość emerytury
Wysokość emerytury zależy z jednej strony od wielkości odprowadzanej składki oraz okresu jej opłacania, a z drugiej — od decyzji, w jakim wieku ubezpieczony skorzysta z prawa do emerytury. W efekcie dłuższa praca, a więc dłuższy okres odprowadzania składek zapisanych na indywidualnym koncie ubezpieczonego, to większa emerytura po zakończeniu aktywności zawodowej. Warto pamiętać, że efektem opóźnienia przejścia na emeryturę o rok jest o ok. 8% wyższe świadczenie. To jeden z największych przyrostów na świecie.
Komu przysługuje emerytura?
Emerytura jest świadczeniem przyznawanym na wniosek pod warunkiem ukończenia przez ubezpieczonego powszechnego wieku emerytalnego oraz zapisania na jego koncie w ZUS jakiegokolwiek okresu ubezpieczenia emerytalnego. Co ważne, staż pracy nie ma wpływu na ustalenie prawa do emerytury, ale może przełożyć się na jej wysokość.
Od 1 października br. wymagany staż do osiągnięcia najniższej emerytury będzie wynosił 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn. Kwota minimalnej gwarantowanej emerytury od początku marca wynosi 1 tys. złotych. Wniosek o przyznanie emerytury można znaleźć na stronie www.zus.pl w zakładce „Wzory formularzy” oraz w każdej placówce ZUS. Co ważne, złożenie wniosku o emeryturę wymaga rozwiązania stosunku pracy z dotychczasowym pracodawcą.
Ważne terminy
Osoby, które skończyły 60 lub 65 lat (odpowiednio - kobiety i mężczyźni) i chcą otrzymywać emeryturę od 1 października, powinny złożyć wniosek o jej przyznanie we wrześniu lub w październiku.
Jeśli zrobią to później, ZUS przyzna im emeryturę od pierwszego dnia miesiąca, w którym otrzyma wniosek. Na emeryturę można przejść w dowolnym miesiącu. Warto jednak pamiętać, że najmniej taki krok opłaca się w czerwcu. Podstawa obliczania emerytury według nowych zasad podlega wtedy jedynie waloryzacji rocznej. W każdym innym miesiącu w grę wchodzi dodatkowo waloryzacja kwartalna.
Rozpatrując wniosek o emeryturę, ZUS ocenia, czy zostały spełnione warunki wymagane do jej przyznania na dzień zgłoszenia wniosku. Jeśli stwierdzi brak osiągnięcia wieku emerytalnego, a jednocześnie wiek ten zostanie osiągnięty w ciągu 30 dni od daty złożenia wniosku, nie wyda decyzji odmownej. Działając w interesie ubezpieczonego, z wydaniem decyzji przyznającej prawo do emerytury poczeka do dnia osiągnięcia przez wnioskodawcę powszechnego wieku emerytalnego.
Załączniki do wniosku
Ubezpieczony, który ma już ustalony kapitał początkowy (część emerytury odtworzoną na podstawie stażu ubezpieczeniowego i zarobków sprzed 1999 roku), nie musi dołączać do wniosku o emeryturę żadnych dokumentów. Jeśli osoba zainteresowana przejściem na emeryturę nie ma ustalonego kapitału początkowego, powinna jak najszybciej wystąpić o jego ustalenie. Powód? Rzadko zdarza się, że dokumentacja dołączona do wniosku o obliczenie kapitału początkowego jest kompletna i nie wymaga prowadzenia dodatkowo postępowania wyjaśniającego.
Wniosek o ponowne ustalenie kapitału można złożyć w dowolnym terminie. Jeśli ubezpieczony zwróci się oto po uprawomocnieniu się decyzji przyznającej emeryturę, emerytura w nowej wysokości będzie wypłacana nie wcześniej niż od miesiąca, w którym został złożony wniosek w tej sprawie. Z wnioskiem o przeliczenie kapitału początkowego można zgłosić się w razie odnalezienia nowych dokumentów potwierdzających wysokość wynagrodzenia.
Co ważne, ze złożeniem wniosku o obliczenie lub przeliczenie kapitału początkowego nie trzeba czekać aż do podjęcia decyzji o przejściu na emeryturę. Można zrobić to już teraz.
Emerytura zamiast renty
Jeśli osoby uprawnione w tej chwili do pobierania renty osiągnęły przywrócony wiek emerytalny (60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn), mogą wystąpić z wnioskiem o emeryturę. Zanim się na to zdecydują, powinny zapytać w ZUS o prognozowaną wysokość emerytury. Może się okazać, że wysokość emerytury nie zawsze będzie odpowiadała rencie pobieranej z tytułu całkowitej czy częściowej niezdolności do pracy. Jak już wspomniano, wysokość emerytury zależy bowiem od wielkości odprowadzanej składki oraz okresu jej opłacania.
Praca na emeryturze
Aby otrzymać emeryturę, należy rozwiązać wszystkie stosunki pracy (nie dotyczy to emerytur przyznawanych z urzędu). Nic ma jednak przeszkód, by emeryt podjął zatrudnienie na podstawie umowy o pracę u tego samego lub innego pracodawcy. W razie dorabiania do emerytury po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego nie obowiązują limity zarobków. Dzięki temu można zarobkować bez ograniczeń, a przyznana emerytura nie podlega już zmniejszeniu czy zawieszeniu bez względu na wysokość przychodów.
ZUS gotowy na zmiany
ZUS podjął szereg działań, które zapewnią prawidłową i terminową realizację zadań związanych ze zmianami w systemie emerytalnym. Polegały one m.in. na wysłaniu w drugiej połowie lipca prawie 500 tys. powiadomień do osób, które 1 października br. będą miały ustalone prawo do emerytury. Na tym jednak nie koniec. W celu zabezpieczenia sprawnej obsługi wniosków emerytalnych, oddelegował do tego zadania blisko 9 tys. osób obsługujących aktualnie sprawy emerytalne. W razie potrzeby ich liczba zostanie zwiększona w taki sposób, aby cała akcja mogła zostać zrealizowana sprawnie terminowo, w sposób najbardziej komfortowy dla klientów, a jednocześnie najmniej obciążający dla pracowników ZUS.
Doradcy służą pomocą
Z myślą o ułatwieniu Polakom przyswojenia nowych zasad emerytalnych oraz podjęcia decyzji o przejściu na emeryturę lub kontynuowaniu zatrudnienia w celu uzyskania wyższego świadczenia we wszystkich oddziałach ZUS zostało powołanych blisko 600 doradców emerytalnych. Udostępniają oni informacje o zasadach przyznawania emerytur i zmieniających się przepisach emerytalnych. Podpowiadają również, jak wypełnić wniosek o emeryturę i jakie dokumenty należy do niego dołączyć. Dzięki kontaktowi z doradcą emerytalnym ubezpieczony może poznać prognozowaną wartość jego przyszłego świadczenia na wskazany dzień zakończenia aktywności zawodowej. Umożliwia to specjalny kalkulator emerytalny. Jako że jest on udostępniony na stronie internetowej ZUS, można z niego korzystać również samodzielnie. Od początku lipca z kalkulatora emerytalnego skorzystało ok. 300 tys. osób, a z usług doradców o 100 tys. więcej.
Jak sprawdzić emeryturę?
Możesz skorzystać:
-
z kalkulatorów emerytalnych na stronie www.zus.pl
-
z pomocy doradcy emerytalnego w placówce ZUS