Prezentowane tkaniny, to prace wyróżnione w 19 edycji konkursu na tkaninę dwuosnowową, zorganizowanego przez Gminny Ośrodek Kultury w Janowie (Podlaskie). Janów jest jedynym miejsca w Polsce, gdzie ciągle uprawia się tego typu rzemiosło. Jeden z jurorów konkursu, szef działu etnograficznego w Muzeum Podlaskim w Białymstoku Wojciech Kowalczuk wyjaśnił, że celem konkursu jest przede wszystkim podtrzymanie tradycji tkactwa, a także aktywizacja środowiska podlaskich tkaczek. Dodatkowo to okazja do wymiany doświadczeń między nimi, co - jak zauważył etnograf - pozytywnie wpływa na jakość tkanin.
Na wystawie w Białymstoku prezentowane są duże tkaniny - większość z nich ma wymiary ok. 1,5 na 2 metry. Tkaczki przedstawiły na nich kobiety podczas m.in. pieczenia chleba, grzybobrania czy prac w gospodarstwie. Na jednej widać też cały proces przygotowania tkaniny dwuosnowowej, w tym kobietę przy warsztacie tkackim. Inna praca pokazuje zajęcia kobiet na wsi dawniej i dziś. Tkanina została podzielona na pół. W jednej części pokazano wiejskie życie kiedyś (praca w polu, opieka nad zwierzętami czy jazda furmanką), w drugiej kobietę żyjącą na wsi dzisiaj: z samochodem, podczas tańców czy pikników, ale również w trakcie prac na roli.
Tkanina dwuosnowowa jest tkaniną wełnianą. Składa się z dwóch warstw w różnych kolorach, które - w połączeniu - tworzą ornament. Na warsztacie tkackim uzyskiwany jest jednakowy wzór, ale w różnych kolorach. Takie tkaniny pojawiły w Polsce w XVIII wieku na terenie dzisiejszego województwa mazurskiego. Warsztaty te jednak wkrótce zanikły i dopiero w połowie XIX wieku pojawiły się na Podlasiu. Do największych ośrodków należały warsztaty w Brańsku, Wyszkowie, Węgrowie i Janowie. W tym czasie na tkaninach umieszczano m.in. gałązki, winorośle, ptaki czy figury geometryczne. Dopiero w latach 40-tych i 50-tych ubiegłego wieku na tkaninach pojawiły się zwierzęta, ludzie i drzewa życia. Natomiast na tkaninach z Janowa zaczęto też tkać tzw. narracje, czyli historie opowiadające o życiu na wsi. Tkaniny wykorzystywano do zdobienia wiejskich izb, umieszczano je na łóżkach, stołach czy ścianach. Do lat 70-tych ubiegłego wieku tkaninę taką otrzymywała panna w swoim posagu.
W Muzeum Podlaskim w Białymstoku znajduje się zbiór blisko 500 tkanin dwuosnowowych. Gromadzone są zarówno tkaniny najstarsze, pochodzące z XIX wieku, ale też współczesne, janowskie.PAP, arb