1988

Dodano:   /  Zmieniono: 
Rok 1988 przyniósł największą po wprowadzeniu stanu wojennego falę strajków. Protesty pracowników, prowadzone równocześnie w kilkudziesięciu zakładach pracy, przerosły możliwości władz PRL i doprowadziły w efekcie do konstrukcji „Okrągłego Stołu”. Rok 1988 to także zakończenie wyczerpującej, 10 letniej obecności wojsk radzieckich w Afganistanie i proklamacja powstania państwa Palestyna.
W roku 1988 nastroje społeczne nie były korzystne dla władzy. Już na  początku stycznia Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych zorganizowało zjazd ludzi bez mieszkań, pokojową akcję, mającą wymusić poprawę dramatycznej sytuacji w budownictwie mieszkaniowym. Sytuację społeczeństwa pogorszyły dodatkowo wprowadzone na początku lutego drastyczne podwyżki cen. Doprowadziło do wybuchu największej fali strajków po wprowadzeniu stanu wojennego w Polsce.

Demonstracje rozpoczęte 25 kwietnia trwały ponad dwa tygodnie i  objęły kilkadziesiąt zakładów pracy i uczelni.  W połowie sierpnia rozpoczęła się druga, znacznie silniejsza fala strajków. Objęły one 15 województw. Strajkowało ponad 150 tysięcy osób. Władze upoważniły wojewodów do wprowadzenia godziny milicyjnej. Środek ten zastosowano w  Jastrzębiu, Wodzisławiu, Żorach i Suszcu.

Podczas nadzwyczajnego plenum KC PZPR, które odbyło się w dniach 27-28 sierpnia, zaproponowano przywrócenie pluralizmu związkowego, co miałoby pomóc zażegnać protesty społeczne. 31 sierpnia odbyło się spotkanie ministra spraw wewnętrznych Czesława Kiszczaka z przywódcą „Solidarności" Lechem Wałęsą. Podczas rozmów zrodziła się idea „Okrągłego Stołu". 3 września skończyła się letnia fala strajków w  Polsce. W niecałe dwa tygodnie później rozpoczęły się rozmowy w  Magdalence.

Wbrew wcześniejszym zapewnieniom po zakończeniu strajków władze rozpoczęły represje wobec strajkujących. „Ofiarą" strajków stała się także Stocznia Gdańska. Mimo iż miała ona najlepsze wyniki ekonomiczne ze wszystkich liczących się stoczni w kraju, pod koniec października 1988 znalazła się w stadium likwidacji. Jako powód rząd Rakowskiego podał słabe wyniki ekonomiczne.

19 września 1988 roku do dymisji podał się rząd Zbigniewa Messnera. Na premiera wybrano Mieczysława Rakowskiego. Nowy szef rządu ogłosił, iż  mimo prób nie udało mu się zbudować rządu złożonego z przedstawicieli różnych środowisk niezależnych.

Zakończenie strajków i zapowiedź utworzenia „Okrągłego Stołu" zaowocowały wizytą premier Wielkiej Brytanii Margaret Thatcher w Polsce. Spotkała się ona między innymi z Wojciechem Jaruzelskim, Mieczysławem Rakowskim i Lechem Wałęsą. O wizycie Thatcher pisał także „Wprost". Premier Wielkiej Brytanii tłumaczyła swoją wizytę chęcią bezpośredniego poznania sytuacji w Polsce.

23 grudnia Sejm przyjął tak zwaną Ustawę Wilczka, która regulowała w  sposób liberalny działalność gospodarczą. Ustawa umożliwiła każdemu obywatelowi podejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej. W  połączeniu z zastąpieniem centralnie planowanej gospodarki sterowanej gospodarką rynkową zaowocowała dużą dynamiką gospodarczą na samym początku lat 90.

Rok 1988 to także symboliczne wejście Polski w erę Internetu. 17 sierpnia po raz pierwszy uzyskano połączenie internetowe do Kopenhagi. W  roku 1988 świat przeżył też pierwszą wielką infekcję wirusa komputerowego, znanego, jako Robak Morrisa.

W kwietniu 1988 roku w Genewie podpisano porozumienie o wycofaniu wojsk radzieckich z Afganistanu. Nieco ponad miesiąc później, po dziesięciu latach obecności, Armia Radziecka rozpoczęła akcję wyjścia z  Afganistanu. Miejsce wojsk ZSRR zajęła założona w 1988 roku sannicka Al-Kaida. 10 września  Osama bin Laden założył komórkę organizacji w  Afganistanie.

Pod koniec maja 1988 roku prezydent USA Ronald Reagan rozpoczął swoją pierwszą wizytę w ZSRR. 7 grudnia sekretarz generalny KPZR Michaił Gorbaczow zapowiedział, w przemówieniu wygłoszonym przed Zgromadzeniem Ogólnym ONZ, jednostronną redukcję zbrojeń konwencjonalnych, czego dotyczyły rozmowy obu przywódców z 1986.

Rok 1988 przyniósł także spore zmiany we Francji. W wyborach prezydenckich socjalista François Mitterrand pokonał urzędującego premiera Jacques’a Chiraca. W obliczu przegranej Chirac podał swój rząd do dymisji. W 6 dni po wyborach prezydent rozwiązał Zgromadzenie Narodowe i rozpisał nowe wybory.

We wrześniu 1988 roku w Birmie doszło do wojskowego zamachu stanu. Nieudolność państwa w reformach gospodarczych doprowadziła do fali demonstracji ulicznych. Zostały one krwawo stłumione przez wojsko. Próby demokratyzacji kraju zostały zdławione. 18 września 1988 roku wojskowy reżim przejął władzę w kraju.

15 listopada Palestyńska Rada Narodowa proklamowała niezależność państwa Palestyna. Obejmować ono miało dwa obszary zajęte przez Izrael w 1967 roku: Strefę Gazy i Zachodni Brzeg. Nowe państwo nie zostało jednak formalnie uznane ani przez Izrael, ani ONZ.