Dokonaliśmy wyborów wstępnych lokalizacji, które przez kolejne dwa lata będą konsultowane – powiedział prezes PKN Orlen Daniel Obajtek. Sądzę, w 2029 roku uruchomimy pierwszy reaktor -dodał.
Proponowane przez spółkę lokalizacje małych elektrowni BWRX-300 to Włocławek, Ostrołęka, Tarnobrzeg-Stalowa Wola, Dąbrowa Górnicza, Stawy Monowskie oraz okolice Warszawy. Zostały one wybrane przez spółkę Orlen Synthos Green Energy z większej liczby potencjalnych obszarów. Przemawiały za nimi między innymi korzyści biznesowe i ekologiczne. Do końca roku mają być podane również kolejne potencjalne lokalizacje.
Daniel Obajtek zaznaczył, że technologia BWRX-300 jest w pełni bezpieczna. Reaktor umieszczony jest poniżej poziomu gruntu w specjalnej stalowo-betonowej obudowie. W przypadku jakichkolwiek problemów instalacja wyłącza się automatycznie. Dodał, że dalsze analizy mają na celu wybór bardziej szczegółowych, optymalnych lokalizacji, które będą miały również lokalne poparcie.
Podkreślił, że transformacji energetycznej nie jesteśmy w stanie zatrzymać. Musimy iść z tym nurtem, nie ma bowiem innego wyjścia. Inwestując w zieloną energię, nie możemy pomijać energetyki zeroemisyjnej, którą w tej chwili jest mały i duży atom – wyjaśnił szef Orlenu.
Analizowaliśmy różne technologie. Te analizy doprowadziły do jednego wniosku, że dziś technologia GE Hitachi jest najbardziej zaawansowaną – dodał Obajtek. Technologie BWRX-300 jest nowoczesna i przyszłościowa. Podobne rozwiązania wybrały też inne kraje, na przykład Kanada, Stany Zjednoczone czy Wielka Brytania.
Podkreślił, że inwestycje amerykańskich firm, które mają wsparcie rządu federalnego najdobitniej świadczą o ty, że BWRX-300 to przyszłość i jest opłacalne także pod względem ekonomicznym
Historyczna chwila dla polskiej energetyki
Obecny na konferencji premier Mateusz Morawiecki, powiedział, że ten dzień na pewno przejdzie do historii. Jego zdaniem Polska potrzebuje tanich i czystych źródeł energii.
– Modernizujemy polską energetykę, aby takie źródła w jak najkrótszym czasie zapewnić. Te tanie, czyste i bezpieczne źródła energii będą służyły Polsce przez dziesięciolecia – powiedział premier.
Wyjaśnił, że jeden reaktor to oszczędność od 100 do 200 mln zł rocznie, bo tyle będzie można zaoszczędzić na unijnych opłatach za CO2. Dodał, że to również korzyści finansowe na całym cyklu produkcji energii, bo przy obecnych regulacjach prąd z SMR jest dużo tańszy niż z tradycyjnym elektrowni. Dlatego konieczne jest stopniowe odchodzenie od węgla, któremu nie sprzyja otoczenie prawne.
Zaznaczył, że inwestycje w atom to również transfer technologii, nowe miejsca pracy oraz większe dochody dla gmin, gdzie powstaną nowoczesne reaktory. Co również istotne, 50 procent wsadu technologicznego będzie wytwarzane w Polsce – dodał premier.
List intencyjny w sprawie reaktorów BWRX-300
Dziś również w ambasadzie Stanów Zjednoczonych Synthos Orlen Green Energy oraz GE Hitachi podpisały listy intencyjne z amerykańskimi partnerami w sprawie wdrożenia technologii SMR w Polsce. Oba podmioty w najbliższym czasie planują przeznaczyć 400 milionów dolarów na wspólny projekt.
Finansowanie zapewnią również amerykański EXIM Bank i agencja DFC (Development Finance Corporation). Pierwsza instytucja wyłoży w sumie trzy miliardy dolarów na cały projekt, a DFC chce ma dać miliard dolarów na budowę dwóch pierwszych elektrowni z reaktorami BWRX-300. Chęć współpracy wyraziły także PKO Bank Polski, Pekao, BGK oraz Santander Bank Polska.
Umowa Orlenu z Syntos Green Energy
Dzisiejsze decyzje to pokłosie wcześniejszych działań koncernu z Płocka. Pod koniec 2021 r. PKN Orlen i Synthos Green Energy podpisały umowę w sprawie utworzenia spółki joint venture Orlen Synthos Green Energy.
Celem nowego podmiotu gospodarczego jest między innymi zaprojektowanie i budowa w reaktorów wodno-wrzących BWRX-300 GE Hitachi. W latach 2029-2036 ma powstać w Polsce system elektrowni SMR o łącznej mocy około 10 tys. MWe.
Każda siłownia jądrowa składać się będzie z co najmniej jednego bloku energetycznego o mocy elektrycznej 300 MWe i mocy cieplnej 870 MWt. Obiekty mają być eksploatowane przez około 60 lat.
W finalizacji projektu ma pomóc Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, z którą w marcu tego marcu Orlen Synthos Green Energy zawarł umowę o współpracy. Porozumienie z rządową agencją zakłada wspólne działania na rzecz w budowy małego atomu, w tym opracowanie biznesplanu i harmonogramu jego realizacji.
W ubiegłym miesiącu w Waszyngtonie, przy współudziale ambasadora RP w Stanach Zjednoczonych Marka Magierowskiego doszło również do podpisania innego ważnego kontraktu. Synthos Green Energy zawarł umowę z Ontario Power Generation, Tennessee Valley Authority oraz GE Hitachi, która ma na celu rozwoj technologii BWRX-300 przy aktywnym udziale wszystkim stron.
Unia daje zielone światło dla atomu
W ubiegłym roku organy unijne zarówno Komisja Europejska, jak i Parlament uznały, że energetyka gazowa oraz jądrowa sprzyjają neutralności klimatycznej. To dobra wiadomość dla Polski, która będzie mogła przestawić się na odnawialne źródła energii, opierając się początkowo na gazie, a docelowo energii pochodzącej między innymi z planowanych reaktorów SMR. W praktyce oznacza to bowiem, że łatwiej będzie pozyskać fundusze na tego typu inwestycje.
Budowie małych reaktorów sprzyja również krajowe otoczenie prawne. 13 kwietnia weszła w życie Ustawa z dnia 9 marca 2023 r. o zmianie ustawy o przygotowaniu i realizacji inwestycji w zakresie obiektów energetyki jądrowej oraz inwestycji towarzyszących oraz niektórych innych ustaw. Nowelizuje ona niektóre zagadnienia związane z budową i funkcjonowaniem elektrowni jądrowych na terenie Polski. Ponadto ma uprościć licencjonowanie reaktorów atomowym, w tym również SMR-ów i dostosować polskie przepisy do prawa międzynarodowego.