Do tej pory w Radzie Europejskiej zgodnie z zapisami traktatu nicejskiego można było podczas głosowania wnioskować o zastosowanie tzw. mechanizmu głosów ważonych. Zgodnie z tym systemem każdy kraj członkowski miał przyznawaną określoną liczbę głosów, która była liczona na podstawie okreslonych czynników. Zgodnie z tym mechanizmem Polska oraz Hiszpania miały po 27 głosów, natomiast na przykład Niemcy 29.
Od 1 kwietnia wchodzą w życie przepisy traktatu lizbońskiego, które jako jedyną metodę głosowania w Radzie Europejskiej dopsuzczają tzw. zasadę podwójnej większości. Mechanizm ten zakłada, że każdemu krajowi członkowskiemu przysługuje tylko jeden głos. Aby decyzja została przyjęta, konieczna jest zgoda 55 proc. państw członkowskich, które reprezentują łącznie 65 proc. ludności Unii Europejskiej. Taki sposób głosowania zastosowano m.in. podczas wyborów przewodniczącego Rady Europejskiej. Eksperci zwracają uwagę na fakt, iż w ten sposób niejako faworyzowane są te kraje, w których liczba mieszkańców jest większa.
Jednak zgodnie z unijnym prawem blokująca mniejszość może się posłużyć jeszcze jednym instrumentem, aby nie dopuścić do przyjęcia niekorzystnej decyzji. Chodzi o tzw. mechanizm z Joaniny. Z jego pomocą można teoretycznie w nieskończoność odwlekać głosowanie, praktycznie jednak jeszcze nigdy do tego nie doszło. W 2009 roku wbudowano do tego mechanizmu specjalną klauzulę. Według niej wystarczy, że wniosek o głosowanie poprze zwykła większość. Aby zmienić te regułę potrzebna jest z kolei jednogłośna zgoda szefów państw i rządów