Raport został przygotowany przez zespół doradców strategicznych szefa rządu, kierowany przez Michała Boniego. Określono w nim dziesięć najważniejszych wyzwań, jakie stoją przed Polską w najbliższych dwóch dekadach. Wśród nich wymieniono m.in.: konkurencyjność, sytuację demograficzną, wysoką aktywność zawodową, odpowiedni potencjał infrastruktury, bezpieczeństwo energetyczno-klimatyczne, gospodarkę opartą na wiedzy, rozwój kapitału intelektualnego, solidarność i spójność regionalną, czy sprawne państwo.
Omawiając najważniejsze założenia dokumentu, Tusk mówił o konieczności poprawy jakości życia wszystkich Polaków, niezależnie od ich wieku i miejsca zamieszkania. Dodał, że w 2030 roku będzie cztery razy więcej ludzi po 80. roku życia niż dzisiaj, a więc będzie to 2 miliony obywateli. "Warto sobie uzmysłowić, co to oznacza dla nas wszystkich i także dla naszych dzieci" - zaznaczył.
W ocenie szefa rządu raport jest pierwszą próbą stworzenia strategii rozwoju kraju, opartej o priorytety, w ślad za którymi powinny pójść decyzje finansowe. Wyjaśnił, że chodzi m.in. o lokowanie coraz większych środków budżetowych na poprawę jakości życia w tych miejscach, które tej pomocy ewidentnie potrzebują. Jako przykład tego typu działań premier podał inicjatywę budowy boisk "Orlik".
Dodał, że do tego typu projektów będą dokładane "kolejne puzzle, które wyraźnie zwiększą jakość życia i uczynią polską małą miejscowość, albo polską wieś, miejscem do mieszkania równie atrakcyjnym, jak to jest dzisiaj w przypadku wielkich metropolii". Wyliczał, że chodzi m.in. o stworzenie w każdej polskiej gminie miejsca z dostępem do internetu szerokopasmowego, centrum wolontariatu ze świetlicą terapeutyczno-zajęciową dla dzieci niepełnosprawnych.
W opinii Tuska, realizacja założeń raportu będzie możliwa tylko przy współpracy politycznej. "Wiemy z całą pewnością, że istnieje kilka wyzwań, które muszą być wyjęte spod politycznego sporu tak, aby uzyskały rangę strategii, którą można realizować przez długie lata" - podkreślił premier. Dodał, że pierwszą osobą, która otrzymała ten dokument, był prezydent Lech Kaczyński.
Raport, jak powiedział minister w kancelarii premiera Michał Boni, odpowiada na pytanie o wizję Polski w 2030 r., a także o to, przed jakimi wyzwaniami stoi kraj. Wśród nich wymienił m.in. wysoki i stabilny wzrost gospodarczy, wykorzystanie potencjału demograficznego Polaków, rozwój infrastruktury transportowej i teleinformatycznej, bezpieczeństwo energetyczno-klimatyczne i gospodarkę opartą na wiedzy.
Zdaniem Boniego, stabilny wzrost gospodarczy można zapewnić m.in. przesuwając ciężar podatkowy z podatków bezpośrednich na pośrednie, zarządzając finansami poprzez budżet zadaniowy, wchodząc do strefy euro i wprowadzając preferencje podatkowe dla firm, które inwestują. To ma zapewnić zwiększenie długookresowego tempa wzrostu gospodarczego do minimum 5 proc. w okresie 2009-2030, utrzymanie inflacji w granicach 1-3 proc. rocznie, wzrost udziału produktów nowoczesnych technologii w eksporcie do 40 proc. (obecnie 3,1 proc.), 25-proc. udział gospodarki opartej na nowych technologiach w tworzeniu PKB oraz wzrost długookresowej stopy inwestycji do 25 proc. (obecnie 18 proc.).
Raport zakłada też zwiększenie zatrudnienia i dzietności Polaków, tak by w 2030 r. na jedną osobę aktywną zawodowo przypadało 1,1-1,2 osoby biernej zawodowo (obecnie jest to 1,7 osoby). Zgodnie z nim w 2030 r. wiek emerytalny kobiet i mężczyzn ma być zrównany oraz wydłużony do co najmniej 67 lat w roku 2030.
Jak powiedział Boni, ważnym elementem strategii jest też sprawne państwo. "Reorganizacja i unowocześnienie zarządzania administracją, nowoczesne procedury legislacyjne, (...) reorganizacja i efektywność sądów" - wymieniał. Podkreślił, że bardzo ważny jest także rozwój e-usług administracji publicznej.
Minister zaznaczył, że raport zakłada też rozwój elastycznych form zatrudnienia, które umożliwiają łączenie pracy z nauką, życiem rodzinnym i rehabilitacją oraz nowoczesną pomoc bezrobotnym. Ma to m.in. doprowadzić do zwiększenia zatrudnienia osób dorosłych do co najmniej 75 proc. w 2030 r. i utrzymania średniej stopy bezrobocia poniżej 5 proc.
Raport dotyczy również rozwoju infrastruktury transportowej - zakłada zwiększenie średniej prędkości pociągów "międzyaglomeracyjnych" do 130 km/h w 2030 r. (dziś jest to 85 km/h), zwiększenie gęstości autostrad do 6,4 km/1000 km2 (obecnie 2,4) oraz gęstość dróg szybkiego ruchu do 23 km/1000 km2 (obecnie 3,8).
Z kolei 75 proc. gospodarstw domowych ma mieć dostęp do internetu, który umożliwi przesył danych zgodny ze światowymi standardami technologicznymi (obecnie dostęp posiada 48 proc. gospodarstw domowych, w tym 38 proc. z nich internetu szerokopasmowego).
Wśród wyzwań Boni wymienił też zwiększenie bezpieczeństwa energetycznego Polski poprzez m.in. wzrost udziału odnawialnych źródeł energii do poziomu 20 proc. całkowitej liczby wytwarzanej energii oraz 30 proc. udział gazu LNG, dostarczanego przez gazoport i budową co najmniej 2 elektrowni atomowych.
Strategia zakłada również zwiększenie nakładów na badania i rozwój do 4 proc. PKB rocznie, w tym co najmniej 2 proc. ze środków prywatnych, wzrost odsetka naukowców pracujących w sektorze prywatnym z 8 proc. do 40 proc. oraz zwiększenie odsetka studentów na kierunkach inżynieryjno-technicznych i matematyczno-informatycznych do ok. 20-25 proc. w 2030 r.
Zaznaczył, że ważną częścią raportu jest zrównoważony rozwój regionalny - m.in. osiągnięcie przez najuboższe polskie regiony 60 proc. przeciętnego PKB na mieszkańca w krajach UE (z obecnych 40 proc.) oraz wzrost udziału w dochodach wiejskich gospodarstw domowych dochodów z pracy poza rolnictwem do 50-60 proc.
Boni poinformował, że w czerwcu br. powołano Grupę Roboczą "Polska 2030" w ramach Komitetu Koordynacyjnego ds. Polityki Rozwoju. Do września zespół ten będzie analizował to, czy strategie rządowe są spójne z celami raportu. Od lipca do września br. odbędzie się szereg spotkań, warsztatów i konsultacji dot. raportu, a ich wyniki zostaną zaprezentowane w październiku 2009 r.
pap, keb, ND