Zastępczyni sekretarza stanu USA Ellen Tauscher zaznaczyła, że umowa, choć podobna do porozumień zawartych przez USA z innymi krajami, jest jednak od nich różna i dostosowana do polskich wymagań. Wiceminister obrony Stanisław Komorowski, który przez 15 miesięcy prowadził rozmowy ze strony polskiej, pytany co poza kwestiami jurysdykcji i podatków wymagało tak długich negocjacji, wymienił m.in. sprawy ochrony środowiska i budowy niezbędnych instalacji.
Zastrzeżenia?
Pierwotnie podpisanie umowy, związanej m.in. z planowanym rotacyjnym stacjonowaniem w Polsce baterii obrony powietrznej Patriot, zapowiadano na czwartek rano. Jednak przez cały czwartek i w piątek do południa trwały polsko-amerykańskie rozmowy. Źródła zbliżone do MON informują, że Tauscher rozmawiała m.in. z ministrem spraw zagranicznych Radosławem Sikorskim i ministrem obrony Bogdanem Klichem. Według nieoficjalnych informacji, chodziło o zastrzeżenia strony amerykańskiej w kwestii zasady poddania swojego personelu polskiej jurysdykcji.
Polsko-amerykańskie negocjacje trwały kilkanaście miesięcy, główną kwestią był właśnie prymat polskiego wymiaru sprawiedliwości w razie naruszenia polskiego prawa przez członków amerykańskiego personelu oraz sprawy podatkowe. Jak mówił Klich, osiągnięto porozumienie, w myśl którego w razie popełnienia przestępstwa przez amerykańskiego wojskowego poza służbą i poza bazą pierwszeństwo, miałby polski wymiar sprawiedliwości, od czego Polska mogłaby jednak odstąpić. We wtorek rząd zgodził się na podpisanie umowy o statusie wojsk (Status of Forces Agreement - SOFA). Umowa wiąże się z planowanym umieszczeniem w Polsce elementów tarczy antyrakietowej oraz zapowiedzianym okresowym stacjonowaniem baterii Patriot. SOFA mogłaby w przyszłości regulować także inne przedsięwzięcia związane z pobytem w Polsce amerykańskich żołnierzy.
PAP, dar