Polski rynek wyższej edukacji jest fenomenem na światową skalę - w żadnym innym kraju w 12 lat nie powstało prawie 300 prywatnych uczelni. Mimo że są one prawnie i finansowo upośledzone w stosunku do szkół państwowych (nie otrzymują publicznych środków), znacznie podniosły konkurencyjność systemu edukacji. Uczelnie te zmusiły państwowe molochy do powołania nowych kierunków, uatrakcyjnienia programów, lepszego doboru kadr. Nowoczesne, mobilne i przygotowujące studenta pod kątem przyszłej pracy uczelnie niepubliczne już od kilku lat stwarzają mu większe szanse kariery niż szkoły publiczne. Widoczne jest to przede wszystkim w zarządzaniu biznesem oraz w finansach i bankowości, gdzie absolwenci Wyższej Szkoły Przedsiębiorczości i Zarządzania im. Leona Koźmińskiego w Warszawie, Wyższej Szkoły Biznesu w Nowym Sączu, Wyższej Szkoły Bankowości i Ubezpieczeń w Warszawie, Wyższej Szkoły Bankowej w Poznaniu, Wyższej Szkoły Zarządzania - The Polish Open University w Warszawie czy Akademii Polonijnej w Częstochowie robią bardziej spektakularne kariery niż ich koledzy z najlepszych uczelni publicznych.
W rankingu "Wprost" nie porównujemy - w przeciwieństwie do konkurencji - uczelni wielkich, często posiadających kilkudziesięcioletni dorobek, z małymi szkołami biznesu. Uniwersytet Warszawski bądź Politechnika Wrocławska biją prywatnych konkurentów zapleczem akademickim, ale już nie poziomem przygotowania absolwentów czy programami nauczania. Nie jest prawdą, że najlepsze uczelnie prywatne są dopiero w piątej dziesiątce szkół wyższych w Polsce - jak wynika z rankingu "Perspektyw" i "Rzeczpospolitej". Pod pewnymi względami, choćby jakości programów, dominowałyby one w pierwszej dziesiątce, pod innymi (tzw. prestiż akademicki) - nie. Dlatego nie klasyfikujemy uczelni według jednego zestawu kryteriów, lecz uwzględniamy ich specyfikę. Absurdem jest wspólne klasyfikowanie akademii sztuk pięknych czy muzycznych z politechnikami bądź akademiami rolniczymi. Jak określić wartość grafików czy muzyków w porównaniu z ekonomistami bądź inżynierami? Nieporozumieniem jest pytanie czołowych firm (jak zrobił to "Newsweek"), z jakich uczelni absolwentów zatrudniają, bo przewagę będą miały szkoły dające praktyczną wiedzą, na przykład w dziedzinie zarządzania biznesem.
W rankingu "Wprost" - w przeciwieństwie do konkurencyjnych rankingów - praktycznie nie bierzemy pod uwagę oceny tzw. środowiska akademickiego, co decyduje o prestiżu uczelni. Unikamy w ten sposób głosowania utytułowanych kolegów na kolegów i wycinania prywatnej konkurencji. Uwzględnienie kryterium "prestiżu" zafałszowuje jakość nauczania nie tylko w dziedzinach biznesowych, ale także informatyki, socjologii czy psychologii, gdzie uczelnie prywatne już dystansują państwowych konkurentów. Ranking "Wprost" opiera się prawie wyłącznie na mierzalnych kryteriach. Uczelnie wypełniają obszerną ankietę (31 pytań w wypadku szkół niepublicznych, 26 w wypadku publicznych, 17 - w odniesieniu do studiów MBA). Podane przez uczelnie dane są potem weryfikowane (na podstawie najnowszych danych MEN, GUS, KBN, tzw. indeksu filadelfijskiego). Za podanie nieprawdziwych danych odejmujemy punkty w końcowej klasyfikacji (2 punkty za każdą nieprawdziwą informację).
Ranking "Wprost" jako jedyny w Polsce uwzględnia wszystkie uczelnie, którą mają absolwentów (w wypadku szkół utworzonych z kilku wcześniej istniejących - uwzględniamy absolwentów tamtych uczelni). Zatem jest to jedyny ranking obejmujący całą ofertę rynku edukacyjnego (z wyjątkiem szkół oficerskich - wojskowych i policyjnych - oraz teologicznych, które kształcą innego rodzaju specjalistów). Konkurenci oceniają co najwyżej trzecią część rynku.
Ranking szkół wyższych "Wprost" jest przede wszystkim przewodnikiem dla maturzystów i absolwentów (w wypadku studiów MBA). Natomiast dla samych uczelni i środowiska akademickiego jest sprawdzianem jakości oraz oceną ich pracy.
Stanisław Janecki
Ranking - skrót: Pełny ranking w najnowszym, 1068 numerze "Wprost", w sprzedaży od poniedziałku 12 maja.
Szkoły publiczne - uniwersytety
1. Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu
2. Uniwersytet Warszawski
3. Uniwersytet Jagielloński
4. Uniwersytet Wrocławski
5. Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
Uczelnie techniczne
1. Politechnika Wrocławska
2. Politechnika Warszawska 3. Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie
4. Politechnika Poznańska 5. Politechnika Śląska
Uczelnie medyczne
1. Akademia Medyczna w Poznaniu 2. Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie
3. Akademia Medyczna w Warszawie
4. Uniwersytet Medyczny w Łodzi*
5. Śląska Akademia Medyczna w Katowicach
Uczelnie ekonomiczne
1. Szkoła Główna Handlowa w Warszawie
2. Akademia Ekonomiczna w Poznaniu
3. Akademia Ekonomiczna w Krakowie
4. Akademia Ekonomiczna w Katowicach
5. Akademia Ekonomiczna we Wrocławiu
Niepaństwowe wyższe szkoły biznesu i zarządzania
1. Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania im. Leona Koźmińskiego w Warszawie
2. Wyższa Szkoła Biznesu - National Louis University w Nowym Sączu
3. Wyższa Szkoła Ubezpieczeń i Bankowości w Warszawie
4. Wyższa Szkoła Bankowa w Poznaniu
5. Wyższa Szkoła Zarządzania - The Polish Open University w Warszawie.
Pełny ranking w najnowszym, 1068 numerze "Wprost", w sprzedaży od poniedziałku 12 maja.
W numerze także: Biało-Polacy (Jak rozpoznać Żyda po twarzy, anarchistę po ubiorze - 10 tys. nastolatków "wyszkolą" tego lata w Polsce neonaziści.)
Nibyland Polen (W odczuciu niemieckich elit politycznych, RP wciąż pozostaje nibylandem niedorozwiniętego społeczeństwa nieudaczników.)