W poniedziałek 27 grudnia Andrzej Duda podjął decyzję ws. „lex TVN”. Prezydent zdecydował, że zawetuje kontrowersyjną ustawę, czyli odeśle ją do Sejmu do ponownego rozpatrzenia. To jedenasta ustawa, którą wetuje prezydent Duda.
Weto, czuli jedna z najważniejszych kompetencji głowy państwa
W polskim systemie legislacyjnym prezydent jako głowa państwa musi podpisać każdą przyjętą przez Parlament ustawę przed opublikowaniem jej w Dzienniku Ustaw. Prezydent, jeśli ma wątpliwości konstytucyjne, powinien skierować ustawę do Trybunału Konstytucyjnego.
Z kolei jeśli sam uważa, że ustawa z jakiegoś powodu nie powinna wejść w życie, może odesłać ją do ponownego rozpatrzenia przez Sejm, co popularnie nazywa się prezydenckim wetem.
Weto może być odrzucone przez Sejm kwalifikowaną większością 3/5 głosów przy obecności przynajmniej połowy ustawowej liczby posłów. Jeśli weto zostanie odrzucone, to Prezydent musi daną ustawę podpisać.
Praktyka ostatniej kadencji pokazuje jednak, że w większości przypadków weta prezydenta nie są w ogóle poddawane pod głosowanie, a więc zawetowane ustawy przepadają pod koniec kadencji Sejmu.
Pierwsze weta Andrzeja Dudy – cztery ustawy uchwalone za rządów PO-PSL
Pierwszą ustawą zawetowaną przez prezydenta Andrzeja Dudę była ustawa o uzgodnieniu płci, która miała ułatwić prawną możliwość formalnej zmiany płci, bez konieczności pozywania swoich rodziców, co w takich przypadkach ma miejsce obecnie.
Projekt ustawy o uzgodnieniu płci autorstwa Anny Grodzkiej podpisany przez posłów Ruchu Palikota wpłynął do Sejmu jeszcze w 2013 roku, ale przez półtora roku trwały nad nim prace w komisji. Wreszcie Sejm z poprawkami Senatu uchwalił go ostatecznie we wrześniu 2015 roku, gdy od miesiąca prezydentem był już Andrzej Duda.