"Irlandczycy pokazali, że wiążą swą przyszłość i przyszłość swoich dzieci z Europą. Chcą, by Irlandia pozostała w sercu Europy" - powiedział Cowen na konferencji prasowej w Dublinie.
Według danych z 33 na 43 okręgi wyborcze nowy unijny traktat poparło około 66,8 proc. głosujących, przeciw było 32,8 proc., czyli dwa razy mniej - podała w sobotę po południu irlandzka telewizja RTE 1. Najwyższe poparcie - 81,7 proc. - odnotowano w okręgu wyborczym Dublin-Południe. Pełne wyniki mają być znane późnym popołudniem.
To bardzo duże zwycięstwo i ogromna zmiana w postawie Irlandczyków, zważywszy, że w pierwszym referendum w sprawie Traktatu z Lizbony w czerwcu 2008 roku przeciwko było 53.4 proc. głosujących i 46,6 proc. "za".
Zdecydowanie wyższa była też frekwencja i wyniosła 58,8 proc., podczas gdy w 2008 roku - 52,7 proc.
Premier Cowen podziękował partiom opozycyjnym, które wsparły rząd w kampanii na rzecz ratyfikacji Traktatu z Lizbony przez Irlandię. Wyraził przekonanie, że "zwycięstwo umożliwiły gwarancje", jakie Irlandia uzyskała od partnerów w UE po pierwszym referendum: Traktat z Lizbony nie będzie wchodził w irlandzkie kompetencje dotyczące zakazu aborcji, neutralności kraju, polityki podatkowej, ponadto Dublin utrzyma stanowisko komisarza w Komisji Europejskiej.
"To bardzo ważna wiadomość dla Europy, dzięki Traktatowi z Lizbony UE będzie sprawniejsza i lepiej widoczna na arenie międzynarodowej, bardziej skuteczna w walce ze zmianami klimatycznymi i polityce zagranicznej" - cieszył się w rozmowie z PAP irlandzki eurodeputowany z opozycyjnej Partii Pracy Proinsias De Rossa. Niemal wszystkie partie polityczne, w tym opozycyjne, wsparły rząd w kampanii na rzecz Traktatu z Lizbony, nie wykorzystując referendum jako okazji do osłabienia skrajnie niepopularnego rządu Briana Cowena.
"Przyszłość Europy była dla nas ważniejsza od przyszłości rządu" - powiedział De Rossa. Dla Irlandii - jak ocenił - pozytywny wynik oznacza przede wszystkim nadzieję na szybsze wyjście z recesji. Istniało ryzyko, że inwestorzy odebraliby wynik na "nie" jako oznakę politycznej niestabilności, co podniosłoby koszty obsługi długu irlandzkiego i źle wróżyłoby Irlandii, biorąc pod uwagę 20-miliardową dziurę budżetową.
Eksperci nie mają wątpliwości, że część wyborców, głosujących rok temu przeciw Traktatowi, zmieniła zdanie z właśnie z powodu kryzysu finansowego i gospodarczego, w którym pogrążył się "celtycki tygrys". Kryzys pokazał, że bez pomocy UE i przede wszystkim Europejskiego Banku Centralnego, który zasilił irlandzkie banki sumą 120 mld euro, Irlandia nie poradziłaby sobie. Wielu wyborców - jak ocenia irlandzki ekspert z Center for European Reform (CER) Hugo Brady - obawiało się, że Irlandia może negatywnie odczuć "konfrontację z UE" i dlatego poparli Traktat z Lizbony.
Jego zdaniem oprócz kryzysu na zmianę postaw wyborców wpłynęła najbardziej obietnica złożona przez partnerów w UE, że Irlandia - tak jak każdy unijny kraj - utrzyma w UE swego komisarza pomimo wcześniejszych planów redukcji liczby komisarzy. "Myślę, że to zobowiązanie, iż Irlandia utrzyma komisarza było najważniejsze. Było też łatwe do wyjaśnienia w kampanii. Kryzys i komisarz razem - to zdecydowanie najważniejsze rzeczy, które odpowiadają za zmianę" - powiedział PAP Brady.
Poparcie "tak" było na tyle duże, że nawet lider kampanii na +nie+ Declan Ganley, przewodniczący partii Libertas i sprawca porażki pierwszego referendum, już przed południem, w sobotę, nie czekając na oficjalne wyniki przyznał, że tym razem przegrał. "Gratuluję rządowi, który przeprowadził doskonałą kampanię, obiecał miejsca pracy i ożywienie gospodarcze. Jestem ciekaw, jak teraz się z tego wywiąże" - powiedział.
Na wynik referendum ze wstrzymanym oddechem czekała UE. 4-milionowa Irlandia (zaledwie 1 proc. populacji UE) była bowiem ostatnim krajem, który nie ratyfikował nowego traktatu. Stawka była bardzo wysoka, bo jak zapewniali unijni politycy i eksperci, ani trzecie referendum w Irlandii nie wchodziło w grę, ani renegocjacje Traktatu w UE. Traktat z Lizbony był już przecież odpowiedzią na poprzednią porażkę traktatu konstytucyjnego.
Ratyfikacja Traktatu z Lizbony przez Irlandię oznacza, że do wejścia w życie dokumentu brakuje już tylko podpisów prezydentów Czech i Polski, gdzie parlamenty narodowe ratyfikowały dokument.
"Dziś jest pierwszy dzień nowej przyszłej Europy, zjednoczonej, demokratycznej, skutecznej i silnej. Wraz z nowym traktatem, UE będzie zdolna stawić czoło ważnym wyzwaniom, takim jak kryzys gospodarczy i finansowy w sposób bardziej europejski, spójny i skuteczny" - powiedział były premier Belgii Guy Verhofstadt, obecnie lider frakcji liberalnej w Parlamencie Europejskim. Podkreślił, że teraz "potrzebujemy już tylko podpisów prezydentów (Polski i Czech) ". "To kwestia dni, bo przecież ich parlamenty już ratyfikowały dokument. To polityczna odpowiedzialność, by go podpisać" - dodał.
Historia się powtórzyła. Czteromilionowa Irlandia już po raz drugi kazała na siebie czekać całej UE . Irlandczycy dopiero za drugim razem przyjęli Traktat z Lizbony, tak samo jak w przypadku Traktatu z Nicei, przyjętym za drugim podejściem w 2003 roku.
pap, keb