Święta to wyjątkowy czas. Według badań CBOS-u, dla większości (67%) z nas najważniejsze jest spędzanie czasu rodziną. Nawet gdy nie możemy spotkać się z bliskimi bezpośrednio, staramy się być z nimi w kontakcie – dzwonimy lub wysyłamy im życzenia. Ogromnie ważne jest również przestrzeganie tradycji – przyznaje to aż 38% ankietowanych. A jakie zwyczaje kultywowane są w innych regionach świata?
Świąteczne sporty zimowe
Polskie święta kojarzą się na ogół z biesiadowaniem za stołem. W wielu krajach Boże Narodzenie spędza się jednak aktywnie. W Anglii na przykład co roku odbywa się tradycyjny bieg Mikołajów (zwyczaj ten podpatrzyły i przyjęły u siebie władze Torunia). W stolicy Wenezueli, Caracas, wierni zmierzają do kościołów na rolkach, co powoduje, że w Wigilię zamykany jest cały ruch uliczny. Jeszcze ciekawiej jest w Szkocji. Tam tradycyjna zabawa wymaga bowiem wyjścia na ulicę i... toczenia własnoręcznie wykonanych kul, utworzonych z piór, papieru i drewna. Ich średnica wynosi ok. 50 cm. Żeby zawodom dodać więcej emocji, kule te są wcześniej podpalane.
Zwyczaj obdarowywania się prezentami kultywowany jest w większości krajów, w których żywe są bożonarodzeniowe tradycje. W zależności od regionów Polski, prezenty pod choinką zawdzięczamy różnym postaciom: Świętemu Mikołajowi, Dzieciątku, Gwiazdorowi lub Aniołkowi. We Włoszech rolę świętego Mikołaja przejmuje wiedźma – La Befana. W niektórych krajach świata siły dobra zyskują jednak swą przeciwwagę. W Austrii, Niemczech i Szwajcarii niegrzeczne dzieci obawiać się mogą nie rózgi, ale spotkania z Krampusem – demonicznym kozłem, którego zadaniem jest wymierzanie kar nieposłusznym. Za Krampusa przebierają się najczęściej młodzi mężczyźni, a dziecko porwane przez kozła można wykupić, płacąc alkoholem.
Choinki nie tylko iglaste
Do najbardziej rozpoznawalnych symboli Bożego Narodzenia, występujących praktycznie na całym świecie, należy choinka. Pod nią znajdujemy prezenty; wokół niej gromadzimy się też, śpiewając kolędy. Drzewka te w różnych rejonach świata jednak znacznie różnią się między sobą – w Indiach na przykład w tym celu wykorzystywane są bananowce. Odmienne są także dekoracje. Na Ukrainie do tradycji należy ozdabianie drzewka pajęczyną. Według popularnej tam legendy, grupa pająków pomogła kiedyś biednej wdowie w przygotowaniu choinki, a następnie uczyniła staruszkę bogatą. Na pamiątkę tego wydarzenia do dziś na drzewku wiesza się nie tylko ozdoby w kształcie pajęczyn, ale również plastikowe bądź szklane pajączki. W Niemczech natomiast wśród okrągłych bombek ukryte są również takie, które kształtem przypominają ogórki. Ich znalezienie wróży pomyślność w nadchodzącym roku.
Wigilijne przysmaki
Ogromnie zróżnicowane są również świąteczne dania w różnych stronach świata. Na przykład we Francji elementem tradycji jest spożywanie gęsich wątróbek, a na Grenlandii podstawową wigilijną potrawą jest nadgniłe mięso morskiego ptaka – alki. W Hiszpanii natomiast rolę znanego nam opłatka zajmuje chałwa. Na liście nietypowych dań wigilijnych z pewnością powinna znaleźć się również polska moczka – tradycyjna śląska zupa z piernika, gotowana na wywarze z karpich głów.
W niektórych regionach Polski na wigilijnym stole nie może zabraknąć kutii – potrawy z maku, kaszy, miodu i bakalii. Z daniem tym wiąże się również pewna oryginalna ukraińska tradycja. Podczas wieczerzy kutia jest podrzucana przez biesiadników pod sufit. Ze zwyczajem tym związana jest wróżba: Jeśli potrawa przyklei się do powały – nadchodzący rok będzie udany. Rzucanie jedzeniem w Wigilię praktykuje się również w Słowacji.
„Co kraj, to obyczaj” – mówi znane polskie przysłowie. Wśród świątecznych tradycji znaleźć można zarówno te, które zbliżone są do naszych zwyczajów, jak i te całkiem egzotyczne. Ważne jest jednak przede wszystkim to, by ten wyjątkowy czas móc spędzić z bliskimi... najlepiej w sposób przyjęty w danej części świata!