Jak przekuć zysk w dobro – i odwrotnie

Jak przekuć zysk w dobro – i odwrotnie

Dodano:   /  Zmieniono: 
Sadzonka
Sadzonka Źródło: Fotolia / amenic181
Moda, przymus czy sposób na sukces? Jedno jest pewne: bez działań wpisujących się w społeczną odpowiedzialność biznesu trudno robić poważny biznes.

Najkrócej założenia społecznej odpowiedzialności biznesu streścił… Spiderman. W ostatniej filmowej adaptacji przygód człowieka pająka z 2014 r. bohater w momencie zadumy przypomina sobie radę i przestrogę wujka, który zawsze mu powtarzał: „Wraz z wielką mocą przychodzi wielka odpowiedzialność”. Zdanie to, przypisywane również francuskim rewolucjonistom i amerykańskim mężom stanu, oddaje credo społecznej odpowiedzialności biznesu (ang. corporate social responsibility, CSR). Od opłacania edukacji pracownicom szwalni w Indiach, przez zbiórki na cele dobroczynne, aż po ochronę środowiska, największe firmy angażują się w przedsięwzięcia, które nie przynoszą finansowego zwrotu jak wszystkie inne inwestycje.

Ekonomia a moralność

Podstawą podejścia CSR jest przekonanie, że ekonomia i moralność nie są wcale rozdzielne, a kapitalizm nie jest wyłącznie krwiożerczą walką o zysk. Wręcz przeciwnie, działalność gospodarcza, tak samo jak każda inna aktywność człowieka, powinna podlegać zasadom etyki. Już w XIX w. amerykański producent stali i filantrop Andrew Carnegie po napatrzeniu się na nędzę pracowników swoich fabryk doznał olśnienia i stwierdził, że niewidzialna ręka rynku nie ureguluje wszystkich zjawisk społecznych, a kapitalizm jest dobry o tyle, o ile przedsiębiorcy z nieprzymuszonej woli też chcą coś dać od siebie. Myślał mniej więcej to samo, co chcieli przekazać twórcy Spidermana: wraz z wielką siłą, na barki biznesmena spada wielka odpowiedzialność za ludzi. Można ją przyjąć lub odrzucić. Sam Carnegie wierzył, że dobroczynność i odpowiedzialność powinna stać się normą. Nie prawną, ale moralną, która choć niezapisana w żadnym kodeksie, jest stosowana przez wszystkich. – Społeczna odpowiedzialność biznesu w XXI w. stała się normą postępowania – potwierdza prof. Sarah Ashwin, która wykłada historię tego zjawiska w London School of Economics. – Stała się powszechnie oczekiwanym elementem strategii firmy – dodaje. – Coraz częściej menedżerowie zakładają, że jeśli firma nie wykaże się przed światem pozytywnym wpływem na dobro wspólne i społeczności, w których działa, poniesie straty wizerunkowe – dodaje Ashwin. A te mogą się przełożyć na ubytki finansowe, żeby nie uciekać za daleko od bilansów i zestawień, którymi na co dzień żyją menedżerowie i właściciele spółek.

Co się opłaca

O tym, że biznes jest grą, wie każdy przedsiębiorca. Dlaczego ciężko wywalczone w niej pieniądze przeznaczać na spełnianie potrzeb innych? Część ludzi robi to zwyczajnie z dobrego serca. Wielu kieruje się motywacją religijną. Badania zlecone dwa lata temu przez telewizję BBC w Wielkiej Brytanii pokazały, że osoby wierzące chętniej i więcej pieniądzy wpłacają na działalność dobroczynną, w porównaniu do niewierzących. Okazało się również, że najwięcej na dobroczynność wydają sikhowie i żydzi, za którymi plasują się kolejno chrześcijanie, hindusi oraz muzułmanie. – Gdy zaczynałem studiować, podstawowe zasady nauczania społecznego Kościoła, jak dobro wspólne, solidarność, pomocniczość, uważano za anachroniczne, kościelne prawidła – mówił dominikanin i duszpasterz przedsiębiorców o. Maciej Zięba w wywiadzie dla Forum Odpowiedzialnego Biznesu. – Teraz przeżywają one swój renesans właśnie w idei społecznej odpowiedzialności. Stopniowo dochodzi do świadomości ludzi, że biznes nie jest grą, w której jedynie pożerani są słabsi, ale że świat ma wiele innych wymiarów, w których biznes jest także graczem. Do tych, do których nie tafia religia, przemawia nauka. Badania z dziedziny teorii gier sugerują, że altruizm jest opłacalny, choć na wymierne zyski trzeba często poczekać. Wykazali to ostatnio twórcy symulacji systemów społecznych Alexander Stewart i Joshua Plotkin z Uniwersytetu w Pensylwanii. – W procesie ewolucji samolubność początkowo daje przewagę, ale na dłuższą metę nie ma szans – twierdzi Plotkin. Dobre relacje z pracownikami, lokalną społecznością czy dostawcami mogą przynieść firmie wymierne korzyści.

Kompleks studenta Oksfordu

Działalność w duchu odpowiedzialności społecznej stała się normą przede wszystkim w największych firmach działających w obrębie cywilizacji zachodniej. Zostawiając na chwilę fakt, że podejmowane inicjatywy są różnej jakości, trzeba zauważyć, iż przyszłość CSR rysuje się w jasnych barwach. Jak wynika z badań socjologicznych, dla pokolenia millenialsów, czyli osób urodzonych w latach 1980-2000, społeczna odpowiedzialność jest niezmiernie ważna. Według raportu Social Impact Study nowojorskiej firmy Cone Communications 78 proc. millenialsów przed wysłaniem podania o pracę sprawdza działania prospołeczne firmy, do której aplikują. Wracając natomiast do jakości przedsięwzięć związanych z CSR: jest coraz lepiej. – Kilkadziesiąt lat temu wystarczały podstawowe projekty – mówi menedżer jednej z dużych prywatnych firm działających w branży IT w Polsce. – Ale teraz robią to wszyscy. Można powiedzieć, że dopadł nas kompleks Oksfordu. Nowi studenci jednej z najlepszych uczelni świata z reguły są przyzwyczajeni do własnej wyjątkowości – dopóki nie przekroczą progu szkoły. Tam nagle się orientują, że takich jak oni jest wielu. Muszą więc ostro pracować, aby co najmniej nie odstawać. Podobnie jest z projektami CSR. Nawet firmy o najlepszej reputacji nieustannie szukają nowych projektów, aby nie zostać w tyle.

Dobroczynność pomierzona

Konkurencję na polu odpowiedzialności społecznej mierzy się wskaźnikami reputacji oraz efektywności zaangażowania firm w działalność CSR. Jeden z nich tworzy od 18 lat działająca w Bostonie i Kopenhadze organizacja Reputation Institute. Ostatni ranking, z końca 2015 r., grupujący firmy inwestujące najwięcej w różne dziedziny odpowiedzialności społecznej (np. ochrona klimatu czy zrównoważony rozwój) uznaje za najbardziej odpo-

wiedzialnych Google, BMW, Walt Disney Company, Microsoft, Daimler, Lego, Apple, Intel, Rolls-Royce oraz Rolex. Przykład lidera rankingu, czyli Google, pokazuje, jak bardzo liczy się pomysł, niekoniecznie trzeba wydawać pieniądze. Firma z Mountain View wykorzystała dostęp do rzeszy potencjalnych dobrodziejów (pod koniec 2015 r. z jej największych usług, takich jak wyszukiwarka, a także YouTube, Android, Google Maps, korzystało ponad miliard osób). Gdy w 2015 r. Google rozpoczęło kampanię zbierania pieniędzy na rzecz migrantów i uchodźców, postawiło sobie za cel zdobycie 11 mln dolarów. Po zalogowaniu się na konto Google, np. pocztę Gmail, użytkownicy otrzymywali informacje o zbiórce i prośbę o wpłacenie choćby dolara. Jedenaście milionów zostało zebranych… w dwa i pół dnia. Pieniądze zasiliły konto organizacji charytatywnych, takich jak Lekarze bez Granic i Międzynarodowy Komitet Ratunkowy.

W Polsce firmy wyróżniające się na polu odpowiedzialności społecznej grupuje na przykład RESPECT Index, jeden z indeksów warszawskiej giełdy. W roku 2015 znalazły się w nim 23 spółki. Jeśli popatrzeć na podejmowane przez nie inicjatywy, ważnym wspólnym mianownikiem okazuje się edukacja. PGE Polska Grupa Energetyczna otrzymała w 2015 r. pierwsze miejsce wśród firm z branży energetycznej w konkursie „Liderzy Filantropii” za przekazanie na cele charytatywne ponad 6 mln zł. Firma inwestuje m.in. w projekty edukacyjne dotyczące oszczędzania zużycia energii elektrycznej. Z kolei Enea z pomocą wolontariuszy od lat prowadzi m.in. zajęcia „Pierwsza pomoc – ratownictwo przedmedyczne”. Instruktorzy co roku uczą kilkanaście tysięcy młodych osób, co zrobić, gdy są świadkami wypadku, i jak należy się zachować przed przyjazdem pogotowia, aby ocalić ludzkie życie.

Sukcesy na polu edukacyjnym ma też Bank Zachodni WBK, który wspiera szkolnictwo wyższe oraz prowadzi edukację dla młodszych, w bardzo nietypowy i angażujący sposób – m.in. wydając komiksy na tematy ekonomiczne i gry komputerowe uczące podstaw ekonomii. W promowanej przez bank grze „Twój Budżet Rodzinny” gracz może się wcielić w osobę planującą budżet domowy. „Czy stać nas na samochód? Czy nie wzięliśmy zbyt wielu pożyczek? Skąd wziąć pieniądze na sfinansowanie studiów syna? Sprawdź się w zarządzaniu budżetem wirtualnej rodziny!” – zachęca graczy strona z grą (TwojBudzetRodzinny.pl). Najlepsi gracze otrzymali od banku bony na 1000 zł. Bez wątpienia są beneficjentami strategii CSR BZ WBK.

Więcej możesz przeczytać w 22/2016 wydaniu tygodnika Wprost.

Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App StoreGoogle Play.

Spis treści tygodnika Wprost nr 22/2016 (1738)

  • Jak zepsuć ideę29 maj 2016, 20:00Czasem wielka idea może odmienić losy narodów, ale wielka idea głupio użyta zawsze kończy się klęską. Warto o tym pamiętać w chwili, kiedy wydaje nam się, że nasze racje mogą wyrastać ponad głowami zwykłych wyborców.  1. Za każdym razem, kiedy...3
  • 500 plus odsetki29 maj 2016, 20:00Jak się okazuje, niektóre z nich wykorzystują rządowe środki, żeby na tym zarobić. Stanisław Łukaszczyk, wójt Bukowiny Tatrzańskiej, tłumaczy, że to wszystko przez niesprawny system informatyczny i przedłużające się negocjacje z bankiem. Bukowina...8
  • Zbliża się koniec ery antybiotyków?29 maj 2016, 20:00Przypadek ujawniony w ubiegłym tygodniu w Stanach Zjednoczonych przez Centra Kontroli i Prewencji Chorób (CDC), agencję rządową zajmującą się kontrolą i zwalczaniem chorób zakaźnych, po raz kolejny zdaje się sygnalizować, że medycyna przegrywa...10
  • Bunt przeciw rewolucji29 maj 2016, 20:00Związkowe walki z policją.11
  • Trio do Rio29 maj 2016, 20:00Igrzyska Olimpijskie12
  • Banknoty kontra bitcoiny29 maj 2016, 20:00Emma Luxton ze Światowego Forum Ekonomicznego przekonuje, że śmierć czeków, wzrastające użycie kart kredytowych i debetowych, a także cyfrowe innowacje takie jak PayPal i Bitcoin wydeptały już całkiem wyraźną ścieżkę do świata bez gotówki. Badania...13
  • Zagadka tygodnia: dlaczego Ogórek nie śpiewa?29 maj 2016, 20:00Zdarzyło się jutro14
  • Apostołowie polskiej wolności29 maj 2016, 20:00O części z nich piszą w podręcznikach, o innych zapomniano. O jednych piszą prawdę, o innych półprawdy, są też tacy, których legenda opiera się na kłamstwie pierworodnym.16
  • Wolność jest w Polsce olbrzymia29 maj 2016, 20:00Wykonaliśmy ogromny skok ekonomiczny. W 1989 r. byliśmy bankrutem, a teraz doganiamy pod względem PKB takie kraje jak Grecja czy Portugalia.20
  • Koncesja na wolność29 maj 2016, 20:00Dwadzieścia siedem lat temu Polacy mieli nadzieję, że czas opresji skończył się na stałe. Dziś wiedzą, że wolność nie jest w naszym kraju prawem, ale przywilejem.23
  • Większość jest głupia29 maj 2016, 20:00Demokracja to jeden procent historii ludzkości – i nieodmiennie kończyła się zalewem głupoty i korupcji: Ateny i Rzeczpospolita... Trzeba obalić ten ustrój – mówi Janusz Korwin-Mikke, prezes partii KORWiN, poseł do Parlamentu Europejskiego.26
  • W stronę średniowiecza29 maj 2016, 20:00Potrzeba silnego Ojca, który powie, co robić, skarci, gdy trzeba i zapewni porządek, tkwi w znacznej części z nas, zapewne jeszcze od czasów zaborów. Kaczyński potrzebę tę zaspokaja. Dla mnie to dramat – mówi prof. Magdalena Środa, filozof, etyk.27
  • Można było lepiej29 maj 2016, 20:00Naszą bolączką jest poprawiające rynek państwo – mówi Robert Gwiazdowski, prawnik, komentator gospodarczy, ekspert w dziedzinie podatków w Centrum im. Adama Smitha.28
  • Fanatycy równości29 maj 2016, 20:00Jedną z cech dzisiejszej dzisiejszej debaty publicznej jest totalne pomieszanie pojęć. I łatwość z jaką używa się mocnych określeń w celu zaatakowania przeciwników.29
  • Gdzie teraz świecą zgasłe gwiazdy polityki29 maj 2016, 20:00Zaliczali się do najbardziej wpływowych polityków. Wystarczyło pół roku, byśmy o nich całkowicie zapomnieli. Scena polityczna świetnie się bez nich obywa, a wyborcy nie tęsknią. Każdy z nich upadał inaczej, wmawiając sobie i innym, że mieli dość...30
  • Kopacz należy do naszej rodziny29 maj 2016, 20:00Dostałam od męża samochód, bo mój mąż jest koszmarnym kierowcą. Nigdy nie przekracza 50 km/h i prowadzi fatalnie – mówi „Wprost” Anna Kamińska, menedżer ds. marketingu i komunikacji, żona Michała Kamińskiego.34
  • Super-Polki29 maj 2016, 20:00Wywodzą się z pokolenia trzydziestolatków, wydawałoby się najbardziej straconego w Polsce. Tymczasem to właśnie im udaje się bez kompleksów robić fantastyczną karierę na Zachodzie i spełniać swoje najskrytsze marzenia.36
  • Jak wychować szczęśliwego jedynaka29 maj 2016, 20:00Samolubny, nieradzący sobie w kontaktach społecznych – taki stereotyp jedynaka pokutuje od wieków. Wiemy, co zrobić, żeby nie był prawdziwy. Edyta Żółtowska-Górska, psycholog dziecięcy wysłuchała Magda Kozińska43
  • Ranking: Najbardziej dochodowe kierunki studiów7 cze 2016, 15:48Tuż po ukończeniu studiów na rynku pracy najlepiej radzą sobie prawnicy z dyplomem warszawskiej SWPS. Równie skuteczni w znajdowaniu pracy są absolwenci farmacji z UM z Poznania. Ich pierwsza pensja to ponad 4 tys. zł.44
  • Polska, Chiny czy Emiraty? Gdzie Polacy pojadą na wakacje29 maj 2016, 20:00Polacy przestraszyli się terrorystów. Wolą spędzić lato w Polsce lub jechać tam, gdzie wydaje im się bezpiecznie. Bliski Wschód omijają szerokim łukiem.46
  • Będą pieniądze na innowacje29 maj 2016, 20:00Wspieranie projektów zgodnie z zasadą „od pomysłu do rynku” służących zwiększeniu innowacyjności i konkurencyjności firm należy do unijnych priorytetów. Przed przedsiębiorcami otwierają się nowe szanse.52
  • Jak się robi biznes na dzieciach29 maj 2016, 20:00Przedszkolaki z RPA bawią się w piaskownicy polskimi grabkami i łopatką. Amerykanie budują z naszych klocków modele Titanica. Polskimi zabawkami chce się bawić cały świat.54
  • Zyski w dół, płace w górę29 maj 2016, 20:00Ponad 17 lat musi pracować statystyczny Polak na roczną pensję prezesa giełdowej spółki. Najwięcej zarabiają szefowie spółek Skarbu Państwa, mimo że same spółki notują straty.56
  • Czar dużego parkietu29 maj 2016, 20:00Notowane na NewConnect firmy uciekają na główny parkiet GPW. Inwestorom raczej nie zagwarantuje to zysków, ale spółki zyskują prestiż i większą płynność.60
  • Polskie firmy uhonorowane29 maj 2016, 20:00Optymizm i patriotyzm gospodarczy zdominowały 23 maja salę notowań warszawskiej giełdy. W siedzibie GPW odebrali nagrody zwycięzcy trzech rankingów tygodnika „Wprost”: największych, najszybciej rozwijających się oraz odnoszących sukcesy za granicą...62
  • Cel uświęca środki – pozyskiwanie dowodów z naruszeniem przepisów29 maj 2016, 20:00Mimo licznych głosów krytyki ze strony polityków oraz wybitnych przedstawicieli nauki zajmujących się prawem karnym 15 kwietnia 2016 r. został zmieniony art. 168a kpk.65
  • KOD czeka los węgierskiego salami29 maj 2016, 20:00Polscy politycy mogliby się wiele nauczyć, obserwując Węgrów. Nie tylko rząd może nauczyć się sprytu Orbána, ale też polska opozycja, patrząc na węgierską, mogłaby zrozumieć, że jej projekt o nazwie KOD prowadzi ją na manowce.66
  • Czekając na Turków29 maj 2016, 20:00Fatalne porozumienie z Ankarą nie uchroni Europy przed nową falą imigracji. Co najwyżej zamiast Syryjczyków i Afgańczyków do strefy Schengen wjadą Turcy.69
  • Jeszcze zagram ze Stonesami29 maj 2016, 20:00Zagranie koncertu, a później rozluźnienie i impreza z pięknymi kobietami! To jest prawdziwy rock and roll. Nawet zmęczenie zawsze można jakoś przewalczyć – mówi Jan Borysewicz, lider Lady Pank i żywa legenda polskiego rocka.72
  • Crowe i Gosling – równi goście29 maj 2016, 20:00Kiedy goście na imprezie zaczną się bić trzeba płynąć z prądem. Z takiej bójki też można zrobić coś fajnego – mówią twórcy fi lmu „Nice Guys. Równi goście”, reżyser Shane Black i producent Joel Silver.76
  • John Paul II Superstar29 maj 2016, 20:00Historię opowiada się w Polsce przede wszystkim w filmach, a nie musicalem historycznym. Postanowiliśmy spróbować – mówi Michał Kaczmarczyk, który jest autorem scenariusza i jednym z pomysłodawców przedsięwzięcia. Pomysł na „Karola” pojawił się...77
  • Układ trzech mocarstw29 maj 2016, 20:00Podpisane przed 100 laty tajne porozumienie francusko-brytyjskie Sykes-Picot uważane jest za źródło wszelkiego zła na Bliskim Wschodzie. Mało kto pamięta, że trzecim uczestnikiem była Rosja, sięgająca po panowanie w regionie.80
  • I kto tu jest silny29 maj 2016, 20:00W Polsce tradycję powielają nawet ci, którzy w dni powszednie z nią walczą. To nie zarzut, ale raczej dowód uznania.88
  • Celiakia, czyli życie bez chleba29 maj 2016, 20:00Dieta bezglutenowa ostatnio robi zawrotną karierę, zarówno w mediach, jak w restauracjach, klubach fitness i prywatnych domach. „Nietolerancję glutenu” rozpoznaje u siebie coraz więcej Polaków, a wielu zaklina się, że to właśnie diecie...90
  • Gluten bez tajemnic29 maj 2016, 20:00Obecna pszenica bardzo różni się od tej sprzed 50 lat już na poziomie chromosomalnym. I szkodzi coraz większej liczbie osób – mówi Małgorzata Źródlak, prezes Polskiego Stowarzyszenia Osób z Celiakią i na Diecie Bezglutenowej.96
  • Lekarstwo na talerzu29 maj 2016, 20:00Dieta w cukrzycy typu 2 to podstawa. Nie tylko reguluje poziom glukozy w organizmie, ale w niektórych przypadkach sprawia, że choroba ustępuje.98
  • Bolesne mleko29 maj 2016, 20:00Nietolerancja laktozy może być objawem groźnych chorób, takich jak celiakia.100
  • Klinika ciała i duszy29 maj 2016, 20:00Potrzeby naszych klientów są dla nas autentycznie ważne – mówi Elżbieta Gozdecka, dyrektor Profemed Medycyna Estetyczna.102
  • Czego nie lubią nasze uszy29 maj 2016, 20:00O tym, jak dbać o słuch i co może zaszkodzić naszym uszom, mówi dr n. med. Elżbieta Włodarczyk, ordynator oddziału w Klinice Audiologii i Foniatrii w Światowym Centrum Słuchu w Kajetanach.104
  • Najwięksi grają lokalnie29 maj 2016, 20:00Zdanych Stowarzyszenia Sprzedaży Bezpośredniej wynika również, że w minionym roku wartość całego sektora sprzedaży bezpośredniej osiągnęła 3,1 mld zł. W porównaniu z rokiem 2014 rynek ten wzrósł o 4 proc. Taka dynamika utrzymuje się od lat106
  • Bezpieczeństwo: nie pytaj „czy”, ale „jak”29 maj 2016, 20:00Z zagrożeniem informatycznym jest trochę tak jak z wypadkami drogowymi: często wydaje nam się, że nas nie dotyczą. A właściwie to gorzej, bo na drodze z reguły zachowujemy choć minimum ostrożności108
  • Jak przekuć zysk w dobro – i odwrotnie29 maj 2016, 20:00Moda, przymus czy sposób na sukces? Jedno jest pewne: bez działań wpisujących się w społeczną odpowiedzialność biznesu trudno robić poważny biznes.110
  • CSR pod napięciem29 maj 2016, 20:00PGE Polska Grupa Energetyczna prowadzi biznes odpowiedzialny społecznie. Rekultywacja dawnych wyrobisk, edukacja dzieci i młodzieży, bliska współpraca z lokalnymi społecznościami to tylko niektóre przejawy takiego rozumienia biznesu.116
  • Człowiek człowiekowi ratownikiem29 maj 2016, 20:00Program ratownictwa przedmedycznego był inicjatywą pracowników Enei. Ci przeszkoleni w udzielaniu pierwszej pomocy sami zaczęli szkolić innych. Do dziś przekazali swoje umiejętności już ponad 33 tys. osób.117
  • Jazda do banku29 maj 2016, 20:00Nauka jazdy z rajdowcami, gry ekonomiczne dla twoich dzieci oraz koncerty muzyki klasycznej. W dziedzinie ambitnych projektów społecznych Bank Zachodni WBK gra pierwsze skrzypce.118
  • Siła innowacji oparta na tradycji29 maj 2016, 20:00Chcemy działania CSR, czyli z dziedziny społecznej odpowiedzialności biznesu, kierować do całych rodzin, bo relacje rodzinne są silnie wpisane w naszą historię i w tym kierunku rozwijamy swoje produkty – mówi Katarzyna Milanovic, dyrektor...120
  • Z misją29 maj 2016, 20:00W Żywiec-Zdrój wierzymy, że misją firmy powinno być aktywne działanie na rzecz wspólnego dobra. Na co dzień zachęcamy ludzi, by pili zdrowiej, i jesteśmy po stronie natury – mówi Edyta Krysiuk-Kowalczyk, dyrektor ds. zapewnienia jakości i ochrony...122