Tłusty pączek

Dodano:   /  Zmieniono: 5
Czy zajadając się pączkami w tłusty czwartek, pamiętaliśmy, że to jedno z najbardziej tradycyjnych polskich ciast?
O kreplach, czyli pączkach właśnie, pisał wszak już sam Mikołaj Rej z  Nagłowic w swoim „Żywocie człowieka poczciwego". Od XVI w. przepis na  pączki niewiele się zmienił i to magiczne ciastko wciąż cieszy nas tak samo. Pachnący pączek od zawsze był znakiem szczęścia, zaś niezjedzenie go w tłusty czwartek przynosić miało nieszczęście połączone z  niewyobrażalną chudością. Warto pamiętać, że w dawnych czasach szczupła figura nie była tak cenna jak obecnie, bo stanowiła dowód niskiej proweniencji i marnego zdrowia.

Moje najpiękniejsze wspomnienie związane z pączkami łączy się, a jakże, z latami dziecięcymi. Miałam wtedy lat 14 i zimowe wakacje spędzałam z rodziną w Dolinie Chochołowskiej. Moja mama z niewiadomych dla mnie do dzisiaj powodów zapięła mi na nogach narty i  kazała na nich jeździć. Koszmar. Z tarapatów uratowała mnie pani Lunia, cudowna starsza pani ze Lwowa, która prowadziła w okolicy kawiarenkę zwaną Chatką Baby Jagi. Widząc, jak posyłam podłym nartom nienawistne spojrzenia, zaprosiła mnie do siebie i poczęstowała najlepszym pączkiem, jaki jadłam w życiu. Ciemna, wysmażona skorupka skrywała w sobie absolutnie niebiańskie wnętrze, delikatne, pyszne, rozkwitające w ustach kwiatem róży.

Podobnie wspominam moje krótkie powroty z Madrytu do  Warszawy na początku lat 80. Z lubieżną fascynacją pożerałam wtedy sterty pączków w pewnej cukierni na Nowym Świecie. Pączki od Bliklego –  dałabym się za nie pokroić. Wtedy. Dziś... No cóż, dziś marzę o tym, żeby ktoś za pomocą magicznej różdżki cofnął mnie w czasie, żebym znów mogła spróbować tamtych pączków – lekko płaskich, tłustych, idealnie wysmażonych, najpiękniej polukrowanych, pokrytych idealnie wysmażoną skórką pomarańczową i tak pysznych, że nic nie mogło się z nimi równać. I wtedy, i teraz. Tymczasem najlepsze pączki na świecie zmuszona jestem robić sama, starając się dobić klasą do tych, które pamiętam. Słyszę oczywiście o swoich pączkach, że są pyszne, widzę, jak pod Słodkim ustawiają się długie kolejki w każdy tłusty czwartek, i wiem, że moi piekarze pracują non stop od świtu do zmierzchu, ale ja swoje wiem: nic nie przebije smaku tamtych pączków.

Moje bieszczadzkie panie domu podzieliły się ze mną przepisem na  idealnego pączka i pozwoliły, abym i ja podała go dalej. To przepis na  bogato, tu nie będzie taryfy ulgowej – jeśli zatem ktoś dba o linię, niech przestanie czytać. Tych, którzy ostatnie dni karnawału zamierzają spędzić zgodnie z tradycją, informuję, że na 1,5 kg mąki potrzebować będą... 18 jajek. Z 16 zostawiamy tylko żółtka, dwa dodajemy w całości. Najpierw jednak przygotowujemy zaczyn z 15 dag drożdży, szklanki ciepłego mleka z cukrem i mieszamy go z kilogramem mąki. Odstawiamy, niech rośnie. Do rondelka ścieramy skórkę z ekologicznej pomarańczy i  mieszamy ją z dwiema łyżkami cukru i łyżką wody. Gotujemy syrop. 16 żółtek z dwoma całymi jajkami ubijamy do białości z cukrem i wnętrzem dwóch lasek prawdziwej wanilii, najlepiej podgrzewając wszystko w  kąpieli parowej. Klarujemy półtorej kostki masła, lekko schładzamy i  zaczynamy wyrabiać ciasto. Ciepły zaczyn z mąką, ciepły syrop pomarańczowy, ciepłe sklarowane masło, do tego obowiązkowo setka rumu i  dwie łyżki ciepłego smalcu. W trakcie wyrabiania dodajemy resztę mąki i  pracowicie wszystko ugniatamy. Zaręczam, że takie ugniatanie jest lepsze niż najlepsza siłownia. Ciasto jest idealne, gdy pięknie odchodzi nam od  dłoni. Odstawiamy je w ciepłe miejsce i dajemy urosnąć. Potem ciasto wałkujemy na grubość palca i układamy na środku konfiturę w odstępach mniej więcej 7 cm. Konfitura najlepiej z róży, ale równie dobrze sprawdzi się konfitura z wiśni lub nawet śliwkowe powidła. Zawijamy ciasto jak naleśnik i w miejscach, w których wystaje konfitura, wycinamy pączka za pomocą szklanki. Idealnie, nie trzeba niczego lepić. Rozgrzewamy tłuszcz. Pączki smażymy na najlepszym smalcu w szerokim garnku o niskim brzegu. Smalec najlepiej rozgrzać z dwoma surowymi ziemniakami – gdy zaczną się rumienić, wtedy nasz tłuszcz ma najlepszą temperaturę. Sekretem smażenia jest manipulacja temperaturą. Dobrze jest nieco przykręcić gaz po włożeniu partii pączków i rozkręcić go znowu przed smażeniem kolejnej. Usmażone pączki pokrywamy najlepszym, ciągnącym się lukrem i posypujemy skórką pomarańczową, którą wcześniej uczciwie konfitowaliśmy przez trzy dni.

Więcej możesz przeczytać w 10/2011 wydaniu tygodnika Wprost.

Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App StoreGoogle Play.

Spis treści tygodnika Wprost nr 10/2011 (1465)

  • Nieznośna lekkość słów6 mar 2011, 12:00Przepraszam, ale na moment nie o absolutnie najważniejszym lokatorze Wawelu, lecz o jednym z lokatorów trzeciorzędnych. Zażyczył sobie swego czasu Juliusz Słowacki, by język giętki powiedział wszystko, co pomyśli głowa. Chciałeś, Wieszczu? No to...4
  • Na skróty6 mar 2011, 12:00Single mówią „nie" Osoby samotne protestują przeciwko wykluczeniu ich z rządowego projektu „Rodzina na swoim". W ramach tego programu państwo przez osiem lat spłaca mniej więcej połowę odsetek od kredytu na zakup lub budowę...6
  • Orzeł z Wisły6 mar 2011, 12:00„Odpie**** się pan ode mnie" – wypalił mąż Marty Kaczyńskiej Marcin Dubieniecki do dziennikarza, który zadał mu niewygodne pytanie. Jak na kogoś, kto myśli o karierze politycznej, to niezły początek. Pan mecenas najwyraźniej wie,...10
  • Granice wytrzymałosci Schwarzeneggera6 mar 2011, 12:00Teresa Lipowska, czyli Basia Mostowiak z „M jak miłość", przekonuje w internetowym wywiadzie, żeby dać spokój Mroczkom, bo ani jeden, ani drugi nie zamierza zostać aktorem. Pani Tereso, spokojnie. Obejrzałem w życiu sporo odcinków...12
  • Orzeł wylądował6 mar 2011, 12:00Koniec kariery Adama Małysza oznacza, że kończy się dekada zachwytów nad wielkim mistrzem i prób zrozumienia jego tajemnicy. Tajemnicy, która wciąż nie została rozwikłana.14
  • Profil pilota6 mar 2011, 12:00Nie był debeściakiem. nie był dumny ani uparty. Nie był mięczakiem z raportu MAK. Był wojskowym pilotem, który 10 kwietnia 2010 r. prowadził Tu-154.18
  • Oswajanie Belwederu6 mar 2011, 12:00Kobiety powinny stanowczo, bez kompleksów domagać się równego traktowania – mówi pani prezydentowa Anna Komorowska.22
  • Suma wszystkich strachów6 mar 2011, 12:00Tusk rozczarował. Kaczyński – jaki jest, każdy widzi. Napieralskiemu trudno uwierzyć. I co tu robić?26
  • Nie ma reformy bez Platformy6 mar 2011, 12:00PiS u władzy podpaliłoby Polskę. W Republice Weimarskiej nikt nie wiedział, kim będzie Hitler. Ale politycy zwalczający system musieli wiedzieć, że do władzy dojdą naziści albo komuniści – mówi wicemarszałek Sejmu, poseł PO Stefan Niesiołowski.30
  • Bo była kobietą6 mar 2011, 12:00Kilkaset osób przyszło, żeby zobaczyć na własne oczy to sensacyjne, nienormalne wydarzenie. 5 listopada 1906 r. pierwszy raz w historii Sorbony wykład miała wygłosić kobieta. Tą kobietą była Maria Skłodowska-Curie. Właśnie obchodzimy jej rok.35
  • Kisiel bardzo poważny6 mar 2011, 12:00O polityce i społeczeństwie myślał poważnie, bez żartobliwości czy ironii. Warto to przypomnieć – 7 marca 100 lat temu urodził się Stefan Kisielewski.38
  • Komputer nas pogodzi6 mar 2011, 12:00Bo komputer zmienił Lecha Wałęsę. Kiedy krytykowali go ludzie, nie wierzył im. Kiedy sprawdził swoje poglądy w sieci i zobaczył, że się myli, uwierzył. Wyłączył emocje i nie wyłącza komputera.40
  • Tłumaczenie Smoleńska6 mar 2011, 12:00Nie płacze razem ze swoimi bohaterami, woli ich uważnie słuchać. Dlatego dziwiło ją, gdy po katastrofie smoleńskiej polscy dziennikarze zalewali się na wizji łzami. Starała się jednak zrozumieć ich emocje. Jej najnowszy film o Smoleńsku też nie...48
  • Seks w małej wsi6 mar 2011, 12:00Muzyka – pod nóżkę. Piwo za cztery złote. Tabletki ecstasy za pięć. Numerek z pijaną dziewczyną za darmo. W każdy weekend polska wieś tańczy, śpiewa, ćpa, pije na umór i uprawia przygodny seks.53
  • Karoshi po polsku6 mar 2011, 12:00Już w niedzielę myślisz, co się będzie dziać w pracy w nadchodzącym tygodniu? Zaharowujesz się, by spłacić dom i samochód? Poczucie winy nie pozwala ci rozliczać nadgodzin? Urlop wykorzystujesz na szkolenia zawodowe? Jesteś na prostej drodze do...56
  • Sumienie farmaceuty6 mar 2011, 12:00Katoliccy aptekarze, pragnąc życia wiecznego, nie chcą w tym doczesnym wydawać środków antykoncepcyjnych. I chcą to uregulować prawnie.58
  • Pieskie życie6 mar 2011, 12:00Mamy wreszcie w Polsce ludzką odwilż – cieszą się obrońcy praw zwierząt. Podkreślają: w efekcie obywatelskiego oburzenia mężczyźni, którzy zakatowali psa, ciągnąc go za samochodem, poszli do więzienia. Ale wciąż jest wielu ludzi, którzy...61
  • Polscy mistrzowie Niemiec6 mar 2011, 12:00Łukasz Piszczek, Kuba Błaszczykowski i Robert Lewandowski to polski przyczółek w wielkim futbolu. Wraz z Borussią Dortmund są o krok od mistrzostwa Niemiec, którego dotąd nie zdobył żaden Polak. Dlaczego właśnie oni?63
  • Ośmioro małych dyktatorów6 mar 2011, 12:00Ich próżność i nieposkromiona żądza władzy były zapewne jedną z przyczyn wybuchu gniewu Libijczyków. Dzieci Muammara Kaddafiego traktują kraj jak swoją własność. Klan walczy do końca.66
  • Baron von Googleberg6 mar 2011, 12:00Niemiecki minister obrony, Baron zu Guttenberg, poślizgnął się na własnym (choć bogatym w ukradzione innym fragmenty) doktoracie. Stracił stanowisko, ale zapewne nie powiedział jeszcze ostatniego słowa.70
  • Dyplomatnia6 mar 2011, 12:00Alain Juppe, przed laty skazany na banicję z wielkiej polityki, teraz gra rolę zbawcy. Został faktycznie wiceprezydentem.72
  • Terrorysta? Mąż stanu!6 mar 2011, 12:00Od terrorystów walczących z brytyjską okupacją do poważnej partii broniącej Irlandii przed polityką ekonomiczną Unii Europejskiej. Gerry Adams i jego koledzy z irlandzkiej partii Sinn Féin przeszli długą drogę, ale ich apetyty na władzę rosną w...74
  • Bój o miliardy i władzę6 mar 2011, 12:00Republikanie ostrzą noże i chcą cięć wydatków, choć najchętniej zaszlachtowaliby od razu prezydenta. Dla Baracka Obamy to szansa – broni budżetu zwykłych ludzi i swoich marzeń.76
  • Biznes musi być jak rekin6 mar 2011, 12:00Jedyne, co jest stałe w firmie, to ciągła zmiana – żartują współpracownicy Krzysztofa Klickiego. Teraz jego Kolporter szykuje się do wejścia na giełdę.78
  • Nie chcemy zostać za drzwiami6 mar 2011, 12:00Polska musi uczepić się obietnicy, że do udziału w modelowaniu strefy euro zostaną zaproszone także pozostałe kraje, i sprawić, by nie był to rodzaj ulgowego, młodzieżowego biletu wstępu na imprezy dla dorosłych – mówi Janusz Lewandowski,...81
  • Mężczyzna po przejściach6 mar 2011, 12:00Janusz Gajos wraca w filmie „Wygrany”. Nikt tak jak on nie umie zagrać w polskim kinie mężczyzny „po przejściach”, zniszczonego przez władzę, alkohol, życie.84
  • Smutek komediantki6 mar 2011, 12:00Irena Kwiatkowska zmarła 3 marca. Miała 98 lat. Ci, którzy ją znali bliżej, wspominają: – W komediach przypominała Chaplina, humor był u niej zawsze podszyty melancholią.88
  • Outsider6 mar 2011, 12:00Nazywano go wcieleniem diabła, wrogiem ameryki i symbolem upadku kultury zachodniej. Przed tygodniem otrzymał Oscara za ścieżkę dźwiękową do „The Social Network”.90
  • Rower to jest świat6 mar 2011, 12:00Nagrał kilkanaście klasycznych płyt, nakręcił film, wystawia w prestiżowych galeriach. A teraz wydaje książkę. Człowiek renesansu? – To brzmi pretensjonalnie – odpowiada David Byrne.92
  • Tłusty pączek6 mar 2011, 12:00Czy zajadając się pączkami w tłusty czwartek, pamiętaliśmy, że to jedno z najbardziej tradycyjnych polskich ciast?96
  • Dzień Kobiet, czyli stary i nowy mężczyzna6 mar 2011, 12:00Opis: Pod wielkim słonecznikiem widzimy konika polnego Filipa i pszczołę Gucia. Pierwszy z nich stoi i nerwowo gestykuluje, drugi siedzi wpatrzony w sprężystą, wysportowaną sylwetkę konika.97
  • Teletubisie, the true story6 mar 2011, 12:00Telewizja publiczna jest własnością całego narodu. Dlatego właśnie wszyscy mamy prawo wypowiadać się na jej temat. Mamy też prawo opowiadać dowcipy o telewizji oraz uczestniczyć w sondach internetowych „Czy jesteś telefanem czy...97
  • Łatwe, bo za trudne6 mar 2011, 12:00Świat podobnie jak zadania matematyczne dzieli się na sferę trudną i łatwą.98