Hossa na grypie

Dodano:   /  Zmieniono: 
Gospodarka potrafi się szybko uodpornić na każdy "wirus"
Po premierze "Ptaków" Alfreda Hitchcocka w 1963 r. widzowie opuszczający kina nerwowo reagowali na widok każdego wrób-la czy wrony. Ale naprawdę przerażająca jest dopiero wizja wirusa ptasiej grypy przenoszącego się na ludzi i między ludźmi, nawet tymi nie mającymi żadnej styczności z ptactwem. Amerykańskie agencje rządowe, na których raporty powołał się niedawno "The New York Times", szacują koszty możliwej epidemii ptasiej grypy w Stanach Zjednoczonych na aż 450 mld USD i w optymistycznych wariantach przewidują, że do szpitali trafi 700 tys. Amerykanów, z których 200 tys. umrze. Eksperci Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) ostrzegają, że zmutowana ptasia grypa mogłaby szybko zabić na całym globie nawet do 150 mln osób.
Ekonomiczne skutki pandemii ptasiej grypy w tej skali byłyby niewyobrażalne. Przypomnijmy, że dość szybko powstrzymana epidemia SARS (na świecie w jej wyniku zmarło 775 osób), która wybuchła trzy lata temu w prowincji Guangdong w Chinach, w samym 2003 r. przyniosła tylko chińskiej branży turystycznej 17 mld USD strat, zaś straty w handlu były kilkakrotnie wyższe. Ale naprawdę pandemia ptasiej grypy dotknęłaby przede wszystkim gospodarki zamknięte i przeregulowane, a tym samym biedne. Tam, gdzie rządzi wolny rynek, biznes jest w naturalny sposób zaszczepiony przeciwko podobnym kryzysom. Rynek potrafi się bowiem szybko uodpornić na każdy "wirus". Gdy ceny ropy sięgnęły ponad 60 USD za baryłkę, Toyota oświadczyła, że od 2010 r. będzie produkowała wyłącznie auta hybrydowe z napędem elektryczno-benzynowym. Prace nad wykorzystaniem nowych tańszych źródeł energii na całym świecie ruszyły pełną parą. Gdy straty po huraganie Katrina liczyli ubezpieczyciele, amerykańskie kompanie budowlane zaczynały walkę o warte łącznie ponad 200 mld USD zlecenia na odbudowę Nowego Orleanu. Kolejne kryzysy osłabiają gospodarkę na krótką metę, ale z każdego w końcu wychodzi ona wzmocniona. - Nawet po możliwym wybuchu pandemii ptasiej grypy globalna gospodarka powinna dość szybko się otrząsnąć - uważa prof. Witold Orłowski, szef doradców ekonomicznych prezydenta RP.

Szalone kurczaki
W ciągu ostatniego miesiąca kurs akcji amerykańskiego koncernu Tyson Foods, największego producenta drobiu na świecie, wzrósł na giełdzie w Nowym Jorku z około 17,5 USD do ponad 18 USD. O prawie dwa dolary zdrożały w tym czasie akcje amerykańskiego koncernu Yum! Brands - właściciela m.in. sieci restauracji Kentucky Fried Chicken (KFC) na całym świecie. Czyż to nie paradoks? Przecież w Tajlandii, Wietnamie i Indonezji wybito już około 150 mln sztuk drobiu (straty rolników i zakładów mięsnych sięgają 15 mld USD), a w Europie coraz to nowe kraje wprowadzają ograniczenia w handlu drobiem.
Amerykanie i Brazylijczycy - najwięksi producenci kurczaków na świecie - po prostu ufają, że epidemia ich nie dotknie i zdobędą nowe rynki, wypełniając lukę po zagrożonych produktach konkurentów. Dlatego kursy akcji takich koncernów jak Tyson Foods idą w górę. Co prawda, zarobić na sprzedaży drobiu każdemu będzie bardzo trudno, bo trendy żywieniowe zmieniają się równie gwałtownie co w okresie paniki wywołanej epidemią BSE u bydła. Wtedy na przykład w Wielkiej Brytanii, Francji czy Niemczech spożycie wołowiny spadło od 30 proc. do 80 proc. W 2000 r. stek wołowy w dobrej restauracji we francuskim nadmorskim Calais kosztował zaledwie 10-15 zł. Teraz gwałtownie spada sprzedaż drobiu, zwłaszcza tam, gdzie wykryto przypadki ptasiej grypy i jej wirusa H5N1: w Turcji - o 50 proc., w Rumunii - o 30-40 proc., ale także we Francji - o 20 proc., we Włoszech - o 30-40 proc. Nie wiadomo dokładnie, o ile spadło spożycie drobiu w Polsce, ale ceny kurczaków w skupie zmalały o 15-30 proc., co dla tego rynku wartego około 3 mld zł rocznie już oznacza spore straty. Ale nawet takie ciosy nie rujnują na dłuższą metę branży spożywczej. Po prostu zaczynamy jeść inaczej - więcej ryb, warzyw i owoców, czyli nierzadko zdrowiej.
Podobnie rzecz się ma z branżą turystyczną. Niemal każdy sygnał o możliwej epidemii lub zamach terrorystyczny z początku przekłada się na duże straty, by wspomnieć recesję po zamachach na World Trade Center (upadł wówczas m.in. United Airlines, drugi co do wielkości przewoźnik lotniczy w USA). Informacje o rozprzestrzenianiu się ptasiej grypy odbiły się też na notowaniach takich spółek, jak niemiecki koncern turystyczny TUI czy linie lotnicze Cathay Pacific z Hongkongu i Singapore Airlines. W końcu jednak zawsze ruch turystyczny znów rośnie, tyle że podróżujemy już bezpieczniej dzięki zaostrzonym rygorom kontroli, a często także taniej.



Problem roku 2005?
Premier Turcji Recep Tayyip Erdogan ostentacyjnie pałaszuje dziś potrawy z kurczaków, dając do zrozumienia, co sądzi o możliwości wybuchu pandemii ptasiej grypy. Niektórzy uważają wręcz, że pod względem oddziaływania na gospodarkę ptasia grypa przypomina na razie raczej głośny swego czasu "problem roku 2000", który okazał się nadmuchanym przez firmy informatyczne balonem, niż choćby pęknięcie tzw. bańki internetowej, co zapoczątkowało niemal dwuletnią bessę na światowych giełdach i ogólną recesję.
- Nie można przesadzać z oceną ryzyka. Jeśli porównać wydatki w Unii Europejskiej na walkę z chorobą szalonych krów z liczbą ofiar, okazałoby się, że na jednego chorego wydano przeciętnie kilkaset milionów euro - mówi prof. Orłowski (z powodu choroby Creutzfeldta-Jacoba, ludzkiej odmiany choroby szalonych krów, zmarło dotychczas około 150 osób). Wiosną 2003 r. ptasia grypa dotknęła hodowle drobiu w Holandii i Niemczech, ale szybko ją stłumiono i przeszła bez echa. Dobrze pamiętają ją tylko holenderscy i niemieccy drobiarze: musieli wybić około 28 mln kurcząt, indyków i gęsi, a ceny drobiu do dziś nie wróciły do poziomu sprzed 2003 r.
Tym razem jednak ptasia grypa wywołuje autentyczną panikę, bo mamy do czynienia ze znacznie groźniejszą niż dwa lata temu odmianą ptasiego wirusa. Ludzie szturmują apteki w całej Europie i USA, w polskich aptekach już dawno zabrakło środków przeciwko grypie. Błyskawicznie rosną ceny akcji i przychody czołowych producentów szczepionek i leków przeciwgrypowych, takich jak francuskie laboratorium Sanofi Pasteur (część koncernu Sanofi-Aventis), szwajcarski Roche Holding czy amerykańskie GlaxoSmithKline. Roche w pierwszej połowie tego roku zwiększył sprzedaż aż o 17 proc., a sprzedaż tamiflu - jego leku leczącego zwykłą i, jak twierdzi m.in. WHO, ptasią grypę, wzrosła o 357 proc.!
Wśród ludzi poważnej epidemii na razie nie ma, bo na ptasią grypę zmarło dotychczas 66 osób w regionie Azji zamieszkanym przez ponad 2 mld ludzi. "Zwykła" grypa co roku powoduje zaś na świecie śmierć 500 tys. osób. Ale koszty prewencji, czyli nadzwyczajnych zamówień szczepionek, uboju drobiu i ograniczeń w handlu, są realne i idą w dziesiątki miliardów dolarów. To jednak wciąż zbyt mało, by załamać najsilniejsze gospodarki świata i dać impuls do recesji. By nie sięgać zbyt daleko w przeszłość, globalna gospodarka zdominowana obecnie przez USA i wolnorynkową część gospodarki Chin tylko w ostatnich latach musiała sobie poradzić ze skutkami kryzysu azjatyckiego (1997 r.), rosyjskiego (1998 r.), pęknięcia tzw. bańki internetowej, recesji zapoczątkowanej zamachami terrorystycznymi w Nowym Jorku i Waszyngtonie, epidemii SARS, choroby szalonych krów, tsunami w Azji Południowo-Wschodniej, konfliktu w Iraku, a ostatnio huraganów Katrina oraz Rita na południu USA. Mimo to wciąż rozwija się w dobrym tempie (w tym roku, według Banku Światowego, globalny wzrost gospodarczy wyniesie 3,1 proc.). I poradziła sobie.
Zanim więc nie okaże się, że wirus ptasiej grypy rozprzestrzenił się i przenosi się między ludźmi, znacznie większym zagrożeniem dla naszych firm, etatów i pensji pozostają wysokie koszty pracy i skomplikowane podatki w Polsce czy deficyty budżetowe we Francji, Niemczech i Włoszech, grożące stagnacją ekonomiczną w całej unii.
Więcej możesz przeczytać w 43/2005 wydaniu tygodnika Wprost.

Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App StoreGoogle Play.

Spis treści tygodnika Wprost nr 43/2005 (1195)

  • Na stronie - Prezydent z lęku30 paź 2005Oto wybraliśmy sobie dobrotliwego ojca, który nie będzie nas za bardzo gonił do pracy3
  • IV prezydent pospolitej30 paź 2005Po zwycięstwie Lecha Kaczyńskiego Platforma Obywatelska nie powinna wchodzić do rządu6
  • Lech, brat Jarosława30 paź 2005Lech Kaczyński jest mistrzem wkręcania ludzi niczym bohaterowie programu "Mamy cię!"14
  • Nadprezydent30 paź 2005Żaden polityk nie miał w III RP tak wielkiej władzy jak obecnie Jarosław Kaczyński20
  • Choroba władzy30 paź 2005Po raz pierwszy ci, których wybieraliśmy, walczyli o władzę w Polsce, a nie władzę nad Polską22
  • Okiem barbarzyńcy - Straszny tydzień30 paź 2005Z przeciwnikami można sobie poradzić. Na miejscu Tuska obawiałbym się takich sojuszników jak Osiatyński24
  • Ryba po polsku - Na własną prośbę30 paź 2005Tusk powinien się rozejrzeć, czy w jego sztabie nie zalągł się jakiś agent Pedecji26
  • Skaner30 paź 2005RZĄDY Miller lepszy od Marcinkiewicza Rząd Kazimierza Marcinkiewicza nie będzie najszybciej stworzonym gabinetem po 1989 r. Miałby szansę nim zostać, gdyby nie ustalony przez Aleksandra Kwaśniewskiego kalendarz wyborczy. Desygnowany na premiera...28
  • Dossier30 paź 2005MAŁGORZATA TUSK żona Donalda Tuska "Mąż potrafi gotować rewelacyjny bigos. Gotuje go tygodniami, a składa się z pięciu kilo kapusty kiszonej bardziej i pięciu kilo kapusty kiszonej mniej" TVP 1 MARIA KACZYŃSKA żona Lecha Kaczyńskiego...29
  • Sawka czatuje30 paź 200530
  • Playback30 paź 200534
  • Poczta30 paź 2005ELEKTROMACHIA W artykule "Elektromachia" (nr 42) znalazła się błędna informacja, że Grupa Neonet, dystrybutor sprzętu AGD i RTV, ma kłopoty finansowe. W rzeczywistości spółka zwiększa przychody, ma dodatni wynik finansowy i...34
  • Z życia koalicji30 paź 2005Marszałka Sejmu nie ma, nie ma też wicemarszałków. Ale już wkrótce jednym z nich może zostać Andrzej Lepper. Bo, zdaniem Jarosława Kaczyńskiego, "jest on posłem i jak każdy poseł może być wicemarszałkiem". Kiedy cztery lata...36
  • Z życia opozycji30 paź 2005Postkomuniści obrzydzają demokrację. Niesprawiedliwe? Ale prawdziwe. 30 proc. wyborców SLD z 2001 r. nie poszło do urn tej jesieni. Ponad milion ludzi wierzyło, że rządy Leszka Millera nie będą totalną klapą! Polska to jednak bardzo...37
  • Nałęcz - Język karłów30 paź 2005Kampania prezydencka była wyjątkowo brutalna. By pogrążyć rywala, obie strony gotowe były sięgnąć po najbardziej skrajne argumenty. Jedni szukali haków w życiorysach dziadków, udając, że nic nie rozumieją z dramatycznych polskich...38
  • Fotoplastykon30 paź 2005© Henryk Sawka (www.przyssawka.pl)39
  • Teatr Kiszczaka30 paź 2005Zabójstwo księdza Popiełuszki nie uderzało w generałów Jaruzelskiego i Kiszczaka, lecz pomogło im się uwiarygodnić40
  • Misja kompromitacja30 paź 2005Kilkudziesięciu oficerów i urzędników MON zasiądzie na ławie oskarżonych za fatalne przygotowanie polskiej misji w Iraku46
  • Pielgrzymka do Dziwisza30 paź 2005O swej podróży do Polski Benedykt XVI rozmawiał z krakowskim metropolitą, a nie z polskim episkopatem48
  • Giełda30 paź 2005HOSSA ŚWIAT Prawdziwy milioner 2,6 mln funtów powinien zgromadzić Brytyjczyk, żeby żyć jak prawdziwy milioner, czyli nie pracować i się nie martwić, skąd wziąć pieniądze na utrzymanie - wyliczył bank Coutts. W Londynie, gdzie koszty...50
  • Hossa na grypie30 paź 2005Gospodarka potrafi się szybko uodpornić na każdy "wirus"52
  • Ameryka górą!30 paź 2005Rychły koniec Stanów Zjednoczonych wróży w swoim bestsellerze "Schyłek imperium" i w wywiadach prasowych francuski demograf Emmanuel Todd. Chiny zepchną Stany Zjednoczone z pozycji supermocarstwa - idą dalej w swoich...58
  • Pożeracze Kluski30 paź 2005Dwa razy bardziej niż sędziom ufamy sprzedawcom!64
  • Samuraj na działce30 paź 2005Japończycy cywilizują Syberię66
  • 2 x 2 = 4 - Niedowaga intelektualna30 paź 2005W XX wieku poniosła klęskę idea przymusowego uszczęśliwiania ludzkości70
  • Supersam30 paź 200574
  • VW jetta - reaktywacja30 paź 2005Amerykanie uwielbiają jettę (nazwa pochodzi od angielskiego jetstream, co oznacza silny prąd powietrza w troposferze) - to najlepiej sprzedające się europejskie auto w USA (sprzedano już ponad 2,2 mln egzemplarzy). W Europie ten model przez kilka...74
  • Zegarek na wieczność30 paź 2005Zegarek z wiecznym kalendarzem, który bez względu na liczbę w dni miesiącu, zawsze pokazuje aktualną datę (nie wymaga więc regulacji) - to świąteczna propozycja amerykańskiej firmy Timex. W linii dla mężczyzn dominują duże tarcze o przejrzystych...74
  • Tosty Elvisa30 paź 2005Cucina, najnowsza gama urządzeń kuchennych firmy Philips, nawiązuje w swojej estetyce do boomu na tego typu sprzęty w latach 50. w USA. W serii znajdują się blender z młynkiem do mielenia kawy i rozdrabniania mięsa, czajniki z nie nagrzewającą się...74
  • Medialny kufer30 paź 2005Po telefonach komórkowych z wbudowaną kamerą wideo i odtwarzaczem MP3 oraz PDA, czyli palmtopie łączącym funkcje m.in. aparatu fotograficznego i konsoli do gier, najnowszym osiągnięciem w świecie technicznych gadżetów jest platforma zawierająca w...74
  • Europa postrodzinna30 paź 2005Obniżenie podatków dla rodzin jest najlepszym lekarstwem na starzenie się Starego Kontynentu76
  • Cyganeria z Wall Street30 paź 2005Po hipisach i yuppies nastał czas bobosów80
  • Hiszpanka z Ameryki30 paź 2005Hiszpanka rozprzestrzeniła się wskutek... cenzury84
  • Ukraiński Schindler30 paź 2005POLEMIKA Czy człowiek, który otwarcie sympatyzował z nazistami, może być uznany za Sprawiedliwego wśród Narodów Świata? - zastanawiał się na naszych łamach Szewach Weiss, przewodniczący przyznającej ten tytuł Światowej Rady...87
  • Know-how30 paź 2005LATAJĄCE MIKROBY Bakterie potrafią pokonać setki kilometrów, przenosząc się wraz z pyłem i piaskiem. Japońscy badacze wykryli w okolicy Tokio dużą ilość mikrobów, które pochodzą z kontynentalnej Azji. To tzw. pałeczki...89
  • Windowanie leków30 paź 2005Prawie 2 mld zł wydają na lobbing w Polsce firmy farmaceutyczne90
  • Apteka zwierząt30 paź 2005Szympansy wykorzystują rośliny do mechanicznego usuwania pasożytów z jelit94
  • Archeologia oszustw30 paź 2005W Izraelu odkryto warsztaty specjalizujące się w fałszowaniu archeologicznych znalezisk96
  • Bez granic30 paź 2005STAN ZAGROŻENIA Okolice Zatoki Meksykańskiej przeżywają sezon huraganów. Stan, który przeszedł przez kraje Ameryki Środkowej, zabił ponad 2000 osób. Połowa z nich poniosła śmierć pod lawiną błota i kamieni w gwatemalskich...98
  • Al-karitha, czyli katastrofa30 paź 2005Saddam Husajn może się okazać rozgrywającym w walce o przyszłość Iraku100
  • Mały wróg30 paź 2005Pakt Ribbentrop - Mołotow to najbardziej jaskrawy przejaw rosyjskiego sposobu myślenia o geopolityce104
  • Ptasia grypa Kima30 paź 2005Korea Północna rozwija największy na świecie program budowy broni biologicznej106
  • Chicago w Sztokholmie30 paź 2005Tamę fali przestępczości w Szwecji może położyć skuteczne prawo108
  • Menu30 paź 2005KRÓTKO PO WOLSKU Plan lotu Krytyka nie zostawiła suchej nitki na filmie "Plan lotu". Mnie, mimo pewnych fabularnych nieprawdopodobieństw, trzymał on w napięciu, a gra Jody Foster była koncertowa. Jednak o czym innym chciałem...110
  • Mona Lisa z ogniem między nogami30 paź 2005Większość współczesnej sztuki to powielanie prowokacji dadaistów sprzed 80 lat112
  • Nowy Zimerman30 paź 2005Tylko jeden wybitny pianista startował w tegorocznym Konkursie Chopinowskim... i wygrał116
  • Czarodzieje ze Szmaragdowego Grodu30 paź 2005Depeche Mode jest jedną z bardziej szacownych instytucji rocka - nie klasy The Rolling Stones, ale The Cure i U2118
  • Ueorgan Ludu30 paź 2005KOLEJNE SUKCESY POLSKICH SPECJALISTÓW Po wydłużeniu Małysza Ekipa medyczno-trenerska Adama Małysza odnotowała ostatnio ogromne osiągnięcie - wydłużono naszego mistrza. Dzięki temu będzie on mógł na dłuższych nartach skakać jeszcze...120
  • Skibą w mur - Duma przez duże De30 paź 2005Duma jest jak pompka, bo może powodować zbiorowe uniesienia122