Ekologiczne certyfikaty, czyli czego szukać na metkach
Jednym z podstawowych wyznaczników przyjaznych środowisku tekstyliów, są przyznawane im certyfikaty. Dzielą się one na dwie grupy. Pierwsza z nich obejmuje gotowe ubrania, natomiast druga dotyczy włókien, z których tekstylia zostały wytworzone. Aby ubranie zostało oznakowane konkretnym certyfikatem, musi spełnić wymagania na każdym etapie produkcji – począwszy od pochodzenia surowców (najlepiej, jeśli są to ekologiczne plantacje), a skończywszy na procesie wytwarzania. Wśród najpopularniejszych oznaczeń, które można znaleźć na sklepowych etykietach, znajdują się:
- EU ECOLABEL – to ekologiczne oznakowanie przyznawane jest przez Komisję Europejską. Wśród kryteriów środowiskowych, które musi spełnić produkt, aby certyfikat został mu przyznany, wyróżnia się m.in. zastosowanie nietoksycznych surowców, możliwość wykorzystania składników produktu jako surowców wtórnych, przeprowadzenie procesu produkcyjnego z poszanowaniem środowiska.
- GOTS (Global Organic Textile Standard) – to odznaczenie jest certyfikatem łączącym kryteria ekologiczne ze standardami pracowniczymi. Oznakowanie produktu certyfikatem GOTS wymaga od ich producentów zastosowania minimum 70% surowców wytworzonych zgodnie z kryteriami rolnictwa ekologicznego oraz przetwarzania materiałów bez użycia szkodliwych środków chemicznych, takich jak formaldehyd. Oprócz tego muszą oni regularnie szkolić swoich pracowników z zakresu BHP oraz zapewniać im stabilne warunki zatrudnienia.
- OCS (Organic Content Standard) – ubranie oznakowane certyfikatem OCS to gwarancja wyrobu, zawierającego przynajmniej 95% certyfikowanych i organicznych surowców, których przepływ był monitorowany od początku do końca procesu produkcyjnego.
Przyjazne środowisku materiały
Ogromne znaczenie w przypadku ekologicznej odzieży mają również materiały. Wysokiej jakości, przyjazne otoczeniu tkaniny to nie tylko korzyści dla środowiska, ale także dla wybierających je osób. Tego typu surowce nie wywołują alergii, odparzeń, doskonale przepuszczają powietrze, a dodatkowo sprawiają, że ciało odpoczywa. W grupie materiałów, których produkcja odznacza się znikomym wpływem na środowisko, można wyróżnić co najmniej kilka:
- Pozyskiwany z celulozy drzewnej lyocell. W produkcji tej tkaniny, w przeciwieństwie do wiskozy, wykorzystuje się nietoksyczny rozpuszczalnik. Zdecydowanie mniejsze jest także zużycie wody. Ubrania z tego materiału wprowadziła do swojej oferty polska firma odzieżowa LPP, przywiązująca dużą wagę do stanu środowiska i ekologicznych rozwiązań w swoich salonach.
- Bawełnę organiczną, która stanowi dziś alternatywę dla tradycyjnej. Co zatem odróżnia bawełnę ekologiczną od tej, pozyskiwanej w konwencjonalny sposób? Jest to przede wszystkim pochodzenie – przyjazny środowisku odpowiednik wytwarzany jest tylko i wyłącznie z niemodyfikowanych genetycznie nasion, natomiast wszystkie uprawy mogą się ubiegać o stosowny certyfikat dopiero po trzech latach niestosowania środków chemicznych.
- Znany z właściwości leczniczych len, do którego uprawy zużywa się zdecydowanie mniej pestycydów i wody niż w przypadku sztucznych materiałów. Co więcej, jest on niezwykle trwały, dlatego ubrania wykonane z tej tkaniny przetrwają w szafie długie lata. Zaletą tego materiału jest jego biodegradowalność, a to oznacza, że nie pozostawia po sobie szkodliwych odpadów i nie rozkłada się kilkaset lat.
Nie należy jednak zapominać o jucie czy wegańskim jedwabiu, które, podobnie jak wymienione wcześniej materiały, wykazują mniejszy wpływ na środowisko, a tym samym przyczyniają się do polepszenia stanu planety.
Sposób wytwarzania ubrań ma znaczenie
Mimo że na tekstylia zyskujące miano ekologicznych składa się wiele czynników, to jednym z najważniejszych elementów jest sam proces ich produkcji. Przyjazne środowisku są przede wszystkim te metody obróbki, które nie wymagają stosowania bazujących na chemii i zawierających alergeny środków (np. do farbowania ubrań). Ważną rolę odgrywa także lokalność – jeśli producent działa tylko na określonym obszarze, a cała produkcja zamyka się w wyznaczonym do tego celu miejscu, następuje redukcja zanieczyszczeń i emisji CO₂. Dzieje się tak chociażby ze względu na ograniczenie transportu i konserwacji przeznaczonych do tego celu pojazdów. We wcześniej wspomnianym LPP, prośrodowiskowe podejście do mody rozpoczyna się już na poziomie tworzenia kolekcji – zarówno projektanci, jak i kupcy biorą udział w warsztatach, dzięki którym mogą poszerzyć swoją wiedzę na temat ograniczania zużycia surowców naturalnych oraz projektowania z udziałem ekologicznych materiałów.
Jak widać, przyjazna środowisku odzież to temat, który nie ogranicza się wyłącznie do wyboru ekologicznych materiałów czy wydrukowanego na metce certyfikatu. Niezwykle istotny jest również przejrzysty proces produkcji, zużycie jak najmniejszej ilości zasobów naturalnych i świadomie podejmowane wybory.