Tygodnik Wprost Wydanie: 43/2006 (1245)
Okładka tygodnika Wprost nr 43/2006 (1245)
Dziękujemy, że jesteś z nami. Tylko prawda jest ciekawa, piszemy o niej wprost.
Czytaj lub pobierz
Platformy prasy cyfrowej:

Toksyczni idole

Dodano:   /  Zmieniono: 
Nafaszerowani narkotykami muzycy rockowi są spadkobiercami romantyzmu
Nie ma nic bardziej nudnego niż opowieści o szczęśliwym i spełnionym życiu celebrities. Co innego, gdy w ich życiu pojawiają się narkotyki, alkohol, ekscesy seksualne (wątki homo- i bi- mile widziane), załamania nerwowe i akty przemocy. Idole ze skłonnościami do autodestrukcji mają większą szansę na nieśmiertelność. Najświeższym przykładem niezdrowej fascynacji gwiazdą, która zamieniła się w czarne dziury, jest filmowa biografia założyciela i pierwszego lidera The Rolling Stones Briana Jonesa, zatytułowana "Stoned". Choć od tajemniczej śmierci "złotego chłopca" epoki Swinging London minęło 37 lat, temat co kilka lat powraca w prasie i w książkach. Trudu zrekonstruowania dramatu w Cotchfold Farm (niegdyś mieszkał tam A.A. Milne, autor "Kubusia Puchatka") podjął się reżyser Stephen Woolley, który jako producent ma w swym imponującym dorobku - obok "Wywiadu z wampirem", "Gry pozorów" czy "Michaela Collinsa" - także "Backbeat", przypominający zmarłego w 1962 r. "piątego Beatlesa" Stu Sutcliffe'a.
"Stoned" wpisuje się w trend, do jakiego zaliczyć można również filmy "The Doors" Olivera Stone'a, "Sid and Nancy" Aleksa Coksa, a ostatnio "24 Hour Party People" Michaela Winterbottoma o scenie muzycznej Manchesteru przełomu lat 70. i 80., z silnie wyeksponowanym wątkiem kariery grupy Joy Division i samobójczej śmierci jej lidera Iana Curtisa (powróci on wkrótce jeszcze raz na ekran w przygotowywanym filmie "Control" Antona Corbijna) czy "Ostatnie dni" Gusa van Santa - somnambuliczną kronikę ostatnich godzin życia niejakiego Blake'a (czytaj: Kurta Cobaina). Zaliczyć do tego nurtu można także nieco siermiężnego "Skazanego na bluesa" Jana Kidawy-Błońskiego - rzecz o zmarłym w 1994 r. Ryszardzie Riedlu, wokaliście zespołu Dżem. Wszystkie te filmy przypominają, że popkultura ma naturalną skłonność do tworzenia i kultywowania mitów. A nic tak nie sprzyja powstawaniu mitów, jak śmierć w młodym wieku w dramatycznych okolicznościach. Zapewniają one biografom, miłośnikom teorii spiskowych i zwykłym amatorom sensacji pożywkę na długie lata. "Stoned" w takim kontekście można uznać za dzieło wzorcowe, bo opowiada o pierwszej ofierze szalonych lat 60., której śmierć zainaugurowała cykl tragicznych zgonów muzyków z rockowej elity (Jimi Hendrix, Janis Joplin, Jim Morrison).

Gladiatorzy z gitarami
Żaden ze sloganów epoki hippisowskiej nie wyrządził tylu szkód co "żyj prędko, umieraj młodo i pozostaw po sobie piękne zwłoki". Mnożące się zgony bezpośrednio lub pośrednio związane z narkotykami (często wymiennie albo w kombinacji z alkoholem i lekarstwami) ugruntowywały powszechne przekonanie, że nie były to słowa beztrosko rzucone na wiatr. Do otwartej efektownie przez Jonesa listy dopisywali się wykonawcy w rodzaju Alana Wilsona, współzałożyciela Canned Heat, Grama Parsonsa, "Mamy" Cass Elliot z The Mamas & The Papas, Dennisa Wilsona z Beach Boys, Keitha Moona z The Who czy Johna Bonhama z Led Zeppelin. Jeśli substancje odurzające i uzależniające nie zabijały, to odbierały rozum i niszczyły obiecujące kariery, czego naj-wcześniejszymi przykładami byli Syd Barrett z Pink Floyd, Donovan, Peter Green z Fleetwood Mac czy Arthur Lee z Love. O krok od samounicestwienia były tak prominentne postacie, jak Eric Clapton, Bob Dylan, Iggy Pop, Elton John czy David Bowie.
Tragedie jednak nikogo nie odstraszały. Ulica małpowała swoich idoli, a jednocześnie wymagała od nich, by stale żyli na krawędzi. Jeśli dziś gawiedź ekscytuje się wybrykami Pete'a Doherty'ego, który rozwalił The Libertines, a dziś stoi na czele Baby-shambles, to jest to w prostej linii dziedzictwo czasów Briana Jonesa. Histeria sięga właśnie zenitu, bo Doherty skończył 27 lat, a jest to dokładnie wiek, w jakim zmarli Jones, Joplin, Hendrix i Morrison, o czym media nie omieszkały przypomnieć.

Symfonia narkotyczna
Gdy kojarzymy dziś śmiercionośne używki z muzyką pop, rockiem czy hip-hopem, jesteśmy w błędzie. Wszystko już było. Wystarczy przeczytać fascynującą pracę Richarda Davenporta-Hinesa "Odurzeni: Historia narkotyków 1500-2000", by odkryć, że gdy w XIX wieku upowszechniły się w Europie i Ameryce opiaty, haszysz i kokaina, rzucono się na nie jak na świeże bułeczki. Na liście ćpunów można znaleźć tak wybitnych twórców, jak lord Byron, Charles Baudelaire, Arthur Rimbaud, Gustave Flaubert czy Oscar Wilde. Pierwszym udokumentowanym przypadkiem uzależnienia w świecie dźwięków jest Nicolo Paganini (opium), ale na miano pioniera muzyki komponowanej pod wpływem narkotyków (haszysz) zasłużył też Hector Berlioz ("Symfonia fantastyczna"). Podejrzewa się, że także Ryszard Wagner pisał swoje dzieła "w stanie wskazującym".
Narkotyki były początkowo tanie, powszechnie dostępne i nie zakazane. Łatwo utorowały sobie drogę do rozbrzmiewających jazzem klubów i spelunek Nowego Orleanu, nowojorskiego Harlemu, Hollywoodu, a stamtąd do rozkwitającej kultury masowej. Wkrótce szablon tego, co dziś nazywamy rockandrollowym stylem życia, był już kompletny - wraz z przyległym do niego cmentarzyskiem, na którym spoczywały zwłoki jazzmanów Fatsa Navarro, Lestera Younga, Charliego Parkera, Billie Holiday i niemożliwa do ustalenia liczba zmarnowanych talentów. Syntetyczne używki pogrążyły Jerry'ego Lee Lewisa, Johnny'ego Casha i samego króla Elvisa. O tym, co się działo za zamkniętą bramą Graceland, opinia publiczna dowiedziała się dopiero po śmierci Presleya.
Muzycy rockowi tylko w jednym okazali się prekursorami. Mając częstszy bezpośredni kontakt z publicznością, zaniechali kamuflowania swych nałogów (którą to sztukę do doskonałości doprowadzili aktorzy hollywoodzcy). Na nich więc spadło całe odium deprawowania młodzieży przez propagowanie narkotyków i samobójczych zachowań. Dramaty ludzi nieumiejących poradzić sobie ze sławą i z jej konsekwencjami trafiły na popkulturowy stragan, stając się jednym z najbardziej pożądanych towarów. Stary mit artysty udręczonego, walczącego z demonami, zyskał nowe, atrakcyjne opakowanie.
Więcej możesz przeczytać w 43/2006 wydaniu tygodnika Wprost.

Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App Store i Google Play.

Spis treści tygodnika Wprost nr 43/2006 (1245)

  • Wprost od czytelników15 gru 2006, 15:00 — ZIEMIE NIEODZYSKANE D ziękuję za poruszenie w artykule "Ziemie nieodzyskane" (nr 40) tematu zaniechania działań na rzecz integracji wszystkich części terytorium dzisiejszej Polski. Sprawa jest tym bardziej niepokojąca, że skutkiem...3
  • Na stronie - Czasoprzyspieszacze15 gru 2006, 15:00 — Szkoda czasu na grę na czas3
  • Skaner15 gru 2006, 15:00 — NASI W AFGANISTANIE "Afganistan - najbardziej przyjazny kraj na świecie, a może też we wszechświecie." hasło z oficjalnej strony internetowej Afganistanu NIEWYDOLNE PAŃSTWO Prezydentem kraju jest Hamid Karzaj, który wygrał wybory w 2004...8
  • Sawka czatuje15 gru 2006, 15:00 — Henryk Sawka (www.przyssawka.pl)10
  • Playback15 gru 2006, 15:00 — Marek Kotlinowski, wicemarszałek Sejmu, i Roman Giertych wicepremier i minister edukacji © W. Rozbicki/Reporter14
  • Poczta15 gru 2006, 15:00 — DRUGI OBIEG CZWARTEJ RP Jakiś czas temu "Polityka" w artykule o satyrze politycznej w Internecie opublikowała fotomontaż przedstawiający Kaczyńskiego, Leppera i Giertycha jako Ich Troje, podając, że autorzy są anonimowi, choć pochodził...14
  • Ryba po polsku - Ostatnie słowo przed wysiłkiem15 gru 2006, 15:00 — Wszyscy nasi dziennikarze powinni myśleć Lisem, mówić Lisem i pisać Lisem15
  • Z życia koalicji15 gru 2006, 15:00 — W SEJMIE NAPATOCZYLIŚMY SIĘ kilkakrotnie na Kaczyńskiego. Przechadzał się po korytarzach nie niepokojony przez nikogo, obnosząc się dumnie ze swoją grzywą i kaczyńskością. To on, Kaczyński Ryszard, poseł Ruchu Ludowo-Narodowego. Kaczyński nie jest...16
  • Z życia opozycji15 gru 2006, 15:00 — CHOLERA! ZNOWU NAM CAPNĘLI z rubryki najsłynniejszego polskiego Mulata! No cóż, mamy nadzieję, że koalicja chamów z warchołami nie potrwa zbyt długo i Andrzeja Leppera znowu powitamy na starych śmieciach. Przy okazji: ta rubryka traciła na rzecz...17
  • Wprost przeciwnie - Spadające gwiazdy15 gru 2006, 15:00 — Lech Wałęsa robi wszystko, aby zniszczyć swój autorytet i ośmieszyć siebie, a więc i Polskę18
  • Fotoplastykon15 gru 2006, 15:00 — Henryk Sawka (www.przyssawka.pl)19
  • Zatoka niepokoju15 gru 2006, 15:00 — Konflikt u ujścia Odry zafundował Polakom i Niemcom Józef Stalin20
  • Nie pozwalam15 gru 2006, 15:00 — Pierwsza epoka liberum veto skończyła się dla Rzeczypospolitej rozbiorami. Dziewięć lat temu zaczęła się druga epoka liberum veto24
  • Zamiatanie pod szafę15 gru 2006, 15:00 — Czego rząd nie robi, kiedy zajmuje się historią30
  • Trójkąt różnoboczny15 gru 2006, 15:00 — Czy wciągając rosyjskie firmy państwowe do Europy, stworzymy grunt dla poszanowania demokratycznych wartości przez Rosję?32
  • Turystyka pełną parą15 gru 2006, 15:00 — Miłośników kolei z Europy Zachodniejzafascynowały podróże parowozami w Polsce36
  • Giełda15 gru 2006, 15:00 — Hossa Świat Gienerał Motors Rosyjski oligarcha Oleg Dieripaska ma kilka procent akcji General Motors, a docelowo chce zgromadzić 10 proc. udziałów - twierdzi niemiecki "Manager Magazin". W ten sposób koncern Dieripaski Rusal stałby się...38
  • Jałmużna dla obszarnika15 gru 2006, 15:00 — Ściśle tajne są w Polsce informacje o tym, kto i w jakiej wysokości otrzymuje unijne dopłaty bezpośrednie40
  • Pożar ostatniej szansy15 gru 2006, 15:00 — Nikomu nie zależy na ujawnieniu przyczyn pożaru w rafinerii w Możejkach46
  • Czarny Piotruś15 gru 2006, 15:00 — Deelektrimizacja, czyli koniec radosnej gospodarki ery postkomunistycznej52
  • Okulary, które mówią15 gru 2006, 15:00 — Jan Kulczyk w okrągłych okularach wyglądałby na socjalistę60
  • Czołgi S-klasy15 gru 2006, 15:00 — Bezpieczne samochody pancerne robi tylko wielka trójka: Mercedes, BMW i Cadillac64
  • Niezbędnik clubbera15 gru 2006, 15:00 — Pierwszy ranking najlepszych klubów w Polsce: 1. Club Hotl 2. Milch 3. Crossed Club, 4. Utopia, 5. Fabryka Trzciny68
  • Pazurem - Do ostatniej kropli15 gru 2006, 15:00 — Każdego dnia trzy miliony Polaków załatwia swoje sprawy na wspomaganiu alkoholowym72
  • Know-how15 gru 2006, 15:00 — Storczykowe eldorado Dobre wiadomości dla amatorów storczyków: w lasach na Nowej Gwinei odkryto 30 nowych gatunków tych roślin. Z tej części Indonezji, uznawanej za "kopalnię storczyków", pochodzi aż 3 tys. gatunków tych kwiatów z 25 tys....74
  • Budzik zabójca!15 gru 2006, 15:00 — Chcesz długo żyć, żyj zgodnie ze swoim zegarem biologicznym76
  • Pan Bóg albo Marsjanie15 gru 2006, 15:00 — Przyjęcie kreacjonizmu nie jest równoznaczne z zanegowaniem teorii ewolucji86
  • Bez granic15 gru 2006, 15:00 — Wyszynk z niedźwiedziem Król Hiszpanii Juan Carlos podczas sierpniowej wizyty w Rosji zastrzelił na polowaniu niedźwiedzia. Problem w tym, że "to nie było polowanie, lecz morderstwo" - uważa Siergiej Starostin, wicedyrektor wydziału...88
  • Atom dla każdego15 gru 2006, 15:00 — Już 30 państw może się uzbroić w broń nuklearną90
  • Specjaliści od chaosu15 gru 2006, 15:00 — Rosyjskie służby specjalne wciąż ingerują w życie polityczne krajów byłego ZSRR94
  • Drodzy byli15 gru 2006, 15:00 — Ameryka daje przykład, jak twórczo eksploatować emerytowanych liderów98
  • Biskup z podziemia15 gru 2006, 15:00 — Diecezja trzydziestoletniego bp. Pavola Hnilicy rozciągała się od Berlina do Pekinu103
  • Recenzor15 gru 2006, 15:00 — 106
  • Bardzo dobra Novi(n)ka15 gru 2006, 15:00 — Nowoczesny, ale niebanalny pop oraz minimalistyczny chillout z progresywnym zacięciem. "Tricks of Life" to ewenement na rynku polskiej muzyki elektronicznej, gdzie często za cały materiał wystarczają jednostajne bity generowane przez...106
  • Nostalgia i ekstaza15 gru 2006, 15:00 — Nina Stiller, znakomita interpretatorka żydowskiej muzyki (zarówno w ich tradycyjnej, jak i popularnej formie), postanowiła tym razem spróbować swoich sił w świecie brzmień klubowych. Niby nic szczególnego, ostatnio podszyte elektroniką...106
  • Zabójcza pustka15 gru 2006, 15:00 — The Killers są jak miasto, z którego pochodzą: Las Vegas. Blichtr, kicz, miszmasz wulgarnych kopii pomników cywilizacji (czytaj: rocka) i tanie emocje sprzedawane w dawkach zdolnych powalić słonia. Wszystko tu musi być ogromne, by wbijało...106
  • Ostatni z wielkich15 gru 2006, 15:00 — James Coburn obejrzał w kinie "Siedmiu samurajów" dwanaście razy. Yul Brynner wykupił prawa do remake'a filmu Akiry Kurosawy za 250 dolarów. Kiedy obaj panowie wcielili się w rewolwerowców, którzy dla pieniędzy bronią meksykańskiej...106
  • Zwykli ludzie z Konina15 gru 2006, 15:00 — Od czasu "U Pana Boga za piecem" to pierwsza rzeczywiście udana rodzima komedia liryczna, przedstawiająca prowincjonalne ciepło, ale bez złudzeń, i na szczęście także bez upozowanej demaskatorskiej furii. Scenarzysta Jarosław Sokół...106
  • Czeladnik sadysty15 gru 2006, 15:00 — Ta historia, choć wymyślona przez mistrza horroru Stephena Kinga, mogła wydarzyć się naprawdę. Oto student (Brad Renfro), jadąc autobusem, zauważa siwego pana (Ian McKellen). Jego twarz wydaje mu się dziwnie znajoma. Kurt Dussander to były esesman...106
  • Niezbędnik Europejczyka15 gru 2006, 15:00 — U progu III RP chyba nikt się nie spodziewał, że kojarzony z anarchizmem Andrzej Stasiuk będzie nas kiedyś uczył myślenia wspólnotowego. Na szczęście pisarska wyobraźnia często powołuje do istnienia książki, o których nie śniło się ideologom. Co...106
  • Wąż z rubinowym oczkiem15 gru 2006, 15:00 — Podczas gdy większość polskich pisarzy ugania się za "nowości kwiatem", Jerzy Sosnowski spokojnie, buduje swe narracje opierając się na tradycji polskiej kultury popularnej. Jego proza to coś w rodzaju krzyżówki kina moralnego niepokoju...106
  • Smutny wesoły pisarz15 gru 2006, 15:00 — Edward Redliński postanowił podsumować swoją twórczość. Jednak książka "Bumtarara", stanowiąca próbkę jego wszechstronności, tak warsztatowej, jak i intelektualnej mówi nam niewiele o tym znakomitym pisarzu. Pokazuje go bardzo...106
  • Szeregowiec Iwan15 gru 2006, 15:00 — Wojenne kino rosyjskie sięga do radzieckich wzorców,by propagować kult imperium110
  • Toksyczni idole15 gru 2006, 15:00 — Nafaszerowani narkotykami muzycy rockowi są spadkobiercami romantyzmu114
  • Górna półka - Rodzinna Europa15 gru 2006, 15:00 — Znajomość historii Kresów jest niezbędna w dyskusji o rozszerzeniu unii i otwieraniu rynku pracy dla sąsiadów ze wschodu118
  • Wencel gordyjski - Tele-morele15 gru 2006, 15:00 — Kiedy słowo przegrało wojnę z obrazem,pisarze stali się zakładnikami telewizji119
  • Ueorgan Ludu15 gru 2006, 15:00 — Nr 43 (209) Rok wyd. 5 WARSZAWA, poniedziałek 23 października 2006 r. Cena + VAT + ZUS + akcyza Trzyosobowy związek partnerski Rzeczniczka praw dziecka proponuje, aby rejestrować nieformalne związki, gdyż ma to dać większe poczucie stabilizacji i...120
  • Wprost plus15 gru 2006, 15:00 — KRÓTKO PO WOLSKU Orient i orientacje Naukowcy z Oslo, powołując się na przykłady ze świata zwierzęcego, dowiedli, że homoseksualizm jest popularną, jeśli nie najpopularniejszą orientacją w naturze. Istnieją, i to często, żyrafy lesbijki, wieloryby...121
  • Skibą w mur - Ziemia jest płaska15 gru 2006, 15:00 — Czy taka tabliczka mnożenia naprawdę istnieje? Czy ktoś ją widział?122