Dywersyfikacja surowca – klucz LOTOSU do sukcesu
Artykuł sponsorowany

Dywersyfikacja surowca – klucz LOTOSU do sukcesu

Projekt EFRA Grupy LOTOS
Projekt EFRA Grupy LOTOS Źródło: LOTOS
Dywersyfikacja dostaw ropy naftowej to jedno z najważniejszych narzędzi do realizacji strategii Grupy LOTOS. Gwarantuje spółce dalszy rozwój oraz umożliwia realizację celu, jakim jest zapewnienie bezpieczeństwa Polski w sektorze energii.

Grupa LOTOS to drugi największy koncern naftowy w Polsce. Prowadzi poszukiwania nowych złóż ropy naftowej na obszarze Morza Bałtyckiego i Norweskiego Szelfu Kontynentalnego. Łącznie spółka wydobywa ok. 28 tys. baryłek ekwiwalentnych ropy naftowej dziennie. Zasoby wydobywalne ropy naftowej dla koncesji, którymi zarządza LOTOS, wynoszą ok. 55 mln baryłek oraz 4,5 mld m sześc. gazu ziemnego.

W związku z tym, że zdecydowana większość przychodów koncernu pochodzi z produkcji i sprzedaży produktów naftowych, duży wpływ na wyniki LOTOSU wywierają popyt i podaż tych wyrobów na rynku. Nie bez znaczenia jest także cena ropy naftowej, która jest podstawowym surowcem działalności rafineryjnej.

LOTOS stawia na dywersyfikację surowca

Dywersyfikacja – czyli zdolność pozyskiwanie surowca z najbardziej efektywnie ekonomicznych źródeł, zarządzanie jego zakupem i logistyką oraz łatwość szybkiego reagowania w sytuacjach krytycznych – to jeden z priorytetów LOTOSU, zapisany w strategii na lata 2017-2022, którą spółka konsekwentnie realizuje.

Dywersyfikacja ma kluczowe znaczenie dla zapewnienia stabilnych dostaw ropy naftowej do rafinerii w Gdańsku i dla poprawy efektywności przerobu surowca, jak również dla krajowego bezpieczeństwa w sektorze energii.

Jak podkreśla spółka, rafineria LOTOSU posiada unikalne połączenie kanałów zaopatrzenia w surowiec zarówno drogą lądową, z Rosji, za pośrednictwem sieci rurociągów PERN, jak i drogą morską z wielu krajów oraz z własnych złóż. Właśnie dostęp do dwóch kanałów zaopatrzenia pozwala na dywersyfikację dostaw surowca, a także płynną reakcję na zmienność cen produktów naftowych i gatunków rop naftowych oraz zwiększenie potencjału negocjacyjnego w zakresie warunków cenowych ich zakupu. W każdym przypadku decyzja o zakupie surowca jest uwarunkowana efektywnością technologiczną i ekonomiczną.

Dywersyfikacja jest także kluczem spółki do przetrwania pandemii. Rok 2020 był trudny dla wielu dziedzin gospodarki, w tym dla branży energetycznej. Optymalizacja pracy rafinerii w tych warunkach rynkowych okazała się kluczowym działaniem. Rafineria LOTOSU w tym czasie niemal w pełni (96,8 proc.) wykorzystała swoje nominalne moce wytwórcze, przerabiając 10,2 mln ton ropy, podczas gdy większość zakładów w Europie było zmuszonych ograniczać działalność w związku z pandemią. W ubiegłym roku spółka wyprodukowała 11 mln ton produktów. Główny udział w strukturze produkcji miał olej napędowy (52 proc.) – wyprodukowano go 5,8 mln ton, czyli o 5,5 proc. więcej niż w poprzednim roku. Jednym z istotnych działań Grupy LOTOS, mającym zapewnić ciągłość i stabilność dostaw ropy naftowej, była dywersyfikacja źródeł surowca. To narzędzie poprawy efektywności produkcji oraz budowy doświadczenia w przerobie zróżnicowanych gatunków rop naftowych, takich jak: Abo, Egina, Schiehallion czy Culzean.

Lider nowych technologii

Różnorodność asortymentu produkcji oraz szansa szybkiego reagowania na sytuację rynkową (co doskonale pokazały pierwsze miesiące pandemii) umożliwiają przede wszystkim nowe technologie, w które LOTOS nieustannie inwestuje. Innowacje te w sposób istotny zwiększają elastyczność rafinerii w Gdańsku. Dzięki temu, zakład należy do najnowocześniejszych tego typu na świecie oraz do najbardziej przyjaznych środowisku.

Utrzymanie wysokiej jakości produkcji jest możliwe dzięki zakończonemu Projektowi EFRA. Czym jest EFRA? Projekt EFRA, czyli Efektywna Rafinacja, to kluczowa inwestycja sfinalizowana przez Grupę LOTOS i spółkę LOTOS Asfalt w 2019 roku, umożliwiająca bardziej zaawansowany, głębszy przerób ropy naftowej. W jej skład wchodzą: Instalacja Opóźnionego Koksowania (DCU), Instalacja Produkcji Wodoru (HGU), Instalacja Hydroodsiarczania Benzyny z Koksowania (CNHT), Instalacja mycia LPG (LPGTU), Instalacja logistyki i magazynowania koksu (CS-LF) oraz Instalacja Destylacji Hydrowaxu (HVDU).

Czytaj też:
LOTOS z Projektem EFRA w drodze do technologicznej elity

Sztandarowa inwestycja gdańskiego koncernu, której wartość oszacowano na ok. 2,3 mld złotych, spowodowała zwiększenie zdolności przerobu ropy do ok. 11 mln ton rocznie oraz wzrost produkcji wysokomarżowych paliw o ok. milion ton. Dzięki EFRZE, koncern rozwiązał problem efektywnego zagospodarowania ciężkiej pozostałości z przerobu ropy, z której obecnie produkuje paliwa, koks oraz asfalt. Dotychczas wytwarzał z niej, poza asfaltem, wysokosiarkowy ciężki olej opałowy, wykorzystywany głównie jako paliwo żeglugowe, lecz jego sprzedaż nie była opłacalna. Teraz zamiast niechcianego ciężkiego oleju, LOTOS produkuje poszukiwane paliwa.

Jako główny surowiec Grupa LOTOS wykorzystuje ropę REBCO (Russian Export Blend Crude Oil). W porównaniu z globalnym notowaniem referencyjnym ropy naftowej Brent, REBCO jest mieszanką rop cięższych, o wyższej zawartość siarki i pozwala wyprodukować więcej tzw. średnich destylatów (diesla, paliwa lotniczego). W gdańskiej rafinerii przerabia się także ropę z polskich złóż (Lubiatów i Rozewie) oraz ze złóż litewskich. Pozostałą część surowca stanowią ropy naftowe pochodzące z innych kierunków. EFRA dała koncernowi większą elastyczność produkcji, którą może zmieniać i optymalizować, dostosowując do zmiennych cen rynkowych surowców i produktów.

Dziś Grupa LOTOS posiada jedną z najnowocześniejszych i najmłodszych rafinerii w Europie, co najlepiej określa Indeks Kompleksowości Nelsona (NCI), który dla gdańskiego koncernu jest jednym z najwyższych w Europie. Odzwierciedla on intensywność przerobu ropy naftowej oraz potencjał generowania wartości dodanej przez rafinerię. Jeśli chodzi o Grupę LOTOS, wskaźnik ten rósł w miarę realizacji kolejnych programów inwestycyjnych. Program 10+ (w jego ramach w gdańskiej rafinerii powstało 50 zaawansowanych technologicznie instalacji podstawowych i pomocniczych, które pozwalają jeszcze efektywniej wytwarzać produkty naftowe najwyższej jakości) zapewnił rafinerii wzrost NCI do 10 punktów, a wspomniany projekt EFRA zwiększył ten wskaźnik do 11,1. Ale to nie wszystko!

W ramach mniejszych projektów podnoszących efektywność procesów rafinacji, w końcu 2020 roku spółka rozpoczęła ruch testowy instalacji Węzła Odzysku Wodoru (tzw. WOW). Instalacja zgodnie z założeniami projektowymi umożliwi produkcję dodatkowej puli: 70 tys. ton LPG, 43 tys. ton benzyny surowej, 39 tys. ton benzyny lekkiej i prawie 9 tys. ton wodoru rocznie. Dodatkowym efektem jej działania będzie zmniejszenie emisji CO2 w procesie przerobu ropy naftowej.

Trwają prace nad Projektem HBO (Hydrokrakingowy Blok Olejowy). Ten kierunek rozwoju technologicznego rafinerii to pomysł na dywersyfikację w kierunku nowych, niepaliwowych produktów oraz efektywnego zagospodarowania pozostałości z instalacji hydrokrakingu MHC, czyli hydrowosku. Projekt umożliwi rozpoczęcie produkcji i sprzedaży wysokomarżowych olejów bazowych II i III grupy.

Spółka LOTOS Lab kupiła z kolei nowoczesne urządzenie do analizy stabilności i kompatybilności rop naftowych. Aparat o wartości ok. 100 tys. euro dotarł do spółki na początku września. To pierwszy tego typu sprzęt w LOTOSIE. Pozwoli on jeszcze bardziej precyzyjnie określić parametry przerabianego surowca, co przełoży się na konkretne korzyści biznesowe. Obecnie trwają przygotowania stanowiska badawczego oraz szkolenia pracowników.

Paliwa alternatywne w LOTOSIE

Równolegle Grupa LOTOS rozwija projekty związane m.in. z paliwami alternatywnymi, które wpisują się w proces transformacji rafinerii. Celem tych działań jest dywersyfikacja działalności i budowa przewag konkurencyjnych w nowych segmentach rynku energii, w odniesieniu do oczekiwań, że w perspektywie kilkunastu lat tradycyjne paliwa węglowodorowe będą stopniowo tracić na znaczeniu w Europie.

W 2020 r. rafineria Grupy LOTOS po raz pierwszy w swojej historii wytworzyła biokomponenty: biopropan, czyli biokomponent LPG oraz biowęglowodory ciekłe, czyli biokomponenty oleju napędowego. To pierwszy krok w stronę ekologicznej rafinerii produkującej paliwa z biosurowców.

W 2020 r. zakończono projekt budowy systemu ciągłego monitoringu emisji zanieczyszczeń CEMS (Continuous Emission Monitoring System). System pomaga w analizie pracy rafinerii przy przerobie różnych gatunków ropy. Dzięki temu widać, jak produkcja wpływa na środowisko naturalne. A ekologia i ochrona środowiska są Grupie LOTOS bardzo bliskie. Koncern swoje kompetencje realizuje zwłaszcza w obszarze ochrony bioróżnorodności Morza Bałtyckiego.

Czytaj też:
LOTOS myśli ekologicznie