"Nie jesteśmy przeciwni szerszemu dostępowi do zawodu, ale jesteśmy przeciwni alternatywnym drogom dojścia do niego, innym niż aplikacja adwokacka" - powiedział prezes NRA mec. Stanisław Rymar. Według niego, nowa ustawa może sprawić, że adwokatami będą ludzie nie w pełni przygotowani do tego zawodu.
Miesiąc temu weszła w życie nowelizacja ustawy o adwokaturze, zmieniająca m.in. zasady naboru na aplikacje prawnicze. Po wielomiesięcznych "bojach" parlament uchwalił - wbrew woli rządu, a na wniosek PiS - znaczne otwarcie bram prawniczych korporacji.
Ustawa poszerza dostęp do zawodów prawniczych, np. przez dopuszczenie magistrów prawa do prowadzenia działalności umownie nazywanej "doradztwem prawnym". Nie zawiera sztywnego terminu ogłoszenia naboru na aplikację - przewiduje, że egzaminy zostaną zorganizowane nie później niż 75 dni od wejścia w życie ustawy. Tegoroczne odbędą się na nowych zasadach - w formie jednoetapowego testu, ale przeprowadzą je jeszcze komisje powołane przez NRA. Egzaminy na aplikacje: adwokacką, radcowską i notarialną, mają się odbyć w całym kraju 10 grudnia o tej samej porze. Ustawę silnie krytykowali adwokaci.
Minister sprawiedliwości Andrzej Kalwas, który także ostro krytykował nowelizację firmowaną przez parlamentarzystów PiS, a nawet zapowiadał dymisję, gdyby prezydent podpisał ustawę, namówiony przez premiera Marka Belkę pozostał na stanowisku. Nadal jednak uważa ją za "bubel prawny, ale jako legalista zamierza ją realizować".
Prezydent podpisał ustawę w połowie sierpnia, swój podpis uzasadniał uznaniem wyższości racji ważnych dla tysięcy absolwentów wydziałów prawa, by stworzyć im szansę na wykonywanie zawodów prawniczych, do których obecnie dostęp jest nadmiernie utrudniony.
Sejm znowelizował ustawę 30 czerwca, a Senat przyjął ją bez poprawek 21 lipca. W głosowaniu ta nowelizacja, będąca jedynie wnioskiem mniejszości do projektu rządowego (który tym samym przepadł) uzyskał większość i posłowie nie zajęli się rządowymi propozycjami.
Właśnie m.in. sposób uchwalenia ustawy chce zaskarżyć NRA. Rymar przypomniał, że TK już w przeszłości kwestionował ustawy tylko dlatego, że były uchwalone jako poprawki do innego projektu.
Nowa ustawa miała głównie umożliwić przeprowadzenie konkursów na aplikacje adwokacką i radcowską. Nie można ich przeprowadzać od ubiegłego roku, gdy TK uznał, że regulaminy korporacji prawniczych, w których były opisane zasady konkursów, nie wystarczą, by je przeprowadzać - takie przepisy powinny bowiem znajdować się w ustawie, a nie w regulaminach.
Obecnie na studiach prawniczych uczy się ok. 60 tys. studentów. By mogli wykonywać zawód, muszą po zakończeniu nauki zrobić tzw. aplikację. Dopiero po zdaniu egzaminu końcowego zostają wpisani na listę radców prawnych, adwokatów, notariuszy, prokuratorów czy sędziów.
W sobotę NRA dyskutowała też o sprawie opłat za wpis do korporacji. Po nowelizacji ustawy niektóre rady adwokackie w kraju kilkakrotnie podniosły jej wysokość, np. w Łodzi było to 1,5 tys. zł, obecnie - 10 tys. zł. NRA zaleciła okręgowym radom ustalanie opłat związanych z wpisami w wysokości kosztów rzeczywiście poniesionych. Jednocześnie uznano, że nie ma przeszkód do pobierania opłaty zryczałtowanej. Zdaniem NRA, wysokość tych kosztów nie może przekraczać równowartości miesięcznego minimalnego wynagrodzenia za pracę.
Omówiono też sprawę składek, które wpisany na listę adwokatów ma obowiązek uiszczać. Podkreślono, że adwokatura nie korzysta z żadnych dotacji Skarbu Państwa, co czyni zrozumiałym, że osoba uzyskująca dostęp do majątku oraz świadczeń oferowanych przez samorząd winna partycypować w kosztach jego uzyskania, utrzymania, gospodarowania i zarządzania. NRA uznała, że zasady ustalania składki winny być racjonalne i wyważone. Zalecono, aby nie przekraczały one sześciokrotnego miesięcznego wynagrodzenia.
ss, pap