Centrum Nauki Kopernik działa od 2004 roku. Pierwsze wystawy w nowo wybudowanej siedzibie instytucji w Warszawie można było oglądać w roku 2010. To miejsce pełne jest interaktywnych stanowisk doświadczalnych, w których odwiedzający dowiadują się więcej o sobie i otaczającym ich świecie. W ramach cyklu „Nauka to polska specjalność” odwiedziliśmy Centrum Nauki Kopernik, żeby dowiedzieć się, jak w ciekawy, ale rzetelny sposób można popularyzować wiedzę wśród Polaków. I to nie tylko tych najmłodszych.
„Centrum Nauki Kopernik jest ideą i inspiracją”
– Centrum Nauki Kopernik jest nie tylko miejscem. Jest pewną ideą, ludźmi. Przede wszystkim staramy się być inspiracją. Inspirować ludzi, żeby samodzielnie szukali różnego rodzaju odpowiedzi w świecie. Żeby zadawali pytania, żeby poszukiwali, żeby nie bali się testować, korzystać z metody naukowej, czyli samodzielnego badania rzeczywistości, która jest wokół nas – mówi w rozmowie z „Wprost” Katarzyna Nowicka, rzecznik prasowa Centrum Nauki Kopernik. – A to, co tutaj się znajduje, czyli wszystkie nasze eksponaty ułatwiają ten proces – dodaje.
Rzeczywiście, w trakcie naszej wizyty w Centrum mieliśmy okazję zwiedzić położone na dwóch piętrach wystawy pełne interaktywnych eksponatów, czy raczej stacji doświadczalnych, które pozwalają lepiej poznać otaczający nas świat.
– Pierwsza podstawową rzeczą, z którą ludzie się stykają, przychodząc do Centrum Nauki Kopernik to nasze wystawy. Nazwa nawiązuje do języka muzealnego, chociaż eksponaty nie przypominają tego, co zwykle znajdujemy w muzeach – mówi rzecznik CNK. – Wchodząc w kontakt z eksponatem, w najprostszy sposób – wciskając przycisk, rzucając piłeczkę, kręcąc korbką, jesteśmy w stanie wydobyć, zobaczyć i zrozumieć różne zjawiska – dodaje.
W popularyzowaniu nauki najważniejsze jest przede wszystkim pokazanie, że nauka jest z nami. Że nie jest czymś takim, co trzeba zdjąć z półki, odkurzyć i spopularyzować. Naukę spotykamy każdego dnia – mówi w rozmowie z „Wprost” Katarzyna Nowicka z Centrum Nauki Kopernik.
– Nauka ciągle nam towarzyszy. To, że tu stoimy to zasługa grawitacji. To, że jesteśmy, że żyjemy, to anatomia, biologia, procesy fizjologiczne, które w nas zachodzą. Nauka nie jest czymś osobnym, oddzielnym, nauka jest z nami wszędzie. Warto to zauważyć, bo czasami to, co takie oczywiste, przechodzi niezauważane – mówi rzecznik CNK. – I choć czasem wydaje się to bardzo skomplikowane, to wiele z tych zjawisk można w sposób dość prosty wytłumaczyć – podkreśla.
Oprócz wystaw, w Centrum Nauki Kopernik można zobaczyć planetarium, dwie sceny teatralne – teatr wysokich napięć i teatr robotyczny, w których odpowiednio bohaterami są prąd i roboty. Można też samemu rozwiązywać zadania konstrukcyjne i logiczne w Majsterni i przeprowadzać doświadczenia i eksperymenty w laboratoriach. Mimo że CNK odwiedziliśmy przed południem w środku tygodnia, wokół było pełno zwiedzających – przede wszystkim dzieci z rodzicami czy opiekunami, ale nie tylko.
– Wszystko, co się dzieje w Centrum Nauki Kopernik, poczynając od naszych wystaw, przez pokazy naukowe i zajęcia w laboratoriach, czy w Majsterni, powstaje u nas. Mamy duży multidyscyplinarny zespół różnego rodzaju twórców, którzy chcą to robić – mówi rzecznik prasowa Centrum.
Jak skutecznie popularyzować naukę?
Jednak działalność Centrum Nauki Kopernik nie ogranicza się wyłącznie do ekspozycji i prowadzenia różnych zajęć w jej ramach.
– Prowadzimy także szeroką działalność badawczo-rozwojową, przede wszystkim skupioną na rozwoju edukacji, na szukaniu nowych metod nauczania i na badaniu samego procesu uczenia – mówi Katarzyna Nowicka. – Bazując na tym, tworzymy różnego rodzaju pomoce edukacyjne, scenariusze lekcji. Słuchając nauczycieli i uczniów, staramy się dostarczyć materiały, propozycje i pomysły nowych sposobów prowadzenia zajęć. Dążymy do przewrotu kopernikańskiego w edukacji, żeby uczeń znalazł się w centrum procesu edukacyjnego – podkreśla.
Do poszukiwania innowacji w edukacji ma służyć także otwierana pod koniec marca Pracownia Przewrotu Kopernikańskiego. Nowy budynek ma być przestrzenią współpracy badaczy, edukatorów, naukowców, inżynierów i ekspertów działających na rzecz społecznego zaangażowania nauki.
– To będzie miejsce, w którym będziemy prowadzić działalność badawczo-rozwojową, w którym będziemy badać procesy uczenia się i szukać nowych rozwiązań, które można stosować w edukacji. Będziemy prowadzić działania od pomysłu do gotowego rozwiązania – mówi rzecznik CNK.
W pracowni będą tworzone nie tylko same pomysły na zajęcia, ale i same eksponaty i zestawy edukacyjne, które będzie można wykorzystać w popularyzacji nauki. – Mamy stolarnie, warsztaty, laboratoria do projektowania nawet skomplikowanych eksperymentów, które będzie można tak dopracować, żeby pasowały do zajęć szkolnych – mówi Katarzyna Nowicka. – Zapraszamy do współpracy wszystkich, którzy chcą z nami rozwijać edukację: uczelnie, instytuty, naukowców różnego rodzaju, nauczycieli, ale także biznes i wszystkich tych, którzy tworzą różnego rodzaju działania i produkty na rzecz edukacji – dodaje.
Centrum Nauki Kopernik działa nie tylko w Warszawie
Centrum Nauki Kopernik prowadzi też szeroką działalność w całej Polsce. – Poza nasza działalnością stacjonarną prowadzimy również szeroką działalność w kraju, organizując liczne wystawy objazdowe, pokazy, prowadzimy także sieć Klubów Młodego Odkrywcy, sieć SOWA. Działamy także w ramach programu Nauka dla Ciebie i programu ESERO, gdzie działamy regionalnie i lokalnie.
W Polsce i za granicą działa już prawie 1000 Klubów Młodego Odkrywcy koordynowanych przez Centrum Nauki Kopernik. Kluby to miejsca, w których dzieci i młodzież eksperymentują pod okiem opiekunów, zdobywając wiedzę i rozwijając kompetencje przyszłości.
Inną inicjatywą realizowaną przez CNK w ramach dotacji z Ministerstwa Edukacji i Nauki jest sieć SOWA, czyli Strefy Odkrywania, Wyobraźni i Aktywności. Takich miejsc ma być łącznie 32 w całej Polsce.
– To miejsca, które troszkę przypominają Centrum Nauki Kopernik, bo składają się z niedużych wystaw oraz przestrzeni do samodzielnego eksperymentowania i tworzenia, konstruowania, czyli Majsterni – mówi Katarzyna Nowicka. – Otwarcie SOWY jest początkiem współpracy z instytucjami kultury, którym dostarczamy wystawę oraz Majsternię, dzielimy się formatami zajęć i aktywności, które w SOWAch mogą być prowadzone – dodaje.
Współpraca funkcjonuje też pomiędzy sieciami. – Kluby KMO mogą odwiedzać placówki SOWA, mogą tam robić wspólne festiwale nauki, różne aktywności. A placówki SOWA mogą otwierać wokół siebie nowe Kluby Młodego Odkrywcy – słyszymy od rzeczniczki Centrum Nauki Kopernik.
Chodzi o to, żeby dzielić się tą pasją, żeby ta metoda badawcza, sposób poznawania świata przez samodzielne eksperymentowanie, działa się nie tylko w naszym budynku, ale wszędzie, gdzie to jest możliwe – podkreśla.
Nauka to polska specjalność Wielkie postacie polskiej nauki Przeczytaj inne artykuły poświęcone polskiej nauce Projekt współfinansowany ze środków Ministerstwa Edukacji i Nauki w ramach programu „Społeczna Odpowiedzialność Nauki”