Zespół naukowców wykazał, że ludzka zębina — tkanka znajdująca się tuż pod szkliwem — ma swoje korzenie w strukturach czuciowych pancerzy wymarłych ryb sprzed około 465 milionów lat. Te starożytne stworzenia, jak się okazuje, posiadały „zbroje”, które pełniły również funkcję receptorów sensorycznych.
Odkrycie opublikowano 21 maja w prestiżowym czasopiśmie Nature. Jak tłumaczy współautorka badania, Yara Haridy, paleontolog i biolog ewolucyjny z Uniwersytetu w Chicago, to przełomowe odkrycie pokazuje, że zęby mogą być strukturami zmysłowymi, nawet jeśli nie są zlokalizowane w jamie ustnej.
Początkowo badacze analizowali szczątki starożytnych kręgowców z okresów kambru i ordowiku (541–443 mln lat temu), w poszukiwaniu charakterystycznych śladów zębiny — zmineralizowanej tkanki obecnej w ludzkich zębach i w wypustkach skórnych ryb z tamtej epoki.
Niesamowite odkrycie naukowców
Przyglądając się skamieniałościom gatunku Anatolepis heintzi, naukowcy użyli tomografii komputerowej o wysokiej rozdzielczości. Początkowo przypuszczali, że znalezione mikroskopijne otwory w pancerzu A. heintzi zawierają zębinę. Jednak dalsze porównania z innymi skamieniałościami oraz współczesnymi bezkręgowcami morskim ujawniły coś innego. Struktury te przypominały bowiem raczej narządy czuciowe spotykane u krabów.
Wynik? A. heintzi nie był pierwotną rybą, lecz stawonogiem. Co więcej, okazało się, że zarówno starożytne stawonogi, jak i kręgowce tworzyły podobną zmineralizowaną tkankę, aby rejestrować bodźce z otoczenia.
Z czasem ta czuciowa tkanka przekształciła się w zębinę — materiał, który dziś sprawia, że nasze zęby są tak podatne na zmiany temperatury czy dotyk. Badanie potwierdza, że struktury czuciowe w egzoszkieletach pojawiły się już 460 milionów lat temu. Z biegiem ewolucji organizmy zaczęły wykorzystywać ten sam zestaw genów do budowy zębów wewnątrz jamy ustnej.
„Z perspektywy ewolucji wrażliwość zębów nie jest anomalią, lecz logicznym dziedzictwem ich pierwotnej roli jako receptorów zmysłowych w dawnych organizmach” – podsumowują naukowcy.
Czytaj też:
Sensacyjne odkrycie badaczy. Co znaleźli w kościach dinozaurów sprzed 66 milionów lat?Czytaj też:
Szokujące odkrycie. Znaleziono... rybie wymiociny sprzed 66 milionów lat