Zespół naukowców przeanalizował DNA 47 osób żyjących w rejonie Alp Tyrolskich między około 6400 a 1300 rokiem przed naszą erą. Wśród nich znalazło się piętnaście osób z epoki miedzi, czyli tej samej, w której żył Ötzi, zamordowany ponad 5300 lat temu w nieznanych do dziś okolicznościach.
Choć wstępna analiza sugerowała, że Ötzi genetycznie przypominał badanych współmieszkańców regionu, dokładniejsze badania wykazały istotne różnice, zwłaszcza w linii męskiej.
Genetyczne tropy prowadzą do Anatolii
Z badań wynika, że większość analizowanych osób miała bardzo wysoki udział genów rolników pochodzących z Anatolii — od 80 do 90 procent — oraz niewielki wkład genetyczny od euroazjatyckich łowców-zbieraczy. Co jednak ciekawe, niemal wszyscy mężczyźni dzielili podobną grupę chromosomu Y, która była obecna również u ludności zamieszkującej prehistoryczne obszary dzisiejszych Niemiec i Francji.
Na tym tle Ötzi okazał się przypadkiem całkiem nietypowym. Jego linia ojcowska była bowiem znacznie bardziej rozpowszechniona. To wskazuje na to, że mógł pochodzić z zupełnie innego kręgu genetycznego.
Zagadkowa matka i wymarła linia
Jeszcze bardziej tajemnicze okazały się wyniki dotyczące pochodzenia po linii matczynej. Jak czytamy na portalu livescience.com, naukowcy ustalili, że haplogrupa mitochondrialna Ötziego nie występuje ani u innych prehistorycznych mieszkańców Alp. Nie znajdziemy jej też u współczesnych ludzi. Według badaczki Valentiny Coi z Instytutu Badań nad Mumiami w Bolzano we Włoszech może to oznaczać, że linia matczyna Człowieka Lodu po prostu wygasła. Jednocześnie naukowczyni zastrzega, że bez dalszych danych z epoki neolitu z terenów Anatolii i północnych Włoch trudno o jednoznaczną interpretację.
– Może Ötzi pochodził z innej fali migracji rolników, odmiennych od tych, które osiedliły się w Alpach – dodała.
Rodzinne struktury i kobiety spoza wspólnoty
Wyniki badania wskazują również na to, że społeczności z epoki miedzi mogły być zorganizowane w sposób patrylinearny – wokół męskich linii rodowych. Świadczy o tym duża jednolitość chromosomów Y przy jednoczesnej różnorodności mitochondrialnego DNA, co może wskazywać, że kobiety przychodziły z zewnątrz, wchodząc do wspólnoty poprzez małżeństwo.
Analiza sześciu najlepiej zachowanych genomów pozwoliła również na przewidywanie cech fizycznych. Zarówno Ötzi, jak i inne osoby z epoki miedzi prawdopodobnie mieli ciemne włosy i oczy. Wszyscy cierpieli na nietolerancję laktozy – co oznacza, że mleko i jego przetwory nie były dobrze trawione przez mieszkańców tych terenów.
Pytania o przynależność kulturową i pochodzenie Człowieka Lodu pozostają jednak wciąż bez odpowiedzi. Ötzi pozostaje jednym z największych archeologicznych fenomenów Europy – człowiekiem, który mimo upływu 5300 lat wciąż budzi emocje i intryguje naukowców.
Czytaj też:
8-latek wychowywał się z psami. Nie umie mówić, nauczył się „szczekać”Czytaj też:
Megabuty znalezione przez archeologów. Giganci w rzymskiej armii?