NASA zmienia nazwę słynnej planetoidy. Poprzednia kojarzyła się z nazizmem

NASA zmienia nazwę słynnej planetoidy. Poprzednia kojarzyła się z nazizmem

Planetoida Arrokoth (dawna Ultima Thule)
Planetoida Arrokoth (dawna Ultima Thule) Źródło: Wikimedia Commons / domena publiczna / NASA
„Arrokoth” to nowa nazwa najdalszego obiektu, obok którego przeleciała i zbadała go wysłana z Ziemi sonda. Pochodzi z języka Indian Powatan. Poprzednia, robocza nazwa planetoidy Ultima Thule wywołała kontrowersje, bo była kojarzona z nazizmem.

Oficjalna nazwa obiekt transneptunowego z Pasa Kuipera to 2014 MU69. Jednak naukowcy postanowili nadać znajdującej się około 6,5 mld. kilometrów od Ziemi planetoidzie również mniej formalną nazwę. Po zorganizowaniu konkursu zdecydowali się na „Ultima Thule”, określenie oznaczające kraniec świata. Nazwa miała być stosowana roboczo przynajmniej do przelotu w pobliżu asteroidy sondy New Horizon, co nastąpiło 1 stycznia 2019 roku.

Ultima Thule, czyli połączenie łacińskiego słowa ultimo – ostatni i greckiego thule – świat, to określenie, które w średniowieczu oznaczało mityczną krainę położoną na dalekiej północy, wyznaczającą kraniec znanego świata, utożsamiany z krajami nordyckimi lub Arktyką. Thule identyfikowana jest zwykle z Islandią, Szetlandami lub wybrzeżem Norwegii, która w średniowieczu była uznawana za wyspę.

Z pozoru neutralna nazwa wywoływała jednak kontrowersje, ze względu na wykorzystanie jej przez nazistów. Pod koniec I wojny światowej w Monachium pod nazwą Towarzystwo Thule powstała tajna organizacja rasistowska i okultystyczna. Zdaniem jego członków z mitycznego Thule miała wywodzić się rasa aryjska. Ideologia Towarzystwa była zbliżona do późniejszej ideologii nazistowskiej, a niektórzy członkowie Thule odgrywali istotne role w strukturach NSDAP.

12 listopada NASA ogłosiła, że planetoida będzie oficjalnie nosić nazwę nosić Arrokoth, co w języku Indian Powatan oznacza „Niebo”. Członkowie federacji plemion Powatan mieszkają na terenie stanu Maryland, gdzie mieści się centrum kontroli misji „New Horizons”. Nową nazwę zaakceptowała Międzynarodowa Unia Astronomiczna, co czyni ją oficjalną. NASA nie skomentowała pytań o to, czy zmiana ma związek z kontrowersjami wokół nazistowskich odniesień do słowa Thule.

Nazwa Arrokoth jest wyrazem inspiracji jaką czerpiemy ze spoglądania w niebo, wypatrywania gwiazd i światów innych niż nasz własny –powiedział Alan Stern, szef zespołu badawczego misji New Horizons. – Pragnienie uczenia się jest w sercu misji New Horizons, to dla nas zaszczyt dołączyć do społeczności Powhatan i obywateli stanu Maryland w świętowaniu tego odkrycia – stwierdził.

twitter

Planetoida Arrokoth

Planetoida to najbardziej odległy od Ziemi obiekt, w pobliżu którego udało się przelecieć jakiemukolwiek wykonanemu przez człowieka statkowi kosmicznemu, dzięki czemu został lepiej zbadany przez ludzkość. Sonda New Horizons przeleciała obok planetoidy 2014 MU69 w Pasie Kuipera 1 stycznia o 6:33 czasu polskiego w odległości około 3,5 tys. km od obiektu.

Na opublikowanych wtedy zdjeciach widać, że Arrokoth usiana jest małymi jamami o szerokości do 0.7 kilometrów. Nie wiadomo, czy zostały one spowodowane przez zderzenia z mniejszymi obiektami, czy są to zagłębienia czy też efekt materiałów uciekających w kosmos spod powierzchni planetoidy. Na razie też trudno wyjaśnić naukowcom, z czego wynikają jaśniejsze punkty na planetoidzie, m.in. bardzo jasny pas na granicy pomiędzy mniejszym i większym fragmentem obiektu.

Wydaje się, że Arrokoth powstał w wyniku łagodnego zderzenia dwóch mniejszych obiektów. Prawdopodobnie jest pokryty lodem metanowym lub azotowym, co nadaje mu czerwony odcień. Odkryta w 2014 roku planetoida jest cennym obiektem badań, gdyż według naukowców mogła powstać 4,5 miliarda lat temu, mniej więcej w tym samym czasie co Układ Słoneczny. Od momentu powstania zachowała się niemal w niezmienionym stanie, nie będąc poddana niemal żadnym zewnętrznym oddziaływaniom.

Sonda New Horizons wystartowała w 2006 roku.

Czytaj też:
„Jeszcze nigdy czegoś takiego nie widzieliśmy”. Niezwykłe odkrycie łazika Curiosity

Opracował:
Źródło: New York Times