Wspólnym mianownikiem tegorocznej odsłony kongresu, odbywającego się pod hasłem „Miasto – Woda – Jakość życia”, była polityka municypalna. – To miasta odpowiadają za największe zanieczyszczenia zasobów wody. I to miasta potrzebują jej najwięcej – mówił prof. Cedo Maksimovic z Imperial College London w wykładzie otwierającym obrady w Centrum Kongresowym. Naukowiec swoje wystąpienie poświęcił inicjatywie „Blue-Green Solutions”. To metoda współpracy instytucji odpowiedzialnych za rozwój m.in. metropolii, w której nacisk pada na ochronę środowiska zachowanie dóbr naturalnych dla przyszłych pokoleń. Profesor Maksimovic tłumaczył: – Ziemia formowała się przez miliardy lat. Człowiek pojawił się około 10 tys. lat temu. Dwieście lat temu zaczął używać rozwiązań i technologii, które mogą doprowadzić do zagłady ludzkości. Stąd konieczność wprowadzenia zasad zrównoważonego rozwoju w programie rozbudowy miast. – To wymaga współpracy architektów, urbanistów, specjalistów od zieleni, firm energetycznych i zarządzających miejską gospodarką wodną – mówił prof. Maksimovic.
Odpowiedzialny rozwój
Prezydent Wrocławia, otwierając kongres, wspominał o znaczeniu rzek, nad którymi leży miasto, o ich wpływie na rozwój Wrocławia. Więcej uwagi poświęcił współczesnym zobowiązaniom wynikającym z położenia metropolii. – We Wrocławiu chcemy praktycznie i świadomie podochodzić do szczególnego zasobu, jakim jest Odra. Chcemy odpowiedzialnie podchodzić do kwestii klimatycznych – deklarował Jacek Sutryk. – Kiedy rozmawiamy o tworzeniu miast inteligentnych, przyjaznych mieszkańcom, musimy uwzględniać też kwestie związane z komfortem klimatycznym. To dotyczy wielu wymiarów funkcjonowania miasta, m.in. prymatu transportu publicznego, czystego powietrza, zrównoważonego rozwoju oraz gospodarowania wodą. O narzędziach wykorzystywanych do odpowiedzialnej gospodarki wodnej mówił z kolei Witold Ziomek, prezes Miejskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji we Wrocławiu. Historia wodociągów w tym mieście sięga średniowiecza. Metody dostarczania wody i odprowadzania nieczystości ewoluowały, pozostałości dawnych systemów kanalizacyjnych są odkrywane przy okazji prac archeologicznych. Dzisiaj MPWiK obsługuje milionową metropolię, ma firmową komórkę badań i rozwoju i korzysta z nowoczesnych technologii. – Nasz system wykrywania ukrytych wycieków SMART Flow pochwalił Satya Nadella, prezes firmy Microsoft. To było bardzo satysfakcjonujące – chwalił się Witold Ziomek.
Odporne miasta
O tym, jak miasta radzą sobie w obliczu katastrof, rozmawiali uczestnicy jednego z paneli dyskusyjnych Kongresu – „Miasto – City Resilience” (odporne miasto). O City Resilience Program opowiedział Marc Forni, ekspert z Banku Światowego, natomiast dr Winston Yu z International Water Management Institute, również z Banku Światowego, mówił o wykorzystaniu ochrony przeciwpowodziowej. Z kolei w czasie sesji inspiracyjnej naukowcy rozmawiali o praktycznym zastosowaniu City Resilience. Profesor dr hab. Andrzej Tiukało z Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej mówił o tym, że zarządzanie SES powinno się koncentrować na zapewnieniu długoterminowego stabilnego rozwoju. – Resilience znaczy tyle co proces redukcji niekorzystnych konsekwencji systemu znajdującego się w sytuacji stresowej – twierdzi prof. dr hab. Andrzej Tiukało. – To także zdolność społeczno-ekologicznego systemu do pochłaniania zakłóceń przy zachowaniu podstawowej struktury i sposobów funkcjonowania, zdolność do samoorganizacji i zdolność do przystosowania się do stresu i zmian. Resilience to konstrukt, stąd wnioskowanie o nim możliwe jest na podstawie wielu zmiennych, często wymagających operacjonalizacji. Można wyróżnić trzy oblicza SES. Są nimi: trwałość, adaptacyjność i zdolność do transformacji. Według prof. Tiukały do sił występujących w SES należą: orientacja, czyli nacisk na wizję strategiczną, biegłość związana z poszukiwaniem wiedzy i wysokich umiejętności oraz innowacyjność, która oznacza w tym wypadku wysiłek kierowany na odkrywanie nowych atrakcyjnych celów czy też środków do ich zaspokojenia. Według niego kluczową wartością SES jest troskliwość rozumiana jako zaufanie, empatia, rozważność sądów, odwaga oraz wrażliwość na cudze potrzeby i gotowość do pomagania.
Ważne kompromisy
Z kolei prof. UAM dr hab. Adam Radzimski z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu mówił o tym, że pojęcie resilience możemy rozumieć jako zdolność radzenia sobie ze zmianą, w szczególności tą wywołaną nagłym zdarzeniem, takim jak katastrofa naturalna. Perspektywę instytucjonalną stanowią tu rankingi, parametryzacja oraz standaryzacja, natomiast perspektywa mieszkańca to jego indywidualne doświadczenie. Jak zauważył prof. Radzimski, jednym z dyskutowanych w literaturze przedmiotu zagadnień jest kwestia „resilience trade-offs”, czyli kompromisów. Odnosi się ona do sytuacji, gdy trzeba częściowo poświęcić realizację jednego z założonych celów, aby móc zrealizować inny, bardziej istotny. Jako przykład w dyskusji podano Plan Delta (Delta Works) – projekt inżynieryjny zainicjowany po katastrofalnej powodzi w 1953 r. w Holandii. Została ona spowodowana przerwaniem tamy chroniącej ląd od morza, w wyniku czego zginęło 1835 osób. Żeby uniknąć w przyszłości podobnej katastrofy, holenderski rząd zdecydował się na realizację Planu Delta.
Prace nad systemem trwały ponad 40 lat i zostały zakończone w 1997 r. budową Maeslantkering – ogromnych wrót pozwalających na zamknięcie kanału prowadzącego do portu w Rotterdamie. Przy konstrukcji całego systemu zastosowano unikatową technologię. Plan Delta został uznany przez American Society of Civil Engineers za jeden z siedmiu cudów współczesnego świata. Zakładający maksymalną izolację pol derów od morza plan zawiódł jednak podczas powodzi w latach 1993 i 1995, gdy Ren, Moza i Waal wezbrały na skutek roztopów w Alpach. W konsekwencji w kolejnych latach skoncentrowano się na przywróceniu rzekom bardziej naturalnego brzegu, aby ograniczyć zagrożenie powodzią od strony lądowej. Według naukowców rosnąca popularność pojęcia resilience ułatwia upowszechnianie wiedzy, ale nadmierne skupienie się na aspektach inżynieryjnych rodzi ryzyko zaniedbania wymiaru społecznego, dając rozwiązania efektywne w krótkim okresie. Uznano również, że dążenie do maksymalizacji celu za wszelką cenę nie musi być najlepszą drogą. Organizatorami Kongresu „Economy of a Water” byli: Miasto Wrocław, Aquapark Wrocław i Open Eyes Economy Summit. MPWiK we Wrocławiu to Partner Tematyczny wydarzenia. Wśród sponsorów znaleźli się także Towarzystwo Budownictwa Społecznego Wrocław jako złoty sponsor oraz Wrocławski Park Technologiczny – srebrny sponsor. Partnerem zostały Polskie Linie Lotnicze LOT.
Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App Store i Google Play.
Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy tygodnika Wprost.
Regulamin i warunki licencjonowania materiałów prasowych.
