Jessica (Joint European Support for Sustainable Investment in City Areas) to inicjatywa powstała we współpracy Komisji Europejskiej z Europejskim Bankiem Inwestycyjnym (EBI) i Bankiem Rozwoju Rady Europy. Jej celem jest wsparcie zrównoważonego rozwoju obszarów miejskich. Woj. śląskie jest jednym z czterech polskich regionów, które zdecydowały się na wdrożenie tego mechanizmu, polegającego na wspieraniu konkretnych projektów miejskich np. w formie pożyczek czy gwarancji. Menadżerem Funduszu Powierniczego Jessica dla woj. śląskiego jest EBI.
Na Śląsku Jessica dysponuje kwotą ok. 60 mln euro, które będą wydane głównie w postaci pożyczek na realizację projektów rewitalizacyjnych. To kwota, która cały czas będzie w obiegu. Pieniądze na ten cel zarezerwowano w Regionalnym Programie Operacyjnym Woj. Śląskiego, lokując je następnie w stworzonym specjalnie funduszu powierniczym. W ramach inicjatywy Jessica unijne środki mogą zasilać inwestycje np. w przedsięwzięcia partnerstwa publiczno-prywatnego lub inne projekty miejskie, wynikające z planów zrównoważonego rozwoju miejskiego. O zakresie rewitalizacji (czyli wyborze konkretnych projektów, obszarów czy budynków) współdecydują gminy, które odpowiadają za tworzenie lokalnych planów rewitalizacji.
Wśród projektów, które mogą ubiegać się o wsparcie, jest m.in. przekształcanie zdegradowanych obiektów przemysłowych np. w kina, galerie, teatry czy centra konferencyjne, odnowa obszarów powojskowych i poprzemysłowych czy odnowa centrów miast, dzielnic oraz infrastruktury miejskiej o unikalnej wartości historycznej. Z obserwacji śląskich samorządowców wynika, że z tradycyjnej, konkursowej procedury pozyskiwania unijnych pieniędzy na rewitalizację skorzystać może zaledwie ok. 20 proc. wnioskodawców. Dzięki Jessice z pomocy skorzysta wielokrotnie więcej podmiotów, bo pieniądze - wydawane w formie pożyczek - będą stale w obiegu i zostaną przeznaczone na kolejne projekty. Zaletą Jessiki jest odejście od tradycyjnego sposobu udzielania bezzwrotnych dotacji na rzecz mechanizmu odnawialnego - zwrotnych instrumentów finansowych (pożyczek, wkładów kapitałowych, gwarancji). Umożliwia ona - w odróżnieniu od dotacji - wielokrotne wykorzystanie tych samych środków. Tym samym Jessica spowoduje, że unijne fundusze na projekty rewitalizacyjne będą dostępne dłużej.
PAP, arb