Odłączanie kroplówki

Do 2020 r. planowaliście wydać 1,3 mld zł na innowacje, ale wsparliście zaledwie kilka projektów. Co się dzieje?

Innowacje wspieramy dopiero od ponad roku. Zainwestowaliśmy w kilka dobrych projektów już około 180 mln zł. Zajmujemy się wieloma branżami. ARP zarządza dwiema specjalnymi strefami ekonomicznymi. Mamy udziały w stoczni, szpitalach, kopalniach, a nawet dwóch zamkach. I trzeba te aktywa uporządkować, a przede wszystkim doprowadzić do tego, żeby podmioty funkcjonujące w ramach grupy kapitałowej zaczęły ze sobą współpracować.

Trudno, żeby zamek współpracował ze stocznią czy szpitalem.

Dlatego niektórymi aktywami nie powinniśmy zajmować się my, tylko inne spółki Skarbu Państwa.

Czyli będziecie sprzedawać to, co macie?

Przede wszystkim trzeba zarządzać tym wspólnie. Spółki, które mamy, powinny kupować razem, a nie kupują. Powinny świadczyć sobie wzajemne usługi, a nie świadczą. Jeżeli jedna z nich ma dużo wolnej przestrzeni biurowej, to druga powinna z niej korzystać.

I to jest recepta, żeby te spółki wyprowadzić na prostą?

W ciągu ostatnich lat głównym zadaniem było utrzymywanie upadających spółek przy życiu. Nie stawiano na rozwój firmy, a podłączano ją pod kroplówkę. Firma nie prowadziła działalności, ale też nie umierała. Co jakiś czas sprzedało się jakąś jej nieruchomość, żeby było z czego tę kroplówkę robić. My chcemy inaczej.

No, ale na części tych spółek i tak pewnie trzeba będzie postawić krzyżyk.

Te firmy mają potencjał, ale do tej pory nikomu nie chciało się go wykorzystać. Przykład: Fabryka Pojazdów Szynowych Cegielskiego w Poznaniu. Przecież ta spółka może spokojnie produkować tabor dla państwowych kolei. Ale nikomu nie chciało się wcześniej tego pomysłu rozwijać. Podobnie z innymi aktywami. Jeżeli sprawimy, że na nowo zaczną pracować, odzyskają rentowność, to pojawi się strumień gotówki, którą można będzie przeznaczyć na innowacje.

I kto pod tym strumieniem może się już ustawiać?

Nie pomożemy wszystkim, bo nie sposób szukać projektów wszędzie: w rolnictwie, medycynie, wojsku czy handlu. Analizujemy, jakie branże powinny być dla nas kluczowe.

Co wychodzi z tych analiz?

Perspektywiczne są robotyka i automatyka. Jest potencjał w technologiach kosmicznych. Sporo projektów pochodzi z branży energetycznej. Ale nie tej wielkiej, tylko tej związanej z małymi, prosumenckimi instalacjami. W Polsce jest mnóstwo pieniędzy na innowacje, ale do tej pory źle wydawanych. Na pewno można to robić znacznie efektywniej, znajdować i współfinansować dobre projekty, dzięki którym będziemy budować markę Polski w europejskiej, a może i globalnej gospodarce.

Jak pan odróżni dobry od niedobrego?

Nie będziemy siedzieć za biurkami, tylko aktywnie szukać przedsiębiorców. Wyjeżdżamy w Polskę. Spotykamy się z przedsiębiorcami, wychodzimy z ofertą. Zmorą różnych instytucji państwowych było to, że ich wspieranie przedsiębiorczości polegało na zamknięciu się w biurach. Najlepiej w takich, do których może wejść tylko pracownik z kartą dostępu.

U was też są karty dostępu.

Dla przedsiębiorców nasze drzwi będą zawsze otwarte. Rozmawiam z dużymi firmami, które o wielu instrumentach wsparcia, jakie ma w swojej ofercie ARP, po prostu nie wiedzą.

Pan chce być innowacyjny, a tu premier Szydło wrzuci panu do ratowania jakąś upadającą kopalnię, jak to zrobiła w styczniu z Kieleckimi Kopalniami Surowców Mineralnych.

Proszę pamiętać, że jedną z unikalnych kompetencji ARP jest właśnie restrukturyzacja przedsiębiorstw, w tym restrukturyzacja rozwojowa. Mam satysfakcję, że ARP udało się pomóc rozwiązać problem KKSM, przed laty dobrze prosperującej firmy. Od kilku tygodni to Świętokrzyskie Kopalnie Surowców Mineralnych, bo tak nazywa się nowa spółka, prowadzą wydobycie. Niestety u nas nadal silny jest stereotyp, że jeżeli firma jest prywatna, to działa świetnie. Każdy rok kończy na plusie. A jak państwowa, to jest na odwrót. W przypadku KKSM to prywatyzacja doprowadziła do upadku tej firmy.

Spółka wprawdzie prywatna, ale wyłożyła się na państwowym kontrakcie przy budowie autostrady A2.

W przypadku jej bankructwa było rzeczywiście sporo zmiennych. Ale przed prywatyzacją działała dobrze. Miała gotówkę na koncie. I zbankrutowała. Nie zapominajmy, że te firmy też zatrudniają ludzi w innych regionach niż bogate aglomeracje. Nie możemy patrzeć tylko na Warszawę. Gdybymnie wychylał swojego nosa poza moje warszawskie biuro, to mógłbym jedynie pomyśleć, że gdzieś tam upada jakaś kopalnia. Ale tak nie jest. Wiem, że jeśli upadnie firma, to ucierpi wiele rodzin. Zdegraduje się teren kopalni. Podupadną firmy, które z kopalnią współpracują.

W przypadku polskiego górnictwa też pan tak powie, że ratować trzeba za wszelką cenę, bo ludzie stracą pracę?

Można o tym dyskutować godzinami. Jedno jest pewne. Mamy wreszcie rząd, który temat restrukturyzacji kopalń traktuje bardzo poważnie, a politykę uprawia na serio. Polskiemu węglowi na pewno pomogłyby innowacje. Do tej pory górnictwo kojarzyło nam się z kopaniem i sprzedawaniem węgla. Można zastosować nowoczesne metody, jak zgazowanie węgla. To przyjazna technologia bez dużej emisji CO2.

Ale przez tę nową technologię też będą zwolnienia, bo nie potrzebuje do obsługi tylu górników.

Dlatego trzeba wnikliwie analizować rynek, aby zawczasu wypracować dobre strategie rozwojowe dla regionów, w tym przypadku dla Śląska.

Ta agencja stała się takim worem, do którego pakuje się spółki bez ładu i składu. Wbrew jakiejkolwiek logice.

Dlatego trzeba to zmienić. Agencja Rozwoju Przemysłu powinna zajmować się przemysłem, ale nie tylko takim, gdzie bucha dym z komina, a w fabryce lecą iskry. Mamy też inne gałęzie przemysłu, jak te informatyczne: telekomunikacja, cyberbezpieczeństwo, gry komputerowe.

To ARP zacznie teraz gry produkować?

To bardzo perspektywiczny obszar z zakresu innowacji. Dzisiaj wiemy, że w Polsce na gry wydaje się 80 dolarów na jednego mieszkańca. W Chinach ok. 140, a w Japonii 240 dolarów. I te wartości rosną. Dlatego chcemy zbudować akcelerator przedsiębiorczości, który będzie pomagał młodym ludziom we wchodzeniu na rynek gier komputerowych. Od ARP uzyskają wsparcie i finansowanie na stworzenie wersji demonstracyjnej dla swojej gry. Proszę spojrzeć na sukces firmy CD Projekt, tej od „Wiedźmina”. Przecież na warszawskiej giełdzie ta spółka jest więcej warta od wielu, które działają w przemyśle ciężkim.

To „Wiedźmin” pana zainspirował. Gdzie ten akcelerator powstanie?

W Cieszynie. Tam jest wydział zamiejscowy Uniwersytetu Śląskiego. Kształcą świetnych fachowców z branży IT. Później ci absolwenci często wyjeżdżają za granicę, więc trzeba im stworzyć warunki, żeby zostali w kraju. Niech mają tutaj szansę na samym początku.

Nie w Warszawie?

Nie chcemy koncentrować się tylko na stolicy. Chcemy popatrzeć na mapę Polski i wybrać miejsca, które potrzebują rozwoju. Nie może być paru wysp wzrostu w największych miastach Polski i całej pustyni wokół nich.

To gry, a gdzie reszta innowacji?

Nawet nie zdajemy sobie sprawy, ile innowacyjnych projektów jest na polskich uczelniach, w instytutach akademickich, ośrodkach badawczych. Po jednej stronie są gotowe patenty i własność intelektualna. A po drugiej przedsiębiorcy, którzy ich potrzebują. I my chcemy ich połączyć.

Na coś ciekawego pan się natknął, patrząc na te polskie innowacje?

Na przykład na innowacyjne słupy elektryczne. Zbudowane z syntetycznego materiału. Nie są odlane z metalu czy betonu, więc można je łatwo umieścić w trudno dostępnych miejscach.

I ko mu ta ki słup się przyda?

To się idealnie kojarzy z potrzebami spółek energetycznych. Na tym ta nasza rola powinna polegać. My szukamy innowacji, znając potrzeby spółek Skarbu Państwa. Kojarzymy odbiorcę z dostawcą jakiejś technologii. Do tej pory wiele innowacyjnych projektów z udziałem państwa kończyło się na przecięciu wstęgi. Był pomysł, były pieniądze, powstał produkt, wystrzeliły korki od szampana i cisza. Nikt z tego produktu nie chciał skorzystać, bo zapomniano o klientach. Chcemy mieć pewność, że z chwilą przecięcia tej wstęgi po drugiej stronie będzie klient, który innowacji potrzebuje i za nie zapłaci.