Krzywa linia prosta

Krzywa linia prosta

Dodano:   /  Zmieniono: 
Prawdziwy podatek liniowy uwolniłby nas od horroru wypełniania PIT-ów Międzynarodowy Fundusz Walutowy udowodnił, że nie jest krową, która nie zmienia poglądów - na początku maja pochwalił pomysł wprowadzenia w Polsce podatku liniowego. Szkoda, że nie zrobił tego jedenaście lat temu, gdy podatek został po raz pierwszy zaprezentowany. W samej Polsce podatku liniowego również chcą już wszyscy: rząd Marka Belki, a dokładniej minister finansów Mirosław Gronicki, opracował koncepcję 3 x 18 (stawka 18 proc. dla PIT, CIT i VAT); Platforma Obywatelska chce 3 x 15; Stronnictwo Gospodarcze (partia Romana Jagielińskiego) też jest za liniowym i nawet Partia Demokratyczna chce, żeby podatek był liniowy, ale nie ujawnia na razie, w jakiej wysokości. Tyle że dziś jest już za późno i samo wprowadzenie podatku liniowego, zwłaszcza w takiej postaci, jak to jest powszechnie postulowane, nie rozwiąże problemów polskiej gospodarki.
Podatek w krzywym zwierciadle
Szczególnie dialektyczna jest postawa premiera Marka Belki. Nie mógł znaleźć w sobie współczucia dla podatników, których miała objąć 50-procentowa stawka PIT i wypowiadał się przeciwko pomysłom wprowadzenia podatku liniowego. Teraz jest w połowie w rządzie i w połowie w opozycji, jednakowo popierających podatek liniowy. To może oznaczać, że Belka popiera podatek liniowy łącznie już w 100 proc., osobiście wciąż go nie popierając.
Problem polega tylko na tym, że dzisiejsi zwolennicy podatku liniowego popierają tak naprawdę podatek progresywny z dwoma stawkami (0 proc. i na przykład 15 proc.) oraz z jakimiś ulgami prorodzinnymi. W każdej z przedstawionych wersji podatnicy dalej będą się musieli borykać z PIT-ami, a głównym zmartwieniem przedsiębiorców pozostanie ustalenie, co jest kosztem uzyskania przychodu i czy nie stosują cen transferowych.
W projekcie PO nawet rolnicy mają zostać objęci tym podatkiem, chyba w myśl zasady, że cierpienie uszlachetnia. Do ustawy trzeba więc będzie wprowadzić przepisy określające zasady amortyzacji koni jako szczególnego środka pracy albo produkcji (nigdy nie pamiętam, co było czym w marksistowskiej ekonomii politycznej). W ten sposób bardzo szybko politycy zohydzą wyborcom podatek liniowy, tak jak Kongres Liberalno-Demokratyczny zohydził liberalizm, wprowadzając pod jego sztandarem nie mające z liberalną polityką gospodarczą nic wspólnego podwyżki podatków, ceł i składek ubezpieczeniowych. Rozważania, czy stawka podatku liniowego powinna wynieść 19 proc., czy może 13 proc. albo 18 proc., żeby się budżet jakoś zbilansował, to już zwykła "numerologia".

Stracona dekada
Podatkiem liniowym można się było zachwycać w połowie lat 90. Wśród przedsiębiorców jeszcze nie opadł entuzjazm pierwszych lat transformacji, ograniczanie wolności gospodarczej dopiero się zaczynało, tempo wzrostu PKB sięgało 7 proc. rocznie, bezrobocie stopniowo malało, a eksperymenty z podatkiem liniowym dopiero rozpoczynały państwa nadbałtyckie. Wówczas można było zakładać, że wprowadzenie takiego podatku przyczyni się do utrzymania wysokiego tempa wzrostu gospodarczego i konkurencyjności Polski.
Obecnie, gdy trudno mówić o wolności gospodarczej, kiedy tempo wzrostu gospodarczego dramatycznie spadło, bezrobocie sięga niemal 20 proc., podatek liniowy zdążyły z sukcesem wprowadzić Rosja, Ukraina i Słowacja (na dodatek w Czechach i na Węgrzech systemy podatkowe są bardziej przyjazne dla biznesu niż w Polsce), nie można się ograniczyć do promowania samego podatku liniowego, i to jeszcze w jakiejś ograniczonej postaci, jako remedium na wszelkie bolączki gospodarki. Rozwiązanie takie oznacza, że pozostaną wciąż 24 mln podatników, których trzeba będzie skrupulatnie kontrolować, bo będą zdani na różne pokusy kombinowania z PIT-ami, które trzeba będzie wypełniać, wprowadzać do komputerów, przekładać z kupki na kupkę, co stanowi pracę - całkowicie zbędną - setek tysięcy ludzi, zarówno w przedsiębiorstwach, ZUS, jak i w urzędach skarbowych.
Jeżeli samo obniżenie efektywnej stawki podatkowej dla kilku procent podatników przekraczających dziś pierwszy próg skali podatkowej rozwiązywałoby wszelkie nasze kłopoty, to polska gospodarka żadnych kłopotów by nie miała. Dziś potrzebny nam jest taki system podatkowy, który uwolni nas od biurokratycznego koszmaru, czyli podatek od wynagrodzeń bez żadnych ulg i kwot wolnych, pobierany bezpośrednio u źródła, tak jak obecnie przez banki pobierany jest podatek od odsetek od lokat. Będą wówczas niecałe dwa miliony podatników - do ich kontrolowania wezmą się ci wszyscy urzędnicy, którzy bezproduktywnie archiwizują zeznania podatkowe dziesięciokrotnie większej rzeszy podatników. Zobowiązania podatkowe będą się wówczas mogły przedawniać po 18 miesiącach, a nie po pięciu latach. Pozwoli to w ogóle zlikwidować podatek dochodowy i zastąpić go podatkiem od funduszu płac i uwolni obywateli od horroru wypełniania PIT-ów.

ZUS na celowniku
Nawet skrajnie prosty podatek liniowy to jednak nadal za mało. Pokazuje to przykład Słowacji, gdzie wprowadzono neutralną stawkę podatkową 19 proc. dla wszystkich dochodów osób fizycznych oraz osób prawnych. Taka sama stawka podstawowa została zastosowana w podatku VAT. By pozyskać poparcie najbiedniejszych, nie tylko pozostawiono kwotę wolną od podatku, ale nawet ją podwyższono ponaddwukrotnie. Spodziewano się, że w wyniku takich zmian zmniejszą się wpływy z PIT do budżetu, i tak się stało. W 2004 r. były one mniej więcej o 20 proc. niższe niż rok wcześniej, choć i tak wyższe, niż pierwotnie zakładano. Wymyślono więc, by niższe wpływy z podatków bezpośrednich zrekompensować zwiększonymi wpływami z podatków pośrednich. Podstawowa stawka VAT została wprawdzie obniżona z 20 proc. do 19 proc., ale automatycznie objęła także te towary, dla których obowiązywała wcześniej preferencyjna stawka 14 proc. W ten sposób efektywne opodatkowanie VAT faktycznie wzrosło, co zaowocowało zwiększeniem wpływów do słowackiego budżetu z tego tytułu prawie o 20 proc. Łącznie przeprowadzone reformy zwiększyły per saldo dochody budżetu w I kwartale 2004 r. aż o 44,4 proc. w skali roku, w tym o 41,8 proc. wzrosły wpływy ze wszystkich podatków.
W Polsce głównym celem reformy musi być obniżenie kosztów pracy, a więc składek ubezpieczeniowych i sposobu ich naliczania. Dziś algorytm liczenia składek jest tak skomplikowany, że skutecznie zniechęca wiele osób do rozpoczęcia działalności gospodarczej albo zatrudnienia kogokolwiek, przynajmniej oficjalnie. Na początku lat 90. przegapiliśmy szansę powielenia pionierskich doświadczeń Estonii, która wówczas wprowadziła podatek liniowy. Teraz stoimy przed innymi wyzwaniami, z których najważniejszym jest konieczność radykalnych zmian w systemie ubezpieczeniowym, aby możliwe było ograniczenie parapodatkowych kosztów pracy.
Więcej możesz przeczytać w 22/2005 wydaniu tygodnika Wprost.

Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App StoreGoogle Play.

Spis treści tygodnika Wprost nr 22/2005 (1174)

  • Na stronie - Klub Anonimowych Euroholików5 cze 2005Na szczęście dziesiątki milionów Europejczyków ciąż opierają się dilerom eurokonstytucji Jeśli tym samym lekiem, którym będzie można leczyć z alkoholizmu, nikotynizmu i narkomanii (vide: "Wyłącznik nałogów"), da się leczyć także z euroholizmu, a...3
  • Skaner5 cze 2005WSZYSCY LUDZIE BRACHMAŃSKIEGO Andrzej Brachmański, zdymisjonowany w ubiegłym tygodniu wiceminister spraw wewnętrznych, narzeka, że "polityka można zabić gazetą". Zapewne były wiceminister wiedział, o czym mówi, bo niektórzy...8
  • Dossier5 cze 2005Donald Tusk lider PO W Polsce ciągle rządzą ci, dla których mówienie nieprawdy jest normą Program I Polskiego Radia Adam Rotfeld minister spraw zagranicznych Naród pozbawiony elit jest tłumem, motłochem, a nie społeczeństwem...9
  • Sawka5 cze 200510
  • Playback5 cze 200512
  • Nałęcz - Śmiertelna rozgrywka5 cze 2005LPR i PiS w walce o wyborców strzelają do siebie z najcięższej artylerii Zaostrza się wojna między LPR i PiS. Zaczęło się od złośliwości prawionych sobie przez Romana Giertycha i braci Kaczyńskich. Dzisiaj obie strony strzelają z najcięższej...14
  • Okiem barbarzyńcy - Cimoszewicz i etos5 cze 2005Stowarzyszenie Ordynacka jest ostentacyjnym wcieleniem patologii III RP, podnoszonych z dumą do rangi cnoty Zjazd Ordynackiej wystąpił z supliką do Włodzimierza Cimoszewicza, by ten pochylił się nad ludem (lewicy) i zgodził się kandydować na...15
  • Z życia koalicji5 cze 2005Józef Oleksy się wycofał. Człowiek, który gotów był objąć wszelkie możliwe stanowiska, zrezygnował ze wszystkich funkcji i zaszczytów i podobno chce zostać pustelnikiem. I pomyśleć, że faceta nie wykończyli Wałęsa z...16
  • Z życia opozycji5 cze 2005Wielki comeback Macieja Płażyńskiego! PSL zamierza zbudować wokół Płażyńskiego "szeroki blok chadecki", a samego pana Macieja wystawić na prezydenta. Zaiste, znakomicie świadczy to o talentach strategicznych chłopów, jeśli...17
  • Fotoplastykon5 cze 200518
  • Centralne Biuro Ślepe5 cze 2005Popełniono podwójne zabójstwo: zadano cios wolnej prasie ujawniającej afery oraz najbardziej skutecznej w walce z przestępczością instytucji państwa - CBŚ W nocy pod dom podjeżdża samochód z wyłączonymi światłami. Pasażerowie wysiadają i...20
  • Ostatnia nadzieja czerwonych5 cze 2005SLD jest tak wykrwawiony, że sierżanci muszą pełnić funkcje generałów Gdyby trzy lata temu ktoś powiedział, że trzeciorzędne postacie będą walczyć o najwyższe stanowiska w Sojuszu Lewicy Demokratycznej, zostałby uznany za wariata. Bo Marek...24
  • Prawda kłamstw5 cze 2005Jak wiedza z teczek bezpieki zmieni historię PRL? Spuścizna po komunistycznym aparacie bezpieczeństwa jest pierwszorzędnym źródłem wiedzy o Polsce Ludowej. Można tak stwierdzić wbrew opiniom wielu publicystów, polityków, a...28
  • Wałęsa przeciw Wałęsie5 cze 2005Nie do przecenienia jest wkład Lecha Wałęsy w obalenie systemu, który łamał charaktery i wymuszał zło Nikt nie zaszkodził wizerunkowi Lecha Wałęsy tak bardzo jak on sam. Wraz z wieloma innymi bohaterami naszej walki z komunizmem po odniesieniu...36
  • Kwaśniepaństwo5 cze 2005Zjednoczenie Obrońców Kwaśniewskich "Niebo błękitne nade mną, prawo moralne we mnie" - zapewniał niedawno w telewizyjnej Jedynce Aleksander Kwaśniewski. A Jolanta Kwaśniewska w każdej publicznej wypowiedzi dowodzi, że to także jej życiowa...38
  • Piłka skopana5 cze 2005Korupcja w polskim futbolu jest normą co najmniej od 40 lat40
  • Giełda5 cze 2005Hossa Świat Bankofon Irlandzki Northern Bank jest pierwszym na świecie bankiem, który zaadaptował bankomaty - na razie dwa - do potrzeb niewidomych i niedowidzących. Maszyny są wyposażone w specjalne przystawki i gniazdka słuchawek. Po...44
  • Ropociąg do wolności5 cze 2005Amerykanie ograli Rosjan w Azji Moskwa poniosła jedną z największych powojennych porażek - w ubiegłą środę uruchomiono w Sangachal pod Baku azerski odcinek pierwszego wielkiego rurociągu, całkowicie niezależnego od Rosji. "Morze Kaspijskie...46
  • Krzywa linia prosta5 cze 2005Prawdziwy podatek liniowy uwolniłby nas od horroru wypełniania PIT-ów Międzynarodowy Fundusz Walutowy udowodnił, że nie jest krową, która nie zmienia poglądów - na początku maja pochwalił pomysł wprowadzenia w Polsce podatku liniowego. Szkoda, że...50
  • Klucz amerykański5 cze 2005Kiedy Europa na dźwięk słowa "globalizacja" blednie, twarz Ameryki rozjaśnia się w szerokim uśmiechu Upadają General Motors, Ford, linie lotnicze Delta, czyli ikony amerykańskiej gospodarki, a Ameryka ciągle góruje nad resztą świata, przede...54
  • Grzmocąca pięść5 cze 2005Kirk Kerkorian, czyli ostatnia nadzieja General Motors Właściciel połowy kasyn w Las Vegas i jeden z największych udziałowców koncernu DaimlerChrysler co kilka lat trafia na czołówki światowych gazet, choć unika rozgłosu. To jeden z najbogatszych...58
  • Załatwione odmownie - Nieoczekiwana zmiana miejsc5 cze 2005Polska nie przypomina gospodarczego tygrysa, ale wyliniałego kota dachowca Właśnie tak - "Trading Places" - był zatytułowany jeden z amerykańskich filmów. Tymczasem zupełnie niepostrzeżenie nie w filmie, a w życiu, dokonała się prawie nie...60
  • Supersam5 cze 200562
  • Coupe dla romantyków5 cze 2005Cayman S został stworzony z myślą o tych dwojgu, którzy pragną wspólnie ukraść księżyc. Jeśli do plaży jest 100 m, znajdą się tam w okamgnieniu (5,4 s do setki). Jeśli ona wymyśli wypad na zakupy np. z Poznania do Berlina, to dotrą tam w godzinę...62
  • Wyluzuj!5 cze 2005Polscy projektanci mody zyskują międzynarodowych mecenasów. Po współpracy Macieja Zienia z firmą Samsung i Gosi Baczyńskiej z producentem ekskluzywnego koniaku Remy Martin duet projektantów Paprocki & Brzozowski zyskał jako sponsora producenta...62
  • Prysznic z porzeczką5 cze 2005Aromaterapia coraz częściej stosowana jest we współczesnej kosmetologii. Naukowo dowiedzione działanie zapachów na skórę i ciało wykorzystują już nie tylko gabinety odnowy biologicznej, ale i koncerny kosmetyczne. Zawarte w żelu pod prysznic...62
  • Wanna leniucha5 cze 2005O 20 proc. wzrasta każdego roku sprzedaż urządzeń z funkcją hydromasażu. W najnowszej ofercie Pool-Spa, lidera wśród producentów takich akcesoriów, znalazła się dwuosobowa asymetryczna wanna narożna Aquamarina. Jej kształt utrzymany jest w modnej...62
  • Dzieci sukcesu5 cze 2005Siedem powodów, dla których warto mieć liczne potomstwo Narzekasz na brak pieniędzy, jesteś biedny - zainwestuj w dzieci" - przekonywał Francuzów Charles de Gaulle. Większość finansowych imperiów nigdy by nie powstała, gdyby nie wielodzietne...64
  • Wakacyjny uniwersytet globalny5 cze 2005Już w 80 krajach mogą pracować polscy studenci podczas wakacji Fryzjer psów w kanadyjskiej prowincji Manitoba, asystent głównego informatyka w Islandii czy pilot wycieczek na Sri Lance to niektóre z około 200 tys. ofert pracy, jakie czekają w tym...72
  • Niewinni zbrodniarze5 cze 2005Wymazywanie pamięci o Holocauście stało się obecnie centralnym nurtem niemieckiej kultury Były ambasador Izraela w Polsce, profesor na Uniwersytecie Warszawskim i w Instytucie Izraelsko-Polskim na uniwersytecie w Tel Awiwie, przewodniczący Knesetu...76
  • Know-how5 cze 2005Jak ptak z małpą Dzioborożce (Bucorvus caffer) i koczkodany diana (Cercopithecus diana diana) ostrzegają się przed drapieżnikami. Zoolodzy z University of St Andrews zauważyli, że ptaki natychmiast reagują na ostrzeżenia małp przed orłami,...78
  • Wyłącznik nałogów5 cze 2005Jednym lekiem będzie można leczyć uzależnienia od alkoholu, papierosów i narkotyków Whitney Houston musiała się poddać terapii odwykowej z powodu nadużywania alkoholu, marihuany i leków uspokajających. Pete Doherty, wyrzucony za narkotykowe...80
  • Naukowa baśń5 cze 2005Centrum Nauki Kopernik stanie w Warszawie nad tunelem Wisłostrady Eksploratorium w San Francisco co roku odwiedza pół miliona osób, oglądając 400 wystaw urządzonych na 10 tys. m2. Większości eksponatów nie tylko można, ale wręcz trzeba dotykać -...84
  • Pałac Romulusa5 cze 2005Legenda o założeniu Rzymu nie jest jedynie mitem? W Villa di Piazza Armerina na Sycylii prof. Andrea Carandini, archeolog z Uniwersytetu La Sapienza, odnalazł mozaiki przedstawiające dziewczęta odziane w najstarsze na świecie bikini. Jeszcze...86
  • Bez granic5 cze 2005Ciemno wszędzie... To jeszcze nie zaciemnienie wojenne i nie atak terrorystów. Największa od lat awaria w rosyjskim systemie energetycznym doprowadziła do chao-su i paraliżu komunikacyjnego. Stanęły 43 pociągi metra na sześciu liniach. W...90
  • Trik brukselski5 cze 2005Traktat konstytucyjny to gra w eurokrętacza Jeżeli referendum w sprawie traktatu konstytucyjnego zostanie przegrane, to należy je powtarzać aż do osiągnięcia pożądanego wyniku - oznajmił w przystępie rozpaczy premier Luksemburga Jean-Claude...92
  • Kryzys na żądanie5 cze 2005Wprowadzenie w życie traktatu konstytucyjnego oznacza faktyczny koniec NATO "Europa i Ameryka znów są razem" - ogłosił po spotkaniu przywódców UE i prezydenta Busha przewodniczący Komisji Europejskiej. Rzeczywiście, reelekcja Busha pozbawiła...96
  • Poprawni niepoprawni5 cze 2005Amsterdam ucieka przed Brukselą Wszystko przez kraje ze wschodu Europy! - Holendrzy nie mają wątpliwości, dlaczego Glennis Grace, ich reprezentantka w konkursie Eurowizji, nie zdołała wejść do finału. 71 proc. jej rodaków uznało, że piosenkarka...98
  • Trzecia droga donikąd5 cze 2005Schroederowi w roli kanclerza nic się nie udało Gerhardowi Schroederowi przydałaby się wojna - zauważył złośliwie jeden z niemieckich komentatorów. Zapowiedź interwencji USA w Iraku była dla kanclerza przed poprzednimi wyborami gwiazdką z...100
  • Menu5 cze 2005KRÓTKO PO WOLSKU Państwo w strachu Najnowsza powieść Michaela Crichtona "Państwo strachu" fabułę ma dość marną, postacie papierowe, ale pomysł - jak zwykle - doskonały. Już nie dinozaury ani nanoprocesory, ale ekologia i...102
  • Dziesiąte "hau"5 cze 2005Młodym polskim kabareciarzom nie chce się uczyć i pracować Dwaj myśliwi polowali na zające. Jeden się potknął, przewrócił i stracił przytomność. Drugi przez telefon komórkowy zawiadomił pogotowie. - Kolega upadł, chyba nie żyje, co mam robić? -...104
  • Terminator biznesu5 cze 2005Big Boss zastępuje Big Brothera Jesteś zatrudniona" (you are hired) - usłyszała 26-letnia Kendra Todd od amerykańskiego miliardera Donalda Trumpa. Teraz będzie zarządzała renowacją jego posiadłości w Palm Beach na Florydzie i zarobi 250 tys....108
  • Leonardo z Gdańska5 cze 2005Twarze polskich polityków będą mieli apostołowie na malowanym obrazie "Ostatnia wieczerza" Macieja Świeszewskiego Polską sztuką współczesną rządzą lewacy. To dlatego zamiast sztuki mamy performance, happeningi, instalacje...110
  • Ueorgan Ludu5 cze 2005Raport Amnesty International Prześladowanie polskich mniejszości Amnesty International ogłosiła raport na temat łamania praw człowieka. Nasz kraj został tam wymieniony obok Białorusi i Kuby Na Kubie F. Castro w ostatnim czasie zasłynął...113
  • Skibą w mur - Sipa sypie5 cze 2005Okazuje się, że za komuny ciężko było nawet blondynkom śpiewającym słodkie piosenki Urszula Sipińska, zwana Sipą, gwiazda piosenki z czasów PRL, napisała wspomnieniową książkę "Hodowcy lalek". W tego typu literaturze zwykle roi...114