Załatwione odmownie - Nieoczekiwana zmiana miejsc

Załatwione odmownie - Nieoczekiwana zmiana miejsc

Dodano:   /  Zmieniono: 
Polska nie przypomina gospodarczego tygrysa, ale wyliniałego kota dachowca Właśnie tak - "Trading Places" - był zatytułowany jeden z amerykańskich filmów. Tymczasem zupełnie niepostrzeżenie nie w filmie, a w życiu, dokonała się prawie nie zauważona zmiana miejsc między Polską a Słowacją. W Meciarowskich czasach Słowacja była swego rodzaju pariasem Europy Środkowej, podczas gdy nas nazywano gospodarczym tygrysem. Dzisiaj zmiana miejsc jest już zakończona. My swoimi reformatorskimi inicjatywami przypominamy raczej nieco już wyliniałego kota dachowca, podczas gdy Słowacja dzięki reformom wolnorynkowym jest na ustach wszystkich.
Wprawdzie panowie Chirac, Schroeder et consortes ostro krytykują słowackie reformy, ale to jest w porządku. Słowacy mogliby się wstydzić, gdyby wymienieni liderzy eurosklerotycznej części naszego kontynentu chwalili Słowację za jej strategię gospodarczą.

Gdzie nam do Słowacji!
Podatek liniowy PIT, CIT i VAT wprowadzono na Słowacji dopiero od 2004 r. Już po pierwszym roku jego funkcjonowania gospodarka słowacka jednak przyspieszyła (zazwyczaj efektów oczekujemy po dwóch, trzech latach). Sam wzrost gospodarczy był całkiem dobry, ale nie wyższy od polskiego: 5,5 proc. wzrostu PKB na Słowacji i 5,4 proc. u nas. Ale jakie efekty w sferze, która najbardziej się liczy, to znaczy w sferze zatrudnienia! W lutym 2005 r. rejestrowane bezrobocie było tam mniejsze niż przed rokiem o prawie 70 tys. osób. Ktoś mógłby powiedzieć, że to niewiele, bo w Polsce zmniejszyło się o prawie 200 tys. osób. Tylko biorąc pod uwagę liczbę mieszkańców i osób w wieku produkcyjnym w Polsce, spadek ten musiałby być wyższy niż pół miliona, aby można było go porównać z efektem osiągniętym u słowackich sąsiadów.
Nie ma ważniejszego wskaźnika rozwoju społecznego niż spadek bezrobocia i wzrost zatrudnienia. W Polsce, według danych GUS, odsetek gospodarstw domowych poniżej oficjalnego minimum socjalnego rośnie powoli od roku 1998. Niespodzianka? Bynajmniej! Przecież przez sześć lat, właśnie od 1998 r. do 2003 r., równolegle spadało zatrudnienie w polskiej gospodarce. Wzrost niezamożnych gospodarstw i spadek liczby zatrudnionych wykazują silną negatywną korelację. Głównym źródłem dźwigania się gospodarstw są bowiem dochody z pracy, a nie socjal: emerytury pomostowe, zasiłki, dopłaty bezpośrednie i Bóg wie, co jeszcze. Im więcej pracy, tym mniej biednych.
Tego jednak nie potrafią, a częściej jeszcze nie chcą zrozumieć nasi politycy. Do szybkiego wzrostu zatrudnienia potrzebny jest bowiem trwały wysoki wzrost gospodarczy. A do wysokiego wzrostu PKB potrzeba niskich podatków, małych wydatków publicznych, niewielu - ale sensownych - przepisów oraz uczciwych urzędników. Jeśli politycy obniżą podatki, to skorzystają na tym wszyscy. Jedni od razu, gdy zapłacą mniej niż poprzednio; inni później, gdy gospodarka przyspieszy i będzie więcej dochodów, więcej oszczędności, więcej inwestycji - i w efekcie więcej pracy.
O wiele łatwiej zdobyć wdzięczność jakiegoś konkretnego elektoratu - kombinują nasze polityczne cwaniaczki za dychę. I dlatego uchwalają na przykład przed ostatnim dzwonkiem dodatki emerytalne dla najbiedniejszych. Albo robią tak jak były wicepremier Kołodko, który, głośno reklamując to przed wyborami samorządowymi, obniżył akcyzę na wódkę. To też jest konkretny elektorat! Tyle że mniej pewny. Radość tegoż elektoratu z powodu niższych cen "wody ognistej" mogła bowiem utrudnić mu dotarcie do urn wyborczych...

W kraju byłego tygrysa
Na pierwszym roku ekonomii studenci poznają podstawowy cel przedsiębiorstwa - jest nim maksymalizacja zysku w długim okresie. Ale podręczniki to tylko teoria, a praktyka w kraju byłego tygrysa uczy czegoś zupełnie innego. Na pytanie, kto najbardziej dba o wysokość zysku, odpowiedź brzmi - według podręcznika - "właściciel przedsiębiorca" lub "menedżer reprezentujący właściciela bądź właścicieli". I jest to w naszym kraju odpowiedź błędna! O maksymalizację zysku - tyle że nie w długim okresie, a w danym roku - najbardziej dba Ministerstwo Finansów! I to tak dba, że zalicza przedsiębiorcy do zysków jego firmy to, co zyskiem nie jest.
Na niedawnej konferencji w Instytucie Nauk Ekonomicznych PAN pewien znany warszawski przedsiębiorca przedstawił diagram, na którym widniały dwie krzywe. Pierwsza odzwierciedlała wyrażoną w procentach oficjalną stopę podatku CIT w latach 1997-2004. I ta krzywa szła cały czas w dół, czyli podatki (formalnie!) malały. Druga krzywa pokazywała w procentach efektywną stopę CIT, to znaczy, jaki procent zysku ów przedsiębiorca płacił rzeczywiście. I ta krzywa szła w większej części w górę!
Skąd ta rozbieżność między regulacjami a realiami? Właśnie z maksymalizacji zysku przedsiębiorcy, realizowanej przez Ministerstwo Finansów. Otóż stawki podatkowe to jedno, a to, co Jego Pazerność minister finansów określa jako zysk, to drugie. Rok po roku przybywa nam wydatków, których Ministerstwo Finansów nie zalicza do kategorii kosztów. Jeśli nie zaliczyć jakichś rzeczywistych wydatków do kosztów, to fikcyjny - bo przecież nie rzeczywisty! - zysk wzrośnie. I od tego fikcyjnego zysku fiskus każe przedsiębiorcy płacić podatki. Im więcej pozycji rzeczywiście poniesionych kosztów nie zaliczy do kosztów, tym większy fikcyjny zysk, od którego przedsiębiorca płaci bynajmniej nie fikcyjny podatek. Proste jak konstrukcja cepa!
Na szczeblu wielkiej polityki obserwujemy więc rozmaite "kroki w dobrym kierunku", takie jak obniżka CIT do 19 proc. Na szczeblu fiskalnej praktyki Ministerstwo Finansów przepycha jednak z roku na rok kolejne poprawki do ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Najnowsza lista tego, czego nie uważa się za koszty uzyskania przychodów, liczy już w art. 16 ustawy aż 64 pozycje plus inaczej numerowane (a, b, c) pozycje dodatkowe. W tych warunkach, dorzucając nowe wynalazki tego rodzaju, Ministerstwo Finansów zwiększa dochody budżetu, mimo formalnie malejącej stawki podatku CIT. Przedsiębiorcę można jednak w ten sposób "doić" bezkarnie do czasu, bo sztuczki regulacyjne wraz z innymi uciążliwościami wychodzą po pewnym czasie bokiem.
Nie jest przypadkiem, że z ankiety przeprowadzonej w 2003 r. na zlecenie ówczesnej Państwowej Agencji Inwestycji Zagranicznych wynikało, iż prawie 90 proc. zagranicznych przedsiębiorców w naszym kraju było niezadowolonych z wysokości podatków, a prawie 80 proc. z postępowania urzędów skarbowych w sprawach podatkowych. I traci się inwestorów; najpierw zagranicznych, a potem także własnych.

Słowacka linia
Wracajmy do naszych sąsiadów, którzy zamienili się z nami miejscami nie tylko w sprawach podatkowych. Również pod względem skali i zakresu regulacji w gospodarce Słowacja obecnie jest o wiele bardziej liberalna. Jeszcze w 1998 r. Słowacja nie była nawet brana pod uwagę w analizach państw OECD, ponieważ nie była nawet członkiem tej organizacji. Polska zaś już wtedy zajmowała mało zaszczytne ostatnie miejsce pod względem przeregulowania rynków towarowych wśród krajów członkowskich.
W niedawnym raporcie Polska zajmowała nadal ostatnie miejsce, tyle że zwiększył się dystans do wyprzedzających ją krajów. Z kolei Słowacja była najlepsza z krajów postkomunistycznych. To nie wszystko! Słowacja znalazła się bowiem na czele grupy krajów o zbliżonym do średniego poziomie regulacji, wyprzedzając m.in. Szwecję, Japonię, Finlandię, Holandię, także kraje eurosklerotycznego centrum: Niemcy, Austrię, Belgię, Francję i inne. I nasi politycy dziwią się, że inwestorzy wolą Słowację, mimo kolejnych "kroków w dobrym kierunku"...
Więcej możesz przeczytać w 22/2005 wydaniu tygodnika Wprost.

Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App StoreGoogle Play.

Spis treści tygodnika Wprost nr 22/2005 (1174)

  • Na stronie - Klub Anonimowych Euroholików5 cze 2005Na szczęście dziesiątki milionów Europejczyków ciąż opierają się dilerom eurokonstytucji Jeśli tym samym lekiem, którym będzie można leczyć z alkoholizmu, nikotynizmu i narkomanii (vide: "Wyłącznik nałogów"), da się leczyć także z euroholizmu, a...3
  • Skaner5 cze 2005WSZYSCY LUDZIE BRACHMAŃSKIEGO Andrzej Brachmański, zdymisjonowany w ubiegłym tygodniu wiceminister spraw wewnętrznych, narzeka, że "polityka można zabić gazetą". Zapewne były wiceminister wiedział, o czym mówi, bo niektórzy...8
  • Dossier5 cze 2005Donald Tusk lider PO W Polsce ciągle rządzą ci, dla których mówienie nieprawdy jest normą Program I Polskiego Radia Adam Rotfeld minister spraw zagranicznych Naród pozbawiony elit jest tłumem, motłochem, a nie społeczeństwem...9
  • Sawka5 cze 200510
  • Playback5 cze 200512
  • Nałęcz - Śmiertelna rozgrywka5 cze 2005LPR i PiS w walce o wyborców strzelają do siebie z najcięższej artylerii Zaostrza się wojna między LPR i PiS. Zaczęło się od złośliwości prawionych sobie przez Romana Giertycha i braci Kaczyńskich. Dzisiaj obie strony strzelają z najcięższej...14
  • Okiem barbarzyńcy - Cimoszewicz i etos5 cze 2005Stowarzyszenie Ordynacka jest ostentacyjnym wcieleniem patologii III RP, podnoszonych z dumą do rangi cnoty Zjazd Ordynackiej wystąpił z supliką do Włodzimierza Cimoszewicza, by ten pochylił się nad ludem (lewicy) i zgodził się kandydować na...15
  • Z życia koalicji5 cze 2005Józef Oleksy się wycofał. Człowiek, który gotów był objąć wszelkie możliwe stanowiska, zrezygnował ze wszystkich funkcji i zaszczytów i podobno chce zostać pustelnikiem. I pomyśleć, że faceta nie wykończyli Wałęsa z...16
  • Z życia opozycji5 cze 2005Wielki comeback Macieja Płażyńskiego! PSL zamierza zbudować wokół Płażyńskiego "szeroki blok chadecki", a samego pana Macieja wystawić na prezydenta. Zaiste, znakomicie świadczy to o talentach strategicznych chłopów, jeśli...17
  • Fotoplastykon5 cze 200518
  • Centralne Biuro Ślepe5 cze 2005Popełniono podwójne zabójstwo: zadano cios wolnej prasie ujawniającej afery oraz najbardziej skutecznej w walce z przestępczością instytucji państwa - CBŚ W nocy pod dom podjeżdża samochód z wyłączonymi światłami. Pasażerowie wysiadają i...20
  • Ostatnia nadzieja czerwonych5 cze 2005SLD jest tak wykrwawiony, że sierżanci muszą pełnić funkcje generałów Gdyby trzy lata temu ktoś powiedział, że trzeciorzędne postacie będą walczyć o najwyższe stanowiska w Sojuszu Lewicy Demokratycznej, zostałby uznany za wariata. Bo Marek...24
  • Prawda kłamstw5 cze 2005Jak wiedza z teczek bezpieki zmieni historię PRL? Spuścizna po komunistycznym aparacie bezpieczeństwa jest pierwszorzędnym źródłem wiedzy o Polsce Ludowej. Można tak stwierdzić wbrew opiniom wielu publicystów, polityków, a...28
  • Wałęsa przeciw Wałęsie5 cze 2005Nie do przecenienia jest wkład Lecha Wałęsy w obalenie systemu, który łamał charaktery i wymuszał zło Nikt nie zaszkodził wizerunkowi Lecha Wałęsy tak bardzo jak on sam. Wraz z wieloma innymi bohaterami naszej walki z komunizmem po odniesieniu...36
  • Kwaśniepaństwo5 cze 2005Zjednoczenie Obrońców Kwaśniewskich "Niebo błękitne nade mną, prawo moralne we mnie" - zapewniał niedawno w telewizyjnej Jedynce Aleksander Kwaśniewski. A Jolanta Kwaśniewska w każdej publicznej wypowiedzi dowodzi, że to także jej życiowa...38
  • Piłka skopana5 cze 2005Korupcja w polskim futbolu jest normą co najmniej od 40 lat40
  • Giełda5 cze 2005Hossa Świat Bankofon Irlandzki Northern Bank jest pierwszym na świecie bankiem, który zaadaptował bankomaty - na razie dwa - do potrzeb niewidomych i niedowidzących. Maszyny są wyposażone w specjalne przystawki i gniazdka słuchawek. Po...44
  • Ropociąg do wolności5 cze 2005Amerykanie ograli Rosjan w Azji Moskwa poniosła jedną z największych powojennych porażek - w ubiegłą środę uruchomiono w Sangachal pod Baku azerski odcinek pierwszego wielkiego rurociągu, całkowicie niezależnego od Rosji. "Morze Kaspijskie...46
  • Krzywa linia prosta5 cze 2005Prawdziwy podatek liniowy uwolniłby nas od horroru wypełniania PIT-ów Międzynarodowy Fundusz Walutowy udowodnił, że nie jest krową, która nie zmienia poglądów - na początku maja pochwalił pomysł wprowadzenia w Polsce podatku liniowego. Szkoda, że...50
  • Klucz amerykański5 cze 2005Kiedy Europa na dźwięk słowa "globalizacja" blednie, twarz Ameryki rozjaśnia się w szerokim uśmiechu Upadają General Motors, Ford, linie lotnicze Delta, czyli ikony amerykańskiej gospodarki, a Ameryka ciągle góruje nad resztą świata, przede...54
  • Grzmocąca pięść5 cze 2005Kirk Kerkorian, czyli ostatnia nadzieja General Motors Właściciel połowy kasyn w Las Vegas i jeden z największych udziałowców koncernu DaimlerChrysler co kilka lat trafia na czołówki światowych gazet, choć unika rozgłosu. To jeden z najbogatszych...58
  • Załatwione odmownie - Nieoczekiwana zmiana miejsc5 cze 2005Polska nie przypomina gospodarczego tygrysa, ale wyliniałego kota dachowca Właśnie tak - "Trading Places" - był zatytułowany jeden z amerykańskich filmów. Tymczasem zupełnie niepostrzeżenie nie w filmie, a w życiu, dokonała się prawie nie...60
  • Supersam5 cze 200562
  • Coupe dla romantyków5 cze 2005Cayman S został stworzony z myślą o tych dwojgu, którzy pragną wspólnie ukraść księżyc. Jeśli do plaży jest 100 m, znajdą się tam w okamgnieniu (5,4 s do setki). Jeśli ona wymyśli wypad na zakupy np. z Poznania do Berlina, to dotrą tam w godzinę...62
  • Wyluzuj!5 cze 2005Polscy projektanci mody zyskują międzynarodowych mecenasów. Po współpracy Macieja Zienia z firmą Samsung i Gosi Baczyńskiej z producentem ekskluzywnego koniaku Remy Martin duet projektantów Paprocki & Brzozowski zyskał jako sponsora producenta...62
  • Prysznic z porzeczką5 cze 2005Aromaterapia coraz częściej stosowana jest we współczesnej kosmetologii. Naukowo dowiedzione działanie zapachów na skórę i ciało wykorzystują już nie tylko gabinety odnowy biologicznej, ale i koncerny kosmetyczne. Zawarte w żelu pod prysznic...62
  • Wanna leniucha5 cze 2005O 20 proc. wzrasta każdego roku sprzedaż urządzeń z funkcją hydromasażu. W najnowszej ofercie Pool-Spa, lidera wśród producentów takich akcesoriów, znalazła się dwuosobowa asymetryczna wanna narożna Aquamarina. Jej kształt utrzymany jest w modnej...62
  • Dzieci sukcesu5 cze 2005Siedem powodów, dla których warto mieć liczne potomstwo Narzekasz na brak pieniędzy, jesteś biedny - zainwestuj w dzieci" - przekonywał Francuzów Charles de Gaulle. Większość finansowych imperiów nigdy by nie powstała, gdyby nie wielodzietne...64
  • Wakacyjny uniwersytet globalny5 cze 2005Już w 80 krajach mogą pracować polscy studenci podczas wakacji Fryzjer psów w kanadyjskiej prowincji Manitoba, asystent głównego informatyka w Islandii czy pilot wycieczek na Sri Lance to niektóre z około 200 tys. ofert pracy, jakie czekają w tym...72
  • Niewinni zbrodniarze5 cze 2005Wymazywanie pamięci o Holocauście stało się obecnie centralnym nurtem niemieckiej kultury Były ambasador Izraela w Polsce, profesor na Uniwersytecie Warszawskim i w Instytucie Izraelsko-Polskim na uniwersytecie w Tel Awiwie, przewodniczący Knesetu...76
  • Know-how5 cze 2005Jak ptak z małpą Dzioborożce (Bucorvus caffer) i koczkodany diana (Cercopithecus diana diana) ostrzegają się przed drapieżnikami. Zoolodzy z University of St Andrews zauważyli, że ptaki natychmiast reagują na ostrzeżenia małp przed orłami,...78
  • Wyłącznik nałogów5 cze 2005Jednym lekiem będzie można leczyć uzależnienia od alkoholu, papierosów i narkotyków Whitney Houston musiała się poddać terapii odwykowej z powodu nadużywania alkoholu, marihuany i leków uspokajających. Pete Doherty, wyrzucony za narkotykowe...80
  • Naukowa baśń5 cze 2005Centrum Nauki Kopernik stanie w Warszawie nad tunelem Wisłostrady Eksploratorium w San Francisco co roku odwiedza pół miliona osób, oglądając 400 wystaw urządzonych na 10 tys. m2. Większości eksponatów nie tylko można, ale wręcz trzeba dotykać -...84
  • Pałac Romulusa5 cze 2005Legenda o założeniu Rzymu nie jest jedynie mitem? W Villa di Piazza Armerina na Sycylii prof. Andrea Carandini, archeolog z Uniwersytetu La Sapienza, odnalazł mozaiki przedstawiające dziewczęta odziane w najstarsze na świecie bikini. Jeszcze...86
  • Bez granic5 cze 2005Ciemno wszędzie... To jeszcze nie zaciemnienie wojenne i nie atak terrorystów. Największa od lat awaria w rosyjskim systemie energetycznym doprowadziła do chao-su i paraliżu komunikacyjnego. Stanęły 43 pociągi metra na sześciu liniach. W...90
  • Trik brukselski5 cze 2005Traktat konstytucyjny to gra w eurokrętacza Jeżeli referendum w sprawie traktatu konstytucyjnego zostanie przegrane, to należy je powtarzać aż do osiągnięcia pożądanego wyniku - oznajmił w przystępie rozpaczy premier Luksemburga Jean-Claude...92
  • Kryzys na żądanie5 cze 2005Wprowadzenie w życie traktatu konstytucyjnego oznacza faktyczny koniec NATO "Europa i Ameryka znów są razem" - ogłosił po spotkaniu przywódców UE i prezydenta Busha przewodniczący Komisji Europejskiej. Rzeczywiście, reelekcja Busha pozbawiła...96
  • Poprawni niepoprawni5 cze 2005Amsterdam ucieka przed Brukselą Wszystko przez kraje ze wschodu Europy! - Holendrzy nie mają wątpliwości, dlaczego Glennis Grace, ich reprezentantka w konkursie Eurowizji, nie zdołała wejść do finału. 71 proc. jej rodaków uznało, że piosenkarka...98
  • Trzecia droga donikąd5 cze 2005Schroederowi w roli kanclerza nic się nie udało Gerhardowi Schroederowi przydałaby się wojna - zauważył złośliwie jeden z niemieckich komentatorów. Zapowiedź interwencji USA w Iraku była dla kanclerza przed poprzednimi wyborami gwiazdką z...100
  • Menu5 cze 2005KRÓTKO PO WOLSKU Państwo w strachu Najnowsza powieść Michaela Crichtona "Państwo strachu" fabułę ma dość marną, postacie papierowe, ale pomysł - jak zwykle - doskonały. Już nie dinozaury ani nanoprocesory, ale ekologia i...102
  • Dziesiąte "hau"5 cze 2005Młodym polskim kabareciarzom nie chce się uczyć i pracować Dwaj myśliwi polowali na zające. Jeden się potknął, przewrócił i stracił przytomność. Drugi przez telefon komórkowy zawiadomił pogotowie. - Kolega upadł, chyba nie żyje, co mam robić? -...104
  • Terminator biznesu5 cze 2005Big Boss zastępuje Big Brothera Jesteś zatrudniona" (you are hired) - usłyszała 26-letnia Kendra Todd od amerykańskiego miliardera Donalda Trumpa. Teraz będzie zarządzała renowacją jego posiadłości w Palm Beach na Florydzie i zarobi 250 tys....108
  • Leonardo z Gdańska5 cze 2005Twarze polskich polityków będą mieli apostołowie na malowanym obrazie "Ostatnia wieczerza" Macieja Świeszewskiego Polską sztuką współczesną rządzą lewacy. To dlatego zamiast sztuki mamy performance, happeningi, instalacje...110
  • Ueorgan Ludu5 cze 2005Raport Amnesty International Prześladowanie polskich mniejszości Amnesty International ogłosiła raport na temat łamania praw człowieka. Nasz kraj został tam wymieniony obok Białorusi i Kuby Na Kubie F. Castro w ostatnim czasie zasłynął...113
  • Skibą w mur - Sipa sypie5 cze 2005Okazuje się, że za komuny ciężko było nawet blondynkom śpiewającym słodkie piosenki Urszula Sipińska, zwana Sipą, gwiazda piosenki z czasów PRL, napisała wspomnieniową książkę "Hodowcy lalek". W tego typu literaturze zwykle roi...114