W ocenie prokuratora Andrzeja Pozorskiego była to największa zbrodnia popełniona na Polakach w historii naszego narodu. – Na początku przyszłego roku podejmiemy decyzję o wszczęciu postępowania karnego w tej sprawie, które będzie jednym z najważniejszych, jakie do tej pory prowadziła prokuratura Instytutu – przewiduje szef pionu śledczego IPN. Celem śledztwa jest ustalenie sprawców, okoliczności zbrodni i oddanie hołdu pomordowanym i ich rodzinom. Pion śledczy IPN nigdy wcześniej nie prowadził postępowania w sprawie zbrodni NKWD popełnionej na Polakach w latach 1937–1938. Umożliwiła je dopiero nowelizacja ustawy o IPN z tego roku, która przesunęła zakres badań Instytutu od 1917 r. (wcześniej przepisy wyznaczały tę granicę od 1939 r.).
Zbrodnicze działania funkcjonariuszy sowieckiego państwa komunistycznego polegały na dokonywaniu w latach 1937–1938 represji z przyczyn politycznych i narodowościowych, w tym zabójstw i bezprawnego pozbawienia wolności, wobec ludności polskiej przebywającej na terenie ZSRR, na podstawie Rozkazu Operacyjnego Komisarza Narodowego Spraw Wewnętrznych Związku Sowieckiego z dnia 11 sierpnia 1937 roku, wydanego przez Nikołaja Jeżowa. Wedle danych NKWD we wskazanym okresie zostało aresztowanych, a następnie skazanych 139 835 osób, w tym 111 091 osób skazano na karę śmierci. Likwidacji poddano między innymi działaczy polonijnych, nauczycieli, urzędników, księży, zamożniejszych rolników, pracowników służby leśnej i rzemieślników.