W trakcie wspólnej konferencji po zakończeniu negocjacji dotyczących budżetu Unii Europejskiej oraz Funduszu Odbudowy, Mateusz Morawiecki podkreślił, że są one wielkim sukcesem Polski oraz Węgier. - Mamy dużo mocniejsze gwarancje niż mieliśmy dwa tygodnie temu, to jest efekt negocjacji - mówił polski premier. RMF FM przyjrzało się dokładniej, co zawiera przyjęte porozumienie. Przede wszystkim w konkluzjach zapewniono, że mechanizm praworządnościowy będzie obiektywny i sprawiedliwy. Znalazła się tam również gwarancja, że traktatowe kompetencje państw członkowskich nie będą naruszane. Jak tłumaczy RMF FM, ten zapis miał uspokoić Polskę, że nie jest to furtka mająca np. wprowadzić zgodę na małżeństwa jednopłciowe.
Konieczna zgoda TSUE
W dalszej części dokumentu wspomniano, że mechanizm warunkowości odnosi się wyłącznie do ochrony unijnego budżetu przed np. nadużyciami korupcyjnymi czy konfliktem interesu. To z kolei miało zapewnić państwa zgłaszające wątpliwości, że pieniądze nie będą odbierane ze względów politycznych. RMF FM podaje, że w deklaracji pojawił się zapis, który de facto opóźnia uruchomienie mechanizmu praworządnościowego o co najmniej dwa lata. Jak to możliwe? W konkluzjach wspomniano o tym, że dopóki o zgodności rozporządzenia ws. mechanizmu praworządności nie wypowie się TSUE, Komisja Europejska nie może go stosować. A jak wiadomo, rozprawy przed Trybunałem nie trwają kilka miesięcy, tylko znacznie dłużej. Według RMF FM na takim rozwiązaniu szczególnie zależało Viktorowi Orbanowi, ponieważ w 2022 roku na Węgrzech planowane są wybory.
W deklaracji wzmocniono ponadto tzw. hamulec bezpieczeństwa, zaproponowany już w lipcu przez szefa Rady Europejskiej Charlesa Michela. W tym wypadku, jeśli KE będzie chciała zainicjować proces odebrania krajowi członkowskiemu środków z budżetu, wówczas państwo to będzie miało prawo do zgłoszenia się do szefa Rady Europejskiej, aby sprawę omówić na szczycie UE. Decyzję w tej sprawie nadal będzie podejmować Rada, jednak jest to rodzaj buforu politycznego, który ma niejako opóźnić procedury.
Sukces negocjacji w UE
Negocjacje dotyczące budżetu Unii Europejskiej oraz Funduszu Odbudowy zakończyły się sukcesem. Państwom członkowskim udało się dojść do porozumienia. Oznacza to, że ani Polska ani Węgry nie zdecydowały się na zgłoszenie weta. „Mamy porozumienie ws. budżetu UE i Funduszu Odbudowy. Teraz możemy rozpocząć jego wdrażanie i odbudowę naszej gospodarki. Ten przełomowy pakiet naprawczy przyspieszy zieloną i cyfrową transformację” – przekazał za pośrednictwem Twittera szefa Rady Europejskiej Charles Michel.