Lista 100 najbogatszych stulecia. Kto został najbogatszym Polakiem?

Lista 100 najbogatszych stulecia. Kto został najbogatszym Polakiem?

Okładka "Wprost"
Okładka "Wprost"
Kupowali całe wsie i budowali własne miasta. Jeden rozbił bank w kasynie w Monte Carlo, drugi oszalał z miłości, wpadł w depresję i popełnił samobójstwo. Najbogatsi Polacy w historii to nie tylko Kulczyk i Solorz. Tygodnik „Wprost” jako pierwszy publikuje listę 100 najbogatszych przedsiębiorców minionego stulecia.

Kto jest najbogatszym Polakiem wszech czasów? Czy jest nim Jan Kulczyk, który przez lata królował na pierwszym miejscu list najbogatszych „Wprost” czy może Barbara Piasecka – Johnson, zaliczana do grona najbogatszych kobiet świata? Alfred Falter, którego nazywano jednym z najbogatszych ludzi II RP czy Ignacy Zenon Soszyński, o którym mówiono, że był najbogatszym obywatelem PRL? Przez ostatnie miesiące szukaliśmy odpowiedzi na pytanie, kto przez ostatnie 100 lat zgromadził największy majątek w historii Polski.

Nie potrafił na nie odpowiedzieć żaden z historyków i ekonomistów, z którymi rozmawialiśmy. Maria Barbasiewicz, historyczka i autorka książki „Ludzie interesu w przedwojennej Polsce” nie pozostawia złudzeń: „Materiały dotyczące dawnych przedsiębiorców są skąpe. Przetrwaniu dokumentacji gospodarczych nie sprzyjały czasy wojenne i powojenne. Nie wątpię, że w archiwach lub w rodzinnych zbiorach dawnych przedsiębiorców są jakieś zdjęcia, katalogi, może zestawienia. Proszę się jednak nie łudzić, że znajdzie pan gotowy rejestr grupujący największych przedsiębiorców i dane finansowe ich firm na przekroju różnych lat”. Próbujemy więc dalej. Dr Tomasz Olejniczak i dr Anna Pikos z Akademii Leona Koźmińskiego wzorem japońskich badaczy z Tokyo Shoko Research tworzą listę najstarszych polskich przedsiębiorców. Tutaj też pudło, bo w wielu przypadkach danych finansowych o przedwojennych polskich firmach po prostu nie ma. - Gromadzimy informację o dacie powstania, właścicielu czy siedzibie firmy. A to i tak trudno dostępne dane, nie mówiąc już o finansach - tłumaczy dr Olejniczak.
Co do III RP też nie jest lepiej. Chociaż lista 100 najbogatszych „Wprost” jest publikowana od 1990 roku, to dopiero w tym wieku redakcja zaczęła wyceniać majątki bohaterów. W latach 90. prywatne firmy mało rzetelnie wywiązywały się z obowiązku przedstawiania dokumentacji finansowej. Korzystano więc z tzw. giełdy towarzyskiej, czyli sugestii i wskazań organizacji pracodawców albo z wycen dostarczanych przez samych bohaterów listy.

I nawet kiedy wiadomo, że imperium medialne Mariana Dąbrowskiego, właściciela „Kuryera Codziennego”, gdzie publikowano w odcinkach „Ziemię Obiecaną” Reymonta, było w II RP szacowane na milion dolarów, to pozostaje pytanie, czy drukowanie prasy 100 lat temu było tym samym, co drukowanie prasy dziś. Czy Władysława Szaynoka, projektanta pierwszej stacji benzynowej w przedwojennej Polsce należy porównywać dzisiaj do Orlenu czy może raczej do Tesli, która projektowała pierwsze ładowarki do samochodów elektrycznych?
Zdecydowaliśmy się więc określić bogactwo w inny sposób. Do tworzenia rankingu zaprosiliśmy dwudziestu polskich ekonomistów i historyków gospodarczych z czołowych polskich uczelni. Każdego z nich poprosiliśmy o wskazanie dziesięciu, ich zdaniem, najważniejszych przedsiębiorców minionego stulecia. Takich, którzy odcisnęli największe piętno na polskiej gospodarce, którzy najdobitniej zapisali się na kartach historii, którzy dysponowali największymi wpływami w okresie swojej świetności. W ten sposób powstał ranking 100 najbogatszych polskich przedsiębiorców stulecia.

Najwięcej głosów zebrał Leopold Julian Kronenberg. Polski bankier i finansista, twórca Banku Handlowego został uznany przez większość jury największym polskim przedsiębiorcą minionego stulecia. W ocenie nie liczyła się tylko jego fortuna. Prof. Elżbieta Mączyńska wyróżniła Kronenberga za to, że potrafił dzielić się bogactwem. – Doceniał znaczenie kultury i konieczność jej wspierania – tłumaczy prezes Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego. Kronenberg był przecież jednym z fundatorów Filharmonii Warszawskiej. Wspierał utworzenie Politechniki Warszawskiej i budowę pomnika Adama Mickiewicza w Warszawie. Po Kronenbergu najwięcej głosów oddano na Jana Wedla. Chociaż nie wszyscy naukowcy byli zgodni co do tego, że powinien znaleźć się na wysokiej lokacie. Prof. Stanisław Gomułka: „Rozważałem też dwóch bardzo znanych producentów czekolady, Adama Piaseckiego i Jana Wedla, ale uznałem, że czekolada to produkt o bardzo ograniczonym znaczeniu dla rozwoju gospodarczego”.

Całość dostępna jest w 45/2018 wydaniu tygodnika Wprost.

Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App StoreGoogle Play.

Spis treści tygodnika Wprost nr 45/2018 (1860)

  • Krótki alfabet Niepodległej4 lis 2018, 20:00BOHATEROWIE – bez nich nie byłoby Polski. Cześć i chwała. „Runęli przez ogień, straceńcy, niejeden z nich dostał i padł, jak ci, z Somosierry szaleńcy, jak ci, spod Rokitny, sprzed lat” – fragment „Czerwonych maków na Monte Cassino”, piosenki,...3
  • Kobiece sprawy4 lis 2018, 20:00Z prof. zw. Janiną Markowską ginekologiem onkologiem z Uniwersyteckiego Szpitala Przemienienia Pańskiego w Poznaniu, członkiem ASCO, rozmawia Katarzyna Pinkosz5
  • Niedyskrecje parlamentarne4 lis 2018, 20:00ELIZY OLCZYK I JOANNY MIZIOŁEK MAREK BALT, LIDER SLD NA ŚLĄSKU, miał się bardzo zdenerwować wytycznymi szefa partii Włodzimierza Czarzastego, zakazującymi radnym wchodzenia do koalicji z PiS. – Włodek usłyszał od nich, żeby nie wtrącał się w...6
  • Obraz tygodnia4 lis 2018, 20:005mld zł to majątek owczarka niemieckiego Gunthera IV. Odziedziczył fortunę po swoim ojcu Guntherze III (któremu zapisała ją hrabina Karlotta Liebenstein), po czym, z pomocą wiernych ludzi, pomnożył dziedzictwo, inwestując je w nieruchomości....9
  • Info radar4 lis 2018, 20:00Bielan może zostać szefem MSZ Adam Bielan może zastąpić Jacka Czaputowicza na stanowisku szefa MSZ – dowiedział się „Wprost”. Jarosław Kaczyński jest podobno niezadowolony ze sposobu prowadzenia polityki międzynarodowej przez Jacka Czaputowicza....10
  • Dwa dni smutnego świętowania4 lis 2018, 20:00Z tym 11 listopada jest trochę jak z zimą, która co roku zaskakuje drogowców. Politycy od lat nadymają się, że teraz już powinno być razem, wspólnie i bez względu na polityczne barwy. I co roku okazuje się, że jednak nic z tego. Polskie podziały...11
  • Nie jestem lewą nogą4 lis 2018, 20:00Rozmowa ze Zbigniewem Zamachowskim, odtwórcą głównej roli w sztuce „Żołnierz królowej Madagaskaru” w reżyserii Krzysztofa Jasińskiego wystawianym w Teatrze Polskim w Warszawie.12
  • Ostrygi najlepsze są jesienią!4 lis 2018, 20:00W sierpniu kończą swój sezon rozrodczy, dlatego jesienią – po krótkiej przerwie – wracają na talerze i smakują najlepiej. Są źródłem cynku i... kulinarnej rozkoszy.13
  • 100 lat4 lis 2018, 20:00Pewo ŚWIĘTO NIEPODLEGŁOŚCI ZAWSZE KOJARZYŁO MI SIĘ Z ZADYMĄ. W latach 70. była msza w katedrze, a potem nielegalna manifestacja pod pomnikiem Mickiewicza, oczywiście z udziałem służb specjalnych. W latach 80. nielegalna manifestacja była jeszcze...14
  • Ranking Wprost: Kto jest najbogatszym Polakiem stulecia?4 lis 2018, 20:00Kupowali wsie i budowali miasta. Jeden rozbił bank w kasynie w Monte Carlo, drugi oszalał z miłości, popadł w depresję i popełnił samobójstwo. Najbogatsi Polacy w historii to nie tylko Kulczyk i Solorz. Tygodnik „Wprost” jako pierwszy publikuje...16
  • Zabrakło pomysłów na stulecie niepodległości4 lis 2018, 20:00Źle się stało, że partia, która uważa się za wyjątkowo patriotyczną, tak słabo sobie poradziła z obchodami Święta Niepodległości – mówi prof. Antoni Dudek44
  • Totalny atlas stulecia4 lis 2018, 20:00Świętujemy stulecie odrodzenia Polski w granicach, które trwały zaledwie 20 lat. A mimo to II RP jest bardzo ważna jako rodzaj przerwy w meczu, czasu wziętego w rozgrywce, którą od ponad 1000 lat toczymy z historią – mówi prof. Marcin Solarz.48
  • Teraz jadę na urlop4 lis 2018, 20:00Większości mieszkańców Warszawy sprawa reprywatyzacji zbytnio nie obchodzi – mówi Patryk Jaki, wiceminister sprawiedliwości.53
  • O upadku komentatorów4 lis 2018, 20:00Przygniatające zwycięstwo wyborcze w Brazylii byłego oficera Jaira Bolsonaro wywołało znów falę psychozy i emocjonalnego uniesienia komentatorów. To, co można usłyszeć bądź przeczytać w większości polskich mediów, wygląda tak, jakby autorzy już...57
  • Upadek Kukiza4 lis 2018, 20:00Wiele wskazuje na to, że Kukiz’15 nie przetrwa na scenie politycznej dłużej niż obecną kadencję, która powoli dobiega końca.58
  • Rzecznik praw dziecka dla Kościoła4 lis 2018, 20:00Stanowisko rzecznika praw dziecka PiS może oddać Bezpartyjnym Samorządowcom. To cena za koalicję w sejmiku dolnośląskim – ustalił „Wprost”. Jeśli tak się stanie, urząd może objąć osoba bliska Kościołowi.61
  • Kafka w pełnej krasie4 lis 2018, 20:00Sprawa niewinnie skazanego Tomasza Komendy od pół roku budzi emocje, ale takich spraw w Polsce jest więcej. W więzieniach siedzą ofiary nieudolnych śledczych albo głodnych sukcesu prokuratorów.63
  • Plastikowi mówimy nie!4 lis 2018, 20:00Jeśli nie powstrzymamy produkcji śmieci, wkrótce w morzach będzie pływać więcej butelek i torebek niż ryb. Parlament Europejski chce zakazać sprzedaży plastikowych przedmiotów jednorazowego użytku.66
  • Przeminęło z dymem zniczy4 lis 2018, 20:00Klikamy w wirtualnego nieboszczyka bez poczucia wstydu, z pełnym przekonaniem, jakbyśmy co najmniej wyszorowali mu płytę nagrobną, zagrabili liście, przystroili grób świerkiem i chryzantemami. Zwłaszcza 1 listopada, kiedy wojeryzm funeralny –...71
  • Porwanie Europy4 lis 2018, 20:00Populiści próbują ukraść Stary Kontynent i oddać go w niepowołane ręce skrajnej prawicy. Przed wyborami do europarlamentu tworzą europejski sojusz, bardzo przyjaźnie nastawiony do Rosji.72
  • Putin może być sojusznikiem4 lis 2018, 20:00Z Rosją trzeba się dogadać, bo to nasz sojusznik w walce z islamizacją Europy – mówi Mischaël Modrikamen, jeden z założycieli sojuszu partii populistycznych w Europie.74
  • Nagrody ponad podziałami4 lis 2018, 20:00To była niezwykła uroczystość: Orły Wprost, przedsiębiorcy mali i duzi, reprezentujący różne branże i zakątki regionu, w ważnych sprawach mówili w większości jednym głosem.76
  • Nagroda dla Targów Kielce!4 lis 2018, 20:00Kielecki ośrodek wystawienniczy został wyróżniony nagrodą Innowatory tygodnika „Wprost”. Podkreślono w ten sposób znaczenie Targów Kielce dla polskiego biznesu.78
  • Warsaw Motor Show znów bije rekord premier4 lis 2018, 20:00Na targach Warsaw Motor Show co roku są prezentowane premiery motoryzacyjne. Na tegorocznych targach, które odbędą się 16-18 listopada w Ptak Warsaw Expo, ma być jeszcze więcej nowości niż rok temu.80
  • Zagadkowe NET-y4 lis 2018, 20:00Przez wiele lat te nowotwory mogą rozwijać się skrycie, nie dając objawów lub przybierając maski innych chorób.82
  • Poznaj chorych na mukowiscydozę4 lis 2018, 20:00Usprawnienie systemu opieki zdrowotnej dałoby szansę na przedłużenie życia pacjentom o 20, 30 lat i więcej.84
  • Gdy zmysły pożądają, a ciało zawodzi4 lis 2018, 20:00Ze świecą szukać mężczyzny, który bez cienia zażenowania przyzna otwarcie, że ma lub choć raz w życiu miał problemy z potencją. A szkoda, bo o tym nie tylko trzeba mówić, ale przede wszystkim reagować.86
  • Jubileusz Andrzeja Piasecznego. Artysta obchodzi 25-lecie pracy artystycznej9 lis 2018, 7:54– Jestem przykładem, który nadaje się do natychmiastowego leczenia – mówi Andrzej Piaseczny w rozmowie z „Wprost” na ćwierćwiecze swojej pracy artystycznej.88
  • Porobić nic4 lis 2018, 20:00Jestem przykładem, który nadaje się do natychmiastowego leczenia – mówi Andrzej Piaseczny na ćwierćwiecze swojej pracy.88
  • Historia w wersji pop4 lis 2018, 20:00Obrazy Jakuba Różalskiego to gotowe opowieści. Nic dziwnego, że stały się kanwą literatury, gier planszowych i komputerowych.92
  • Wydarzenie4 lis 2018, 20:00W starym kinie „Po drugiej stronie wiatru”, reż. Orson Welles Orson Welles kręcił „Po drugiej stronie wiatru” między 1970 a 1976 r. Potem przez dziewięć lat, aż do śmierci, próbował sfinalizować projekt. Zostawił ponad 1080 rolek zakurzonego...96
  • Film4 lis 2018, 20:00Pod czerwoną gwiazdą 8 listopada rusza 12. edycja Festiwalu Filmów Rosyjskich „Sputnik nad Polską” (SputnikFestiwal.pl), ale zanim poznamy najnowsze produkcje ze Wschodu, warto przypomnieć sobie najciekawsze obrazy sprzed rozpadu ZSRR. W zbiorze...97
  • Muzyka4 lis 2018, 20:00The Black Eyed Peas „Masters of the Sun Vol. 1”, Universal Powrót do korzeni Nic nie zmieni faktu, że miliony będą ich kojarzyły z przebojami, które w pierwszej dekadzie tego wieku grała każda rozgłośnia radiowa. Te piosenki były zapamiętywalne i...98
  • Książka4 lis 2018, 20:00Sztuka piękna Czasy przyszły takie, że dzieci i nastolatki wpatrzone w ekrany swoich tabletów czy smartfonów głównie tłuką wirtualne potwory albo oglądają seriale i niechętnie patrzą na co innego. A naszym trudnym obowiązkiem jest przekonanie ich,...99
  • Kalejdoskop4 lis 2018, 20:00Zachód spotkał Wschód GDY MIESZKAJĄCY W WALII POLSKI FOTOGRAFIK MICHAŁ IWANOWSKI zobaczył na murze napis „Go home, Polish”, postanowił udać się do domu na Dolny Śląsk (choć nie na zawsze). Przeszedł 1883 km, podczas których pytał napotkanych...100
  • Kulturalna trzynastka4 lis 2018, 20:00Łukasz Jemioł PROJEKTANT MODY 1. Kulturalnie potrafię być… Asertywny. 2. Którym bohaterem z literatury chciałbyś być i dlaczego? Może nie konkretnym, ale typem podróżnika z powieści przygodowych, ale też podróży w głąb siebie. Podróże to moja...102
  • Japońska księżniczka i brudna robota4 lis 2018, 20:00Mężczyzna kupuje sobie żonę. Za równowartość 30 tys.zł. Żona nie będzie miała ani swojego zdania, ani zbyt wygórowanych wymagań, ani najmniejszej nawet skazy na urodzie. Nie będzie też menstruowała, ale proszę się nie przejmować, to wcale nie...103
  • …jak się nie dać jesieni4 lis 2018, 20:00Zrobiło się zimno, wietrznie, ciemno… Smutno? Co zrobić, żeby nie dopadło nas SAD, czyli z ang. seasonal affective disorder, sezonowe zaburzenie afektywne, powszechnie znane jako jesienna chandra.104
  • Zrób sobie… Marszałka4 lis 2018, 20:00Jak kraj długi i szeroki, w szkołach, świetlicach i domach kultury trwa produkcja Ziuków przed jubileuszowymi akademiami. Zdesperowanym podajemy instrukcję.106